W uroczystościach z okazji 90. Rocznicy Powstania Pomnika Obrońcom Ojczyzny oraz 100. Rocznicy Bitwy Warszawskiej, które odbyły się 13 sierpnia na skwerze im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, udział wzięli Adam Lubiak – Starosta Wołomiński, Katarzyna Lubiak radna Sejmiku Mazowieckiego, Dariusz Szymanowski zastępca burmistrza miasta i gminy Wołomin oraz przedstawiciele organizacji miejskich i stowarzyszeń. Po odśpiewaniu hymnu nastąpiły okolicznościowe przemówienia i składanie wieńców oraz koncert patriotyczny.
Rys historyczny przypominający burzliwą historię pomnika przedstawiła Joanna Hołubicka, dyrektor Powiatowej Biblioteki Publicznej mieszczącej się w Wołominie przy ulicy Ogrodowej 1 A:
– Znajdujemy się przed najstarszym pomnikiem w Wołominie. W tym roku obchodzimy 90. rocznicę jego powstania. Pomnik postawiono, aby uczcić pamięć obrońców ojczyzny, którzy walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Dokładnie 100 lat temu 13 sierpnia 1920 roku na przedpolach Warszawy doszło do ciężkich walk z bolszewikami. 13 sierpnia bolszewicy zajęli Radzymin i podjęli pierwsza próbę zdobycia Wołomina. Dzięki uporczywej obronie polskich żołnierzy z 47 pułku strzelców kresowych, załogom dwóch pociągów pancernych ?Mściciel? i ?Paderewski? i artylerzystom odparto wszystkie ataki.
Budowę pomnika zainicjowali i sfinansowali mieszkańcy Wołomina w 10. rocznicę Bitwy Warszawskiej. Prezesem Komitetu został Stefan Nasfeter, właściciel majątku ziemskiego ?Klucz Ręczajski?, fundator wielu inwestycji miejskich w międzywojennym Wołominie. Monument powstał w rekordowym tempie ? od pierwszego zebrania w sprawie jego budowy (20 lipca 1930) do odsłonięcia pomnika (15 sierpnia 1930) minęło tylko 26 dni. Postawiono go na skwerze nieopodal stacji kolejowej, w miejscu, gdzie jak głosi legenda miejska, Piłsudski wysiadł z pociągu i przeglądał plany bitewne. Program obchodów 10. Rocznicy Bitwy Warszawskiej był bardzo uroczysty:
-
w godzinach porannych – nabożeństwa w kościele, w cerkwi i w synagodze,
-
13.00 – zbiórka wszystkich organizacji ze sztandarami na placu Górnośląskim i przemarsz
-
pod pomnik,
-
14.00 – uroczyste odsłonięcie pomnika, przemówienia, przekazanie pomnika miastu,
-
16.00 – akademie w salach kina Oaza i Weneda,
-
18.00 – 20.00- koncert orkiestry na skwerku przy pomniku,
-
20.45 – opuszczenie chorągwi, odegranie hymnu narodowego i zakończenie uroczystości.
W latach 30. ubiegłego wieku pomnik był miejscem ważnych uroczystości patriotycznych. Tutaj świętowano rocznice odzyskania przez Polskę niepodległości, zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej 1920, Święto Morza i wiele innych wydarzeń.
Pomnik przetrwał wojnę, ale w latach 50. został usunięty z przestrzeni publicznej przez władze komunistyczne. Zdemontowano go, a następnie zakopano na skwerze. Monument zniknął w ciągu jednego dnia. Jednak pamięć o symbolu przetrwała. Na fali Solidarności w 1981 roku pomnik przywrócono. Prace nad jego odrestaurowaniem trwały kilkanaście lat. W połowie lat 90. z inicjatywy Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego monument obłożono czarnymi płytami z granitu, a na istniejącym cokole ustawiono popiersie Józefa Piłsudskiego dłuta prof. Tadeusza Tchórzewskiego. Napis Obrońcom Ojczyzny Wołomin, data 15 VIII 1920 oraz medalion z orłem pozostał na drugiej stronie (przed wojną była to frontowa strona pomnika). Nie zachowano wzmianki o roku 1930 – dacie powstania pomnika. Uroczyste odsłonięcie monumentu po renowacji miało miejsce 13 sierpnia 1995 r. w 75. rocznicę Bitwy Warszawskiej.
Z okazji 90. rocznicy powstania pomnika ?Obrońcom Ojczyzny?, Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Heleny i Stefana Nasfeterów w Wołominie przygotowała wystawę plenerową na temat jego niezwykłej historii. Zapraszamy serdecznie! Wystawę można obejrzeć przed budynkiem biblioteki przy ul. Ogrodowej 1a. ? mówiła pod pomnikiem dyrektor Hołubicka.
W dalszej części uroczystości głos zabrał Adam Lubiak, starosta wołomiński który również nawiązał do historii pomnika i powiedział między innymi: – Od wielu lat w tym miejscu odbywają się wydarzenia patriotyczne. Udało nam się obronić niepodległość, udało nam się pokonać bolszewików, tych, którzy szli na Warszawę. Wówczas jeszcze nie wiedziano jakie oni mieli zapędy. Dzisiaj wiemy, że gdyby nie bohaterska walka i obrona ojczyzny, ale można też mówić otwarcie, że i całej Europy, nie wiemy jakie byłyby losy nas ? Polaków. Nie wiemy jak ukształtowałyby się nasze losy, w jakim języku byśmy dzisiaj mówili. Za to powinniśmy być wdzięczni bohaterom 20. roku. Bardzo mnie cieszy to, że na takich wydarzeniach jak to dzisiejsze, zawsze są obecni ludzie młodzi, że zawsze można na Was liczyć. Ale aktywna jest nie tylko młodzież. Obecny są zawsze również kombatanci i seniorzy ? przybywacie i dbacie o pamięć o naszych bohaterach i to nie tylko tych z 20. roku za co bardzo dziękuję. Dziękuję również pani dyrektor za zorganizowanie dzisiejszej uroczystości, za zaproszenia i za przygotowany program ? powiedział starosta zapraszając na inne wydarzenia przygotowane z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej.
Tego dnia nie zabrakło stałego elementu towarzyszącego oficjalnym częściom uroczystości ? złożenia wieńców przez liczne delegacje.
Miłym akcentem kończącym spotkanie był koncert w wykonaniu dwójki solistów.
Więcej informacji
Informacje z Mazowsza
CIT estoński: Ekspert Wołomińskiego Klubu Biznesu wyjaśnia
VII Wołomiński Festiwal Teatralny
Planowane wyłączenia prądu w Powiecie Wołomińskim
Pożar pustostanu w Wołominie: Mobilizacja jednostek ratowniczych
Tragiczny pożar domu letniskowego
Kluczowe projekty drogowe na terenie gminy Radzymin
Ostrzeżenie hydrogeologiczne Państwowej Służby Geologicznej
Bezpieczeństwo w okresie Wszystkich Świętych
