Światowy Dzień Chorego Psychicznie. Fundacja Pomagam.pl przypomina: zdrowie psychiczne to nie luksus

Z okazji Światowego Dnia Zdrowia oraz Światowego Dnia Chorego Psychicznie Fundacja Pomagam.pl przypomina: problemy ze zdrowiem psychicznym dotyczą milionów Polek i Polaków, a dostęp do leczenia psychologicznego i psychiatrycznego wciąż pozostaje dramatycznie ograniczony. Raport „Ważne słowa na P.” to pierwszy tak kompleksowy dokument o finansowaniu zdrowia psychicznego w Polsce.

8 milionów osób i za mało miejsc, by im pomóc

Z danych zebranych w raporcie wynika, że aż 8,3 miliona osób w Polsce zmaga się z poważnymi problemami zdrowia psychicznego w ciągu swojego życia.

– Dane epidemiologiczne pokazują, że mamy więcej zaburzeń psychicznych. Wydaje mi się, że to się łączy z tym, że częściej się zgłaszamy i leczymy. To jest większa świadomość i przesunięcie myślenia – podkreśla prof. dr hab. n. med. Agata Szulc, Kierownik Kliniki Psychiatrycznej Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Tymczasem dostęp do specjalistycznej pomocy jest niewystarczający: średni czas oczekiwania na wizytę u psychologa w ramach NFZ to aż 128 dni, a w niektórych województwach przekracza on nawet 200 dni. Psychiatra? Na wizytę trzeba czekać miesiącami. W praktyce leczenie jest dostępne przede wszystkim komercyjnie – a więc tylko dla tych, których na nie stać.

– Obawiam się, że – na razie przynajmniej – tego transferu do prywatnej opieki zdrowotnej nie powstrzymamy. […] Jest zapotrzebowanie, jest popyt, więc jest podaż. Tym bardziej mamy z tym do czynienia w psychoterapii. To jest też oczywiście kwestia kosztów. Aby wykształcić psychoterapeutę, trzeba wydać spore pieniądze. No a wiadomo, że w publicznej służbie zdrowia tyle się nie zarobi. – zauważa prof. dr hab. n. med. Agata. Szulc.

Dramatyczny wzrost liczby zbiórek na leczenie psychiczne

Z braku systemowego wsparcia wiele osób szuka pomocy w internecie. Z danych serwisu Pomagam.pl wynika, że w latach 2016–2023 liczba zbiórek związanych ze zdrowiem psychicznym wzrosła o 500%. W 2016 roku takie hasła jak „psychiatra”, „szpital psychiatryczny” czy „psychoterapia” pojawiały się w 1 na 400 zbiórek. W 2023 – już w 1 na 85.

– Z rozmów z naszymi użytkownikami wynika, że założenie zbiórki wiąże się z sytuacją bardzo głębokiego kryzysu. W przypadku chorób, których koszty leczenia wynoszą setki tysięcy złotych, ludzie najpierw często sprzedają samochód, zapożyczają się i dopiero kiedy mają mocne poczucie sięgnięcia finansowego dna, czują się jakby usprawiedliwieni, by starać się pozyskać pieniądze od innych osób. Jeżeli nałożymy na to kwestię stygmatyzacji chorób psychicznych, to wydaje mi się, że osoby, które decydują się sięgnąć po pomoc w tym obszarze, wykazują się wręcz szaloną odwagą – podkreśla Dobrosława Gogłoza, prezeska Fundacji Pomagam.pl oraz dyrektor zarządzająca serwisu Pomagam.pl.

Potrzebujesz pomocy? Załóż zbiórkę – za darmo

Wciąż za mało wiedzy, wciąż zbyt dużo tabu

Raport pokazuje, że problemy ze zdrowiem psychicznym są nadal stygmatyzowane i otoczone stereotypami. Choć coraz więcej osób deklaruje znajomość terminologii psychologicznej, to wciąż zbyt mało wiemy o tym, jak i gdzie szukać pomocy.

– Moim zdaniem wiedzą więcej niż kiedyś, ale nadal niewiele. Z jednej strony, spowszedniały już takie terminy jak depresja czy zaburzenia lękowe, ale z drugiej strony upowszechniają się takie popetykiety, pod którymi nie do końca wiadomo, co się kryje, np. toksyk czy narcyz. O ile w dużych miastach upowszechniło się już korzystanie z usług psychoterapeuty, o tyle w mniejszych miejscowościach nie dość, że dostępność tych usług jest mniejsza, to korzystanie z nich wciąż jest objęte tabu i stygmatyzowane. – wypowiada się w raporcie dr Joanna Gutral, psycholożka, psychoterapeutka i psychoedukatorka.

Fundacja Pomagam.pl zachęca, by z okazji Światowego Dnia Chorego Psychicznie zatrzymać się i pomyśleć o osobach, które zmagają się z depresją, lękiem, schizofrenią czy innymi problemami psychicznymi. Jak podkreślają autorki i autorzy raportu – zdrowie psychiczne to sprawa nas wszystkich.

– Kwestia zdrowia psychicznego jest centralna. Nie jest to temat, który można całkowicie od siebie odsunąć, i powiedzieć: „to nie moja sprawa”. Myślę, że jest to absolutnie nasza sprawa. Jeżeli nie zawsze dotyka nas bezpośrednio, może to być sprawa naszych rodziców albo dzieci, albo naszego partnera, a jak nie – może naszych pracowników. Musimy zacząć szukać lepszych rozwiązań. Jeżeli tym raportem możemy dołożyć naszą cegiełkę do ich znalezienia, będę już zadowolona. – zaznacza Dobrosława Gogłoza.

Raport „Ważne słowa na P. O pieniądzach, psychoterapii i psychiatrii w Polsce” przygotowany przez Fundację Pomagam.pl we współpracy z SWPS Innowacje, to nie tylko zbiór danych, ale także głos osób z doświadczeniem kryzysu, ekspertów i praktyczek, które od lat działają w obszarze zdrowia psychicznego. To zaproszenie do rozmowy – merytorycznej, empatycznej i wolnej od tabu. Bo żeby coś mogło się zmienić, najpierw musimy przestać milczeć.

Zapoznaj się z całym raportem za darmo: https://pomagam.pl/zdrowie-psychiczne

Pomagam.pl to największy i najpopularniejszy w Polsce serwis do tworzenia internetowych zbiórek pieniężnych. Dzięki Pomagam.pl w łatwy i bezpieczny sposób zbierzesz pieniądze na dowolny cel np. pokrycie kosztów leczenia, wsparcie znajomych i rodziny w trudnych chwilach, realizację projektów społecznych i kulturalnych. Od grudnia 2021 roku przy portalu działa Fundacja Pomagam.pl.