W dzisiejszych czasach uzależnienie kojarzy się z alkoholem, narkotykami i hazardem. Jednak gry komputerowe również mogą być źródłem uzależnienia. W tym artykule przyjrzymy się uzależnieniu od gier komputerowych i przeanalizujemy trzy kluczowe czynniki, które pomagają określić jego obecność.
Uzależnienie od gier komputerowych w kontekście zdrowia
Nowoczesna klasyfikacja chorób, ICD-11, po raz pierwszy uwzględniła nową kategorię diagnostyczną – „zaburzenia gier” lub, innymi słowy, uzależnienie od gier. Różnica między normalnym hobby a uzależnieniem polega na trzech kluczowych aspektach:
- Ograniczona kontrola. Aspekt ten ocenia stopień, w jakim gracz jest w stanie kontrolować czas i czas trwania sesji gier oraz jego zdolność do ich ukończenia.
- Przywiązywanie większej wagi do gry. Uzależnieni gracze zaczynają przedkładać granie nad inne ważne obszary życia, takie jak praca, szkoła czy bliskie relacje. Podobnie jak hazardziści, zaczynają maniakalnie studiować artykuły, które mówią o darmowych spinach i innych bonusach.
- Negatywne konsekwencje. Uzależnienie objawia się, gdy gracz nie zwraca uwagi na negatywne konsekwencje. Może to obejmować utratę pracy, przyjaciół lub spadek wyników w nauce.
Objawy uzależnienia od hazardu
Pierwszymi sygnałami ostrzegawczymi mogą być uwagi ze strony bliskich, którzy zwracają uwagę na problem. Kolejnym czynnikiem jest uczucie zmęczenia spowodowane nadmiernym uczestnictwem w grach.
Do tej pory dość trudno jest wymienić konkretne gry, które są najbardziej uzależniające. Naukowcy podkreślają jednak gatunek MMORPG (gry fabularne, w których uczestnicy wchodzą w interakcje w wirtualnym świecie), klasyczne strzelanki i FPS. Kiedy staje się to priorytetem, a ty rezygnujesz z innych hobby, może to być sygnał problemu.
Nawet gry mobilne mogą uzależniać, zwłaszcza jeśli sięgamy po nie, by uniknąć nudy. Mechanizmy pozostają podobne niezależnie od platformy.
Walka z uzależnieniem od gier
Sposób na pokonanie problemu jest zindywidualizowany. W większości przypadków kluczowym elementem może być ograniczenie czasu spędzanego na graniu, wsparcie ze strony bliskich i profesjonalna pomoc. Pomocna może być również terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się na zmianie myśli i zachowań.
Odsetek osób uzależnionych od gier komputerowych różni się na całym świecie. W Azji i na Dalekim Wschodzie sięga on 8-12% populacji, podczas gdy w Europie wynosi 1-4% w zależności od kraju. W Polsce dane dotyczące uzależnienia od gier są ograniczone, ale badania sugerują, że około 4% populacji może być podatna na ten problem.
Uzależnienie od gier komputerowych może dotyczyć osób w każdym wieku, ale ryzyko jest szczególnie wysokie wśród młodych ludzi w wieku od 12 do 18 lat. Należy jednak pamiętać, że nie są one wrogiem samym w sobie. Kluczowym aspektem jest rozsądne i zrównoważone korzystanie z nich.