Soli używamy praktycznie każdego dnia. Nawet jeśli sami nie dodajemy jej do potraw, to i tak sól spożywamy. Warto więc czasem zastanowić się czym właściwie doprawiamy lub konserwujemy nasze jedzenie.
Nie zamierzam nikogo przekonywać, że ta czy inna sól jest zdrowsza i lepsza od pozostałych, ale czasem warto wiedzieć, kiedy i do jakich potraw poszczególne rodzaje soli stosować .
Warto przy tym pamiętać, że sól wzmacnia działanie przypraw roślinnych, dlatego najpierw solimy potrawę, a dopiero później dodajemy przyprawy
Sól kamienna jest znana i używana od starożytności, kiedyś traktowano ją jako walutę. Wydobywa się ją w postaci bloków, brył i kamieni. Nieoczyszczona sól kamienna zawiera bogactwo minerałów (magnez, wapń, potas, żelazo, mangan, cynk, selen i jod). W zależności od miejsca wydobycia oraz składu mineralnego może mieć różne kolory i smak.
- różowa sól z Himalajów – wydobywana w Pakistanie we wschodnim pasie Karakorum na głębokości około 400 ? 600 metrów. Niezwykle czysta sól krystaliczna zawierająca oprócz chlorków, magnezu, cynku, siarczanów i żelaza prawie 80 innych substancji mineralnych i elektrolitów. Uważana jest za najzdrowszą ze wszystkich soli. Można stosować zarówno w procesie gotowania, jak i do dekoracji potraw przed ich podaniem. Sprawdza się jako sól do kąpieli oraz do inhalacji. Występuje w kilku wersjach w zależności od wielkości kryształów. Obecnie jest to jedna z najlepszych dostępnych w Polsce soli kamiennych i zarazem przystępna cenowo. Różowa sól z Himalajów świetnie komponuje się z wszelkimi ziołami, a tym samym jest idealnym składnikiem mieszanek przyprawowych i soli smakowych.
- niebieska sól irańska – swój kolor zawdzięcza zawartości sylwinu. Dodaje się ją do potraw na krótko przed podaniem ich na stół.
- Kala namak – czarna sól himalajska o charakterystycznym słono-gorzkawym smaku i ostrym zapachu. W jej skład wchodzą głównie chlorek sodu oraz niewielkie ilości siarczanu sodu, siarczku żelaza i siarkowodoru, który nadaje tej soli zapach i smak…. zgniłych jajek. Stosowana jest głównie do ostrych sosów i dipów oraz pikantnych przekąsek. Niewielka ilość kala namak dodana do tofu nadaje mu smak sałatki jajecznej. Ze względu na swój specyficzny smak kala namak nie każdemu będzie odpowiadać.
- sól z Maras (zwana też solą peruwiańską) – produkowana jest w warzelni usytuowanej na zboczu góry Maras. Po odparowaniu wody pochodzącej z usytuowanych we wnętrzu góry źródeł, solny osad zbierany jest szpatułkami i usypywany w specjalne kopczyki zgodnie z tradycyjnymi, sięgającymi czasów Inków metodami. Sól z Maras jest wilgotna, blado różowa. Doskonale komponuje się z potrawami mięsnymi.
- sól boliwijska Mirroir (różowo-pomarańczowa) – pochodzi z prehistorycznego słonego jeziora. Wydobywana jest w Andach na głębokości prawie 4000 metrów. Swoją barwę zawdzięcza wysokiej zawartości tlenku żelaza i niskiej zawartości sodu. Jest bardzo intensywna w smaku.
Sól morska ? powstaje przez odparowanie wody morskiej o dużym zasoleniu. Zawiera mniejsze ilości sodu niż sól kamienna, ale wiele minerałów m.in. magnez, potas, wapń, lit, selen, cynk.
W zależności od miejsca wydobycia, zawartość jodu w soli morskiej waha się w przedziale od. 0,5 do 5 mg na kilogram soli
- Maldon Sea Salt – według legendy, sól ta została po raz pierwszy wyprodukowana w Maldon (hrabstwo Essex, Wielka Brytania) prawie dwa tysiące lat temu przez niewolników jednego z dowódców legionów rzymskich. Charakteryzuje się płaskimi kryształkami soli. Ma krystalicznie czysty morki smak, bez efektu goryczki, dzięki czemu idealnie podkreśla smak drobiu, czerwonego mięsa, sosów i dipów oraz zup. Należy ją stosować na krótko przed serwowaniem potrawy. Można ją kupić tajże w postaci edzonej.
- Fleur de la sel (fr) lub Flor de sal (hiszp) czyli kwiat soli morskiej jest produkowany w krajach basenu Morza Śródziemnego, Portugalii i Indiach. Powstaje przez powolne odparowywanie wody morskiej z płytkich basenów (zwanych salinami) pod wpływem słońca i wiatru. Zbierany ręcznie kwiat soli morskiej charakteryzuje się delikatnym smakiem.
- Sel de Guérande czyli sól szara z Guérande to ręcznie zbierana, pochodząca ze słonych bagien półwyspu Guérande (zachodnie wybrzeże Francji), nierafinowana i nieoczyszczana sól morska. Delikatna w smaku doskonale pasuje do warzyw, ryb oraz białych mięs.
- sól z Morza Martwego – charakteryzuje się niską zawartością chlorku sodu, ale jest bogata w związki krzemu, wapnia, magnezu, potasu, żelaza, jodu, fluoru, bromu, sodu i glinu. Wykorzystywana jest głównie w kosmetyce i dermatologii.
- australijska sól czerwona (sól ?murray river?) – pozyskiwana jest przez odparowywanie wody rzeki Murray, w miejscu w którym wpada ona do morza. Kryształki murray river salt przypominają kształtem płatki kukurydziane o delikatnym, różowym kolorze, który zawdzięczają zawartości pochodzącego z glonów karotenu. Może być stosowana zarówno w trakcie gotowania, jak i bezpośrednio przed podaniem na stół. Dobrze pasuje do pieczonych mięs.
- czarna sól z Hawajów (Black Lava) – zawdzięcza swój kolor lawie wulkanicznej. Sól ta jest produkowana na wyspie Molokai. Wykorzystywana jest głównie do grillowanych ryb, oraz do doprawiania wszelkich sałat, mięs i owoców morza. Należy ją dodawać w ostatniej fazie przygotowywania potrawy.
- czerwona sól z Hawajów (Alaea Hawaiian Sea) – otrzymywana jest przez odparowanie wody zawierającej chlorek sodu i czerwoną glinę – alaea. Smak soli czerwonej jest ziemisty, bardzo intensywny. Używa się jej do czerwonego mięsa z rusztu i jagnięciny.
- sól morska z Camargue – zbierana jest ręcznie w położonych na południu Francji salinach Camargue (jedno z najbardziej cenionych na świecie miejsc pozyskiwania soli morskiej). Zawiera wiele mikroelementów i składników mineralnych m.in. wapń, magnez, potas. Używana jest do sosów typu winegret, ryb, marynat mięsnych oraz potraw pieczonych w skorupie solnej.
Sól warzona to rafinowana czyli poddawana procesowi oczyszczania z zanieczyszczeń i…. minerałów sól kamienna. W wyniku oczyszczania otrzymujemy czysty chlorek sodu – NaCl.
Jej jedynymi zaletami są walory smakowe czyli słony smak bez żadnej goryczki i piękny biały kolor Czasami jest wzbogaca związkami jodu (w sklepach znajdziemy ją najczęściej pod nazwą „sól jodowana„) lub fluoru. Niekiedy dodaje się do niej także substancje antyzbrylające.