Podczas obchodów Narodowego Święta Niepodległości, żołnierz AK i patriota otrzymał pośmiertnie tytuł „Zasłużony dla Miasta Marki”. Uroczystość nadania tytułu odbyła się podczas obchodów odzyskania niepodległości w Mareckim Ośrodku Kultury i była jednym z kluczowych wydarzeń tego dnia. Honorowy tytuł został przyznany jednogłośnie przez Radę Miasta Marki w uznaniu zasług dla Miasta Marki i jego mieszkańców. Tytuł w imieniu majora Henryka Okińczyca odbierały jego córka, profesor Teresa Smółka i wnuczka Anna Smółka-Gnauck. Obie panie nie kryły wzruszenia.
Burmistrz Jacek Orych przypomniał, że niezwykle istotne dla budowy naszej tożsamości jest kultywowanie pamięci o bohaterach związanych z lokalną społecznością. Podziękował obydwu paniom i wspominał sylwetkę majora „Bila”, który był nie tylko patriotą i żołnierzem ale także ojcem i sąsiadem. Pamiętajmy, że w momencie zagrożenia ten patriota stanął w obronie Ojczyzny i jest przykładem dla kolejnych pokoleń jak postępować by żyć w wolnym kraju.
Cześć Bohaterom!
Henryk Okińczyc urodził się 7 października 1911 roku w majątku Zasule znajdującym się w ówczesnym województwie nowogródzkim (obecnie Białoruś). Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Słonimiu, w 1929 roku rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Przemysłowej w Bydgoszczy, gdzie 4 lata później uzyskał tytuł technika-chemika.
Po zakończeniu edukacji został powołany do służby wojskowej w 59. pułku piechoty otrzymując stopień podchorążego rezerwy. 21 kwietnia 1936 r. otrzymał stopień podporucznika rezerwy. Zmobilizowany w marcu 1939 roku do 79. pułku piechoty został oficerem informacyjnym kontrwywiadu zwalczając szpiegostwo w armii. W kampanii wrześniowej uczestniczył w walkach pod Mławą, na Bugo-Narwii i w obronie stolicy. Po upadku Warszawy rozpoczął działalność konspiracyjną w ramach Związku Walki Zbrojnej.
Henryk Okińczyc w roku 1940 przeniósł się do Pustelnika w gminie Marki, gdzie podjął pracę w fabryce izolacji budowlanych braci Balickich. W sierpniu 1941 roku został mianowany komendantem Armii Krajowej II Rejonu „Celków” VII Obwodu „Obroża” w Markach.
Będąc komendantem II Rejonu AK skutecznie prowadził nabór ochotników do działalności konspiracyjnej, powiększając stany osobowe do 614 żołnierzy w czerwcu 1944 roku. Prowadził akcję scalania i rozbudowy struktur sztabu, a także tworzył sekcje specjalistyczne, organizując szkolenia wojskowe oraz budując struktury konspiracyjne w Urzędzie Gminy Marki. W pobliskich lasach prowadził ćwiczenia z musztry wojskowej i taktyki różnych form walki z okupantem. Do zwalczania bandytyzmy obecnego na mareckich ziemiach w czasach okupacji Henryk Okińczyc utworzył organizację sądowniczą powołując Prokuratora Rejonu oraz Sąd Obywatelski Specjalny. Przygotowując się do przyszłego powstania decyzją Okińczyca w pełnej konspiracji uruchomiono produkcję granatów w fabryce braci Balickich oraz w odlewni dzwonów przy ulicy Lipowej.
30 lipca 1944 roku, gdy wojska sowieckie dotarły do Strugi komendant ogłosił mobilizację. Żołnierze AK pod dowództwem Henryka Okińczyca wspierali armię czerwoną w walce z niemieckim okupantem. Jednak przeważające siły wroga zmusiły dowódcę do wydania rozkazu o rozwiązaniu zgrupowania 10 sierpnia 1944 i przejściu żołnierzy do ponownej konspiracji. Ze względu na represje wobec żołnierzy AK zarówno ze strony Niemców, jak i NKWD 17 września 1944 roku wydał ostatni rozkaz zalecający nieuchwytność osobistą z zachowaniem dyspozycyjności wobec dowództwa, a sam podjął pracę w Urzędzie Gminy Marki. W związku z grożącym mu aresztowaniem przerwał pracę i ukrywał się na terenie Pustelnika, gdzie został zadenuncjowany przez okolicznych mieszkańców i aresztowany przez NKWD 20 października 1944 roku. W pokazowym procesie publicznym 1 listopada 1944 roku został skazany na karę 10 lat więzienia, którą miał odbyć na terenie ZSRR.
Los Henryka Okińczyca na terenie Związku Radzieckiego nie jest znany. Według relacji współtowarzyszy przebywał w więzieniu na moskiewskiej Łubiance oraz w więzieniu w Orszy. Doceniony za całokształt działalności bojowej w okresie konspiracji oraz w czasie walk zbrojnych w okresie od 30 lipca do 12 sierpnia 1944 roku major Henryk Okińczyc został zaocznie odznaczony przez dowództwo Armii Krajowej Orderem Wojennym Virtuti Militari klasy V 1 stycznia 1945 roku.
Major Henryk Okińczyc zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach na terenie ZSRR. W 1957 roku Polski Czerwony Krzyż powiadomił rodzinę o śmierci majora, która nastąpiła 2 kwietnia 1945 roku.
Więcej informacji z Marek
Tytuł „Zasłużony dla Miasta Marki” dla mjr. Henryka Okińczyca ps. „Bil”
Marki – 5-lecie MCER
Marki – Jak chronić małoletnich
Marki – Dołącz do zespołu OPS
