Witamina C, znana także pod nazwą kwas askorbinowy, to jeden z najpopularniejszych ze wszystkich dostępnych na rynku suplementów. Przyzwyczailiśmy się traktować ją, jako panaceum na różne dolegliwości. Stosujemy w przypadku przeziębienia, pękających naczynek czy dla podniesienia odporności. Czy słusznie?
Badania nad witaminą C prowadzone już od 80 lat (wyizolował ją w 1928 roku węgierski biochemik Albert Szent-Györgyi). Ludzie, w przeciwieństwie do większości zwierząt, nie są w stanie syntetyzować witaminy C. Nie mamy także zdolności jej magazynowania, więc musi być dostarczona z zewnątrz jako składnik diety[1] Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, EFSA (European Food Safety Authority) dzienne zapotrzebowanie dorosłej osoby na witaminę C wynosi od 95 do 110 mg. Zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta u osób palących papierosy. Szczegółowe informacje z podziałem na grupy wiekowe obrazuje tabela[2]
Naturalne źródła witaminy C
Najlepszym źródłem witaminy C są świeże owoce i warzywa – czarne porzeczki, acerola, dzika róża, rokitnik, natka pietruszki, papryka czerwona, chrzan, brokuły, brukselka, truskawki, kiwi i owoce cytrusowe. Witamina C jest jednak bardzo nietrwała, łatwo ulega rozpadowi pod wpływem tlenu
i wysokiej temperatury. Dlatego długie przechowywanie i gotowanie powoduje, że jej poziom w produktach żywnościowych ulega znacznemu obniżeniu. Mimo, że coraz częściej podchodzimy do kwestii odżywiania świadomie i odpowiedzialnie, dbając o to, aby nasza dieta była odpowiednio zbilansowana oraz zawierała dużo owoców i warzyw, to okresowo mogą wystąpić niedobory witaminy C, która jest niezbędna do funkcjonowania organizmu człowieka.
Dlaczego potrzebujemy witaminy C
Witamina C odgrywa ważną rolę w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia, ma także duże znaczenie dla naszej urody.
? bierze udział w syntezie kolagenu
? wzmacnia dziąsła i zęby, niszczy bakterie wywołujące próchnicę zębów ? wzmacnia ściany naczyń krwionośnych ? wspomaga pracę układu nerwowego ? bierze udział w regulacji ciśnienia tętniczego ? spowalnia procesy starzenia i chroni organizm przed działaniem wolnych rodników ? ma działanie ochronne wobec witaminy E ? przyczynia się do podniesienia odporności organizmu na choroby bakteryjne i wirusowe ? bierze udział we wchłanianiu niehemowego żelaza oraz w gromadzeniu tego pierwiastka w szpiku kostnym, śledzionie i wątrobie, co zapobiega niedokrwistości ? niedobór witaminy C prowadzi do szkorbutu [3]
Komu przyda się suplementacja witaminy C
Zagrożone niedoborem witaminy C są przede wszystkim: ? osoby, których dieta nie jest odpowiednio zróżnicowana (zawiera zbyt mało świeżych warzyw i owoców) ? osoby narażone na długotrwały stres ? palacze papierosów (poziom witaminy C zmniejsza się także u osób narażonych na bierne palenie) ? osoby nadużywające alkoholu ? chorzy
z ciężkimi zaburzeniami wchłaniania i niektórzy pacjenci onkologiczni. Niskie stężenie witaminy C może również wystąpić u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek podczas przewlekłej hemodializy[4]
Witamina C ma niską toksyczność i uważa się, że nie powoduje poważnych skutków ubocznych nawet przy spożyciu dużych dawek. Najczęstsze dolegliwości wynikające z przedawkowania tej witaminy, to biegunka, nudności, skurcze brzucha i inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Pomimo braku poważnych skutków ubocznych stosowanie witaminy C (zwłaszcza w dużych dawkach) przez chorych osoby z dną moczanową
i kamieniami nerkowymi powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
Zawarte w artykule informacje opracowałam na podstawie podanych w przypisach źródeł. W żadnym wypadku nie zastąpią one wizyty
u lekarza ani konsultacji farmaceuty. Należy też pamiętać, że żadne suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety.
[2] http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2013.3418/epdf
[3] https://dieta.mp.pl/zasady/63300,witamina-c
[4] https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/