Komunikat Gminy Radzymin z dn. 30 maja 2019 r. nt. wysokości opłat w roku 2019 za odbiór odpadów komunalnych od domków letniskowych i nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe
W związku z dużą liczbą zapytań i pism od właścicieli działek rekreacyjnych na terenie gminy Radzymin, dotyczących wysokości opłat za odbiór odpadów komunalnych w 2019 r., informujemy o przyczynach podwyżki, którą w znacznej mierze spowodował ?kryzys śmieciowy? w województwie mazowieckim oraz czynniki niezależne od gminy. Podwyżki w równym stopniu dotyczą także stałych mieszkańców gminy i wynikają z drastycznego wzrostu całkowitych kosztów gospodarki odpadami. Dla właścicieli działek rekreacyjnych obowiązuje jedna, zryczałtowana roczna stawka opłaty.
Zgodnie z Uchwałą nr 67/V/2019 z dn. 11 marca 2019 r. Rady Miejskiej w Radzyminie ryczałtowa, roczna stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od domków letniskowych i nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe wynosi:
- 600 zł rocznie w przypadku segregacji śmieci lub
- 1200 zł rocznie, jeśli są one zbierane w sposób nieselektywny.
Uchwała jest prawomocna ? weszła w życie w dn. 1 kwietnia 2019 r. i nie została podważona przez żadne organy kontrolne.
Do 31 maja 2019 r. właściciele nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe są zobowiązani do złożenia stosownej deklaracji (załącznik nr 4 do Uchwały nr 86/VII/2019) oraz uiszczenia opłaty. Mając świadomość, że wysokość opłat jest znaczna, w szczególnych przypadkach i po złożeniu stosownego wniosku gmina Radzymin może wyrazić zgodę na rozłożenie opłaty na raty.
Wzrost opłat za odbiór odpadów komunalnych w 2019 r. jest dotkliwy zarówno dla działkowiczów, jak i dla stałych mieszkańców gminy, dlatego ze zrozumieniem podchodzimy do zgłaszanych w różnej formie pytań i wniosków. Poniżej staramy się wyjaśniać przyczyny wzrostu tych kosztów, przesłanki do kalkulacji tegorocznych stawek, jak również uwarunkowania prawne.
Zewnętrzne przyczyny wzrostu kosztów gospodarki odpadami
Gmina, na mocy przepisów, zobowiązana jest do zorganizowania systemu odbioru odpadów w sposób, który bilansuje koszty i wpływy, tj. gmina na systemie gospodarowania odpadami ani nie zarabia, ani nie może do niego dopłacać. Przepisy prawa zobowiązują gminę do zorganizowania odbioru i utylizacji odpadów, natomiast właścicieli nieruchomości do ponoszenia pełnych kosztów związanych z odbiorem i utylizacją odpadów, dlatego też koszty tego procesu w pełni przenoszone są na wytwarzających odpady. Właśnie te koszty wzrosły kilkukrotnie w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy, szczególnie na Mazowszu, i odczuwają to zarówno mieszkańcy, jak i posiadacze działek rekreacyjnych.
W 2019 r. w gminie Radzymin koszty te wyniosą łącznie ponad 11,5 mln zł, co stanowi kilkukrotny wzrost w stosunku do sytuacji jeszcze 2-3 lata temu i wpływa wprost na podwyżki stawek dla właścicieli wszystkich nieruchomości, na których powstają odpady komunalne, zarówno stałych mieszkańców jak i działkowiczów.
Na wzrost całkowitych kosztów odbioru i utylizacji odpadów komunalnych w gminie Radzymin miały wpływ przede wszystkim czynniki zewnętrzne, niezależne od samorządu gminnego. Koszty gospodarki odpadami rosną w całym regionie aglomeracji warszawskiej i są wypadkową wielu czynników – od legislacyjnych, związanych z opóźnieniem w uchwaleniu przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami (WPGO), którego brak uniemożliwiał inwestowanie w rozwój infrastruktury odpowiedzialnej za gospodarkę odpadami, przez uchylenie przez Ministra Środowiska pozwoleń zintegrowanych dla większości Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych funkcjonujących na terenie aglomeracji, po czynniki związane z nagłym znaczącym spadkiem cen surowców, spowodowanym ustanowionym w 2017 r. przez Chiny zakazem importu surowców wtórnych, rosnące poziomy minimalnego odzysku odpadów dla gmin, czy wzrost kosztów pracy, cen energii i paliw.
Jednocześnie niepewna sytuacja na rynku, spadek cen surowców wtórnych i kilkukrotny wzrost cen odbioru odpadów przez RIPOK-i spowodowały, że firmy świadczące usługi komunalne podniosły ceny dla gmin. Zarówno w Radzyminie, jak i w wielu okołowarszawskich gminach ceny w ostatnich przetargach na usługi odbioru i zagospodarowania odpadów trzy- lub czterokrotnie przekraczały środki, zaplanowane przez gminy na ten cel na podstawie wcześniejszych doświadczeń. Co więcej w warunkach dużego ryzyka rynkowego firmy nie konkurują o klienta gminnego, pomimo zachęt i rozmów. W efekcie do w gminnych przetargach wpływa niewiele ofert, a powtarzanie przetargów stwarza ryzyko jeszcze wyższego wzrostu cen.
Kalkulacja kosztów przypadających na działki rekreacyjne
Na terenie gminy Radzymin znajduje się około 2,4 tys. domków letniskowych oraz kolejny tysiąc działek rekreacyjnych bez zabudowy. Na potrzeby powstających tam odpadów komunalnych gmina utworzyła 29 punktów gromadzenia odpadów (PGO), tzw. ?gniazd?, gdzie właściciele działek rekreacyjnych mogą pozostawiać śmieci, zgodnie z deklaracją.
Opłaty dla właścicieli działek rekreacyjnych wynikają nie tylko z uchwał Rady Miejskiej w Radzyminie i całkowitych kosztów gospodarki odpadami, ale też z obowiązującego w Gminie Radzymin Regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie Radzymin, który określa standardową pojemność pojemnika przeznaczoną dla działki rekreacyjnej ? 120 litrów na każdą działkę, w okresie od 1 kwietnia do 30 listopada, co miesiąc. Z tego wynika, że na każdą działkę rekreacyjną przewidzianych jest 8 pojemników odpadów.
W celu weryfikacji założeń zawartych w Regulaminie gmina Radzymin dokonała analizy danych zawartych w protokołach odbioru odpadów za rok 2018, wskazujących na ilość odpadów wywożonych z 29 punktów gromadzenia odpadów (PGO), gdzie zwożone są odpady z działek rekreacyjnych. W 2018 r. z PGO wywieziono 9509 m3 odpadów, co daje w przeliczeniu 79.247 szt. pojemników o pojemności 120l. Po przeliczeniu na liczbę deklaracji złożonych przez właścicieli działek rekreacyjnych, których było 2384, oznacza to blisko 33 pojemniki przypadające na jedną działkę. Z informacji uzyskiwanych od właścicieli działek rekreacyjnych wynika, że korzystają oni z działek przeważnie w weekendy. Dokonując oceny strumienia odpadów (w układzie dni weekendowe ? pozostałe dni tygodnia) przyjęto, iż właściciele działek rekreacyjnych w sposób bezpośredni gromadzą ok. 30% odpadów (weekend). Szacunki te potwierdzają słuszność założeń Regulaminu, który zakłada, że przeciętnie w ciągu sezonu od kwietnia do listopada z jednej nieruchomości rekreacyjnej odbieranych jest 8 szt. pojemników (ok. 25% z 33 pojemników).
Reasumując, ustalona średnia ilość odpadów powstających na nieruchomościach rekreacyjnych, wyrażona w liczbie pojemników, jest adekwatna do rzeczywistych kosztów odbioru i utylizacji wytworzonych odpadów.
Uchwałą nr 67/V/2019 z dnia 11 marca 2019 r. Rada Miejska w Radzyminie ustaliła następujące stawki opłat za pojemnik o pojemności 120l: 75,00 zł ? gdy odpady zbierane i odbierane są w sposób selektywny, oraz 150,00 zł ? gdy odpady zbierane i odbierane są w sposób nieselektywny. Te stawki wynikają wprost z przetargu na odbiór odpadów, a umowa pomiędzy dostawcą a gminą Radzymin określa koszt 75,60 zł za odbiór 1 pojemnika o pojemności 120l odpadów zmieszanych (pozostałości po segregacji). Koszty te odpowiadają stawkom rocznym dla działek rekreacyjnych w wysokości 600 zł rocznie w przypadku segregacji i 1200 zł rocznie w przypadku, jeśli odpady są odbierane w sposób nieselektywny ? a więc stawkom, określonym przez Radę Miejską na rok bieżący.
Nieprawidłowości w punktach gromadzenia odpadów (tzw. „gniazdach”)
Punkty gromadzenia odpadów są miejscami otwartymi, w których pomimo zakazu odpady często zostawiają osoby do tego nieuprawnione. Gmina Radzymin dokłada starań, aby eliminować takie zjawiska, np. poprzez montaż foto-pułapek, czyli urządzeń, które fotografują lub nagrywają zdarzenie nieuprawnionego składowania odpadów, oraz poprzez stosowanie dostępnych administracyjnych środków egzekwowania opłat lub nakładania kar finansowych. Takie działania tylko częściowo rozwiązują problem, a gmina nadal ponosi pełne koszty odbioru odpadów z punktów ich gromadzenia.
Kolejnym problemem jest fakt, że odpady w PGO często nie są segregowane w sposób prawidłowy, pomimo złożonych deklaracji. W związku z tym firma odbierająca odpady obciąża gminę podwyższonymi kosztami ich utylizacji. Z danych historycznych wynika, że aż 94% właścicieli działek rekreacyjnych deklaruje segregację odpadów, w związku z czym wnoszą obniżoną opłatę w stosunku do opłaty za odpady niesegregowane. Wyzwaniem zarówno dla gminy, jak i dla działkowiczów jest w tym wypadku edukacja w zakresie segregacji śmieci i zmiana nawyków na właściwe.
Ponadto częstym zjawiskiem jest pozostawianie w PGO odpadów wielkogabarytowych, starych urządzeń, mebli i innych pozostałości po domowych porządkach. Nasila się ono zwykle podczas długich weekendów na początku sezonu działkowego. Apelujemy do działkowiczów, aby zamiast zostawiać takie odpady w PGO, przewozić je do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, który mieści się w Radzyminie przy ul. Komunalnej 8 i który jest otwarty także w soboty w godzinach 8-14.
Powyższe nieprawidłowości wpływają na wysokie koszty odbioru strumienia odpadów z PGO i dokładają się do całkowitego wzrostu kosztów.
Podwyżki dotykają wszystkich
W sytuacji dramatycznego wzrostu kosztów systemu gospodarki odpadami w gminie Radzymin podwyżki są odczuwalne dla wszystkich. Gdy porównamy stawki opłat z roku 2018 ze stawkami w roku 2019, to wzrost jest podobny zarówno dla stałych mieszkańców, jak i dla działkowiczów. Stali mieszkańcy płacili w 2018 r. miesięczną stawkę w wysokości 10 zł od osoby w przypadku segregacji odpadów, zaś od 1 czerwca 2019 roku zapłacą 32 zł. W pierwszym kwartale br. roku ta stawka wynosiła dla stałych mieszkańców 14 zł od osoby, a za miesiące kwiecień-maj zapłacą oni według zużycia wody, co przełoży się na koszty bliskie 30 zł od osoby miesięcznie.
W przypadku właścicieli działek rekreacyjnych, segregujących odpady, stawka roczna w 2018 r. wynosiła 150 zł (poziom ustalony jeszcze w roku 2016), a od początku 2019 r. została podniesiona najpierw do 220 zł (decyzją Rady Miejskiej z marca 2018 r.), a następnie do 600 zł, gdy na początku roku 2019 gmina poznała faktyczne tegoroczne koszty gospodarki odpadami, ukształtowane przez ?kryzys śmieciowy? na Mazowszu.
Na przykładzie powyższych stawek dla odpadów segregowanych widać, że znaczący wzrost kosztów dotyka wszystkich ? i mieszkańców, i działkowiczów. W interesie wszystkich właścicieli nieruchomości jest uczciwe i solidarne ponoszenie tych opłat oraz przestrzeganie zasad segregacji, gdyż tylko wtedy system będzie się bilansował, a obciążenia rozłożą się proporcjonalnie do strumienia wytwarzanych odpadów.
Plany na przyszłość w gospodarce odpadami w gminie Radzymin
Gmina Radzymin będzie kontynuowała wysiłki, aby opłaty za odbiór odpadów nie rosły tak drastycznie, jak w roku 2019, a jednocześnie odpowiadały faktycznym kosztom gminnej gospodarki odpadami. Jednym z kierunków jest dążenie, aby zmienić model naliczania opłat dla stałych mieszkańców na system ?od wody? ? jeden z kilku dopuszczalnych ustawą, który w ocenie władz gminy jest najbardziej sprawiedliwy społecznie spośród dostępnych modeli i pozwala uszczelnić zbieranie opłat, a w konsekwencji utrzymywać je na najniższym możliwym poziomie.
W zakresie odbioru odpadów z terenów rekreacyjnych analizowane są możliwości poprawy modelu odbioru oraz eliminowania składowania odpadów w tzw. ?gniazdach? przez osoby nieuprawnione. Gmina rozpatruje obecnie możliwości zmiany od przyszłego roku modelu odbierania odpadów z działek rekreacyjnych ? zamiast odbioru z otwartych Punktów Gromadzenia Odpadów, śmiecie mogłyby być odbierane bezpośrednio sprzed posesji. Rozważane jest również utworzenie nowego PSZOK-u (Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) w Starych Załubicach, który mógłby obsługiwać tereny rekreacyjne. Takie zmiany pozwoliłyby na likwidację ?gniazd? jako ogólnodostępnych miejsc składowania odpadów, także przez osoby nieuprawnione. O te kwestie chcemy zapytać właścicieli działek rekreacyjnych i stałych mieszkańców w planowanym badaniu opinii.
Ponadto władze gminy Radzymin wielokrotnie apelowały do władz wojewódzkich i centralnych o podjęcie działań, które mogłyby wpłynąć na redukcję kosztów gospodarki odpadami i sprawniejsze działanie tego rynku. Śledzimy i bierzemy udział w ogólnopolskiej dyskusji, która trwa na różnych forach publicznych i dotyka bardzo szerokiego spektrum zagadnień, od prac nad nowelizacją ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, poprzez wpływanie na zmianę zachowań konsumenckich czy trendy na rynku surowców wtórnych, po przyszłe regulacje, zmuszające producentów żywności i artykułów konsumenckich do ograniczenia ilości powstających odpadów (np. powrót do stosowania opakowań wielokrotnego użytku).
Są to debaty, które mogą przynieść efekty w roku 2020 i później, natomiast w roku 2019 gmina musi sprostać bieżącej sytuacji. Dlatego apelujemy o terminowe składania deklaracji i uiszczanie opłat, zarówno przez działkowiczów, jaki stałych mieszkańców.
Przypominamy, że termin składania deklaracji i uiszczania opłat za rok bieżący dla działek rekreacyjnych upływa 31 maja 2019 r. W szczególnych przypadkach, na indywidualny wniosek właściciela działki rekreacyjnej, możliwe jest rozłożenie rocznej opłaty ryczałtowej na raty. W razie pytań prosimy o kontakt z Referatem Gospodarki Odpadami w Urzędzie Miasta i Gminy Radzymin, tel. 22 667 68 66 /68 /72.
Główne akty prawne i więcej informacji:
- Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie
- Uchwała nr 67/V/2019 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 11.03.2019 w sprawie ustalenia ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno ? wypoczynkowe
- Uchwała nr Uchwała nr 86/VII/2019 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 25.04.2019 w sprawie ustalenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
- Informacje o gospodarce opadami w gminie Radzymin w Biuletynie Informacji Publicznej
- Gminna strona internetowa: www.czysty.radzymin.pl
Źródło: UMiG Radzymin