W dniu 20.05.2016 r. wchodzi w życie obszerna nowelizacja ustawy Prawo o stowarzyszeniach, która niemal wywróci do góry nogami dotychczasowy porządek rzeczy, dlatego pokrótce omówię główne zmiany, warte uwagi. W grę wchodzi szereg ułatwień dla osób planujących organizować się w taką formę działalności, lecz także multum zmian o charakterze sprawozdawczym.
1. Dla założenia stowarzyszenia wystarczy powołać komitet założycielski złożony z 7 osób, zamiast obecnych 15. Wspomina się bowiem, że liczba 15 osób była sporą blokadą dla małych społeczności lokalnych, a nowe rozwiązanie odzwierciedla trendy europejskie.
2. Ma zostać zniesiony długi, bo aż 3 miesięczny termin dla sądu rejestrowego na rozpoznanie wniosku o rejestrację stowarzyszenia, co oznacza, że sąd będzie miał na to tydzień, jak w pozostałych sprawach rejestrowych. Jednocześnie znosi się tzw. prewencyjny nadzór Starosty w tym postępowaniu. Postępowanie o wpis stowarzyszenia do KRS ma być wolny od opłat sądowych.
3. Zlikwidowany zostanie także obowiązek przesyłania przez sądy rejestrowe statutów przyszłych stowarzyszeń do starostów, jako organów nadzoru. Takie rozwiązanie wydłużało postępowanie, gdy szefowie powiatów nanosili zmiany i wracało to do sądu. Obecnie wyłącznie sąd będzie badał poprawność statutów rejestrujących organizacji. Starosta o statucie zostanie poinformowany już po zarejestrowaniu podmiotu, a więc ex post.
4. Osoby inicjujące stowarzyszenie za zobowiązania powstałe przed wpisem do KRS odpowiadają solidarnie wobec osób trzecich, po wpisie za zobowiązania wynikające z tych czynności stowarzyszenie odpowiada tak jak za zaciągnięte przez siebie.
5. Skończy się niepokojenie stowarzyszeń przez organy nadzoru w postaci władz powiatowych. Nowe rozwiązanie przewiduje, że żądania nadzoru (np. dostarczenia uchwał walnego zebrania i niezbędnych wyjaśnień) muszą być uzasadnione, samo badanie ograniczy się wyłącznie do zakresu zgodności ich działania z przepisami prawa i postanowieniami statutu;
6. Zaproponowano zapis, który umożliwi zatrudnianie (i to za wynagrodzeniem) członków zarządu stowarzyszenia do profesjonalnego zarządzania organizacją. Przyjęto rozwiązanie analogiczne dla spółek kapitałowych, gdzie w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów).
7. Przewidziano możliwość tworzenia tzw. terenowych jednostek organizacyjnych, które działać będą na podstawie statutu stowarzyszenia. Statuty będą mogły przyzwać tym jednostkom nawet osobowość prawną, którą uzyskają z chwilą wpisu do KRS. Jednostki te także będą podlegać procedurze likwidacji. W przypadku nieprawidłowości zarząd stowarzyszenia będzie mógł powołać dla niej także zarząd komisaryczny.
W przyszłym tygodniu przedstawię kolejne zmiany, jakie wejdą w drugiej połowie maja do Prawa o stowarzyszeniach.
radca prawny
Mariusz Astasiewicz
?Kancelaria Radcy Prawnego
ul. Wojska Polskiego 1 lok. 1.05
05-091 Ząbki
tel. 694 315 734