Narodowe Siły Rezerwowe (NSR) powstały w 2010 r. Tworzą je żołnierze rezerwy, którzy ochotniczo zawarli kontrakt na pełnienie służby wojskowej w rezerwie, posiadający przydziały kryzysowe na określone stanowiska służbowe w jednostkach wojskowych i pozostający w dyspozycji do wykonywania zadań w przypadku realnych zagrożeń militarnych i nie militarnych.NSR ? na czym polega służba ?
Jest całkowicie dobrowolna i odbywa się w oparciu o tzw. przydział kryzysowy, nadawany na okres od 2 do 6 lat z możliwością przedłużenia. Obowiązek służby wojskowej żołnierzy rezerwy w czasie pokoju polega na odbywaniu ćwiczeń wojskowych rotacyjnych przez maksymalnie 30 dni w roku oraz pełnieniu okresowej służby wojskowej. W ramach służby okresowej, żołnierze NSR mogą wykonywać obowiązki, w zależności od potrzeb Sił Zbrojnych, w zakresie zarządzania kryzysowego oraz ich udziału w realizacji zadań poza granicami państwa. Każdego żołnierza szkoli się w trzech elementach:
? umiejętności specjalistycznych, ? umiejętności ogólnowojskowych (szkolenia w grupach i zespołach),
? doskonalenia dotychczas zdobytych umiejętności i podnoszenia poziomu wiedzy.
Nowelizacja ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP obliguje wojskowego komendanta uzupełnień do poinformowania pracodawcy o powołaniu żołnierza do czynnej służby wojskowej oraz pracodawcę żołnierza rezerwy powołanego na wojskowe ćwiczenia rotacyjne o dniach, w których mają się odbywać te ćwiczenia oraz wszelkich zmianach w terminach odbywania tych ćwiczeń.
Takiego obowiązku wojskowy komendant uzupełnień nie ma w przypadku służby wojskowej pełnionej w razie mobilizacji i w czasie wojny oraz gdy powołanie będzie następowało w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
NSR ? korzyści dla pracownika
Z tytułu pełnienia służby w NSR żołnierzom przysługuje szereg świadczeń, które obejmują:
1. należności finansowe: ? uposażenie za każdy dzień służby wojskowej w wysokości do 1/21 ( za każdy dzień) dwuipółkrotności wynagrodzenia w okresie poprzedzającym termin powołania do odbycia ćwiczeń wojskowych albo w okresie poprzedzającym dany miesiąc pełnienia okresowej służby wojskowej, ? zwrot kosztów przejazdów do miejsca pełnienia służby i z powrotem, ? zwrot różnicy pomiędzy wynagrodzeniem z tytułu zatrudnienia, a uposażeniem w czasie czynnej służby wojskowej, jeżeli otrzymywane uposażenie jest w niższej wysokości;
2. świadczenia w naturze ( podczas czynnej służby wojskowej): ? bezpłatne zakwaterowanie zbiorowe,
? bezpłatne umundurowanie i wyekwipowanie wojskowe lub równoważnik pieniężny, ? bezpłatne wyżywienie;
3. ochrona uprawnień pracowniczych:
? trwałość stosunku pracy i ochrona przez zwolnieniem ( w okresie pozostawania żołnierza na przydziale kryzysowym, stosunek pracy nie może być przez pracodawcę wypowiedziany ani rozwiązany ? nie dotyczy to umów zawartych na okres próbny, na czas określony a także jeżeli pracodawca może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika (urzędnika) oraz w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy albo likwidacji stanowiska pracy, a także w przypadkach określonych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm.). W tych przypadkach rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić na ogólnych zasadach.),
? gwarancję stabilności zawodowej – pracodawca udziela pracownikowi powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej urlopu bezpłatnego na okres trwania tych ćwiczeń lub służby; ? w czasie trwania urlopu bezpłatnego, pracownik zachowuje wszystkie
uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do
wynagrodzenia, ? bezpłatne badania profilaktyczne, szczepienia profilaktyczne i turnusy leczniczo profilaktyczne – w czasie pełnienia okresowej służby wojskowej, na zasadach przewidzianych dla żołnierzy zawodowych, ? opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Koszty związane ze świadczeniami dla żołnierzy rezerwy z tytułu pozostawania na przydziale kryzysowym pokrywa się z budżetu państwa z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.
NSR ? uprawnienia pracodawcy żołnierza NSR
Pracodawcy zatrudniającemu pracownika będącego żołnierzem rezerwy i posiadającym nadany przydział kryzysowy przysługuje świadczenie pieniężne za okres odbywania ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej wg następujących zasad:
1. rekompensata kosztów ( bez kwot wynagrodzenia) poniesionych przez pracodawcę z tyt. zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony w celu zastępstwa żołnierza rezerwy lub powierzenia tego zastępstwa innemu pracownikowi zatrudnionemu dotychczas u tego pracodawcy, a także wypłaty żołnierzowi rezerwy odprawy z tytułu powołania do pełnienia okresowej służby wojskowej.
Koszty obejmują wydatki z tytułu: ? przeszkolenie nowego pracownika lub pracownika, któremu powierzono zastępstwo na zajmowanym uprzednio przez żołnierza rezerwy stanowisku pracy, ? szkolenia bhp, ? przydzielonej odzieży, obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, ? badań związanych z medycyną pracy, ? dodatkowego ubezpieczenia związanego ze specyfiką wykonywanego zawodu, ? zleconej usługi pośrednictwa pracy.
2. Wypłata świadczenia następuje na udokumentowany wniosek pracodawcy, przesłany do szefa wojewódzkiego sztabu wojskowego właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy.
Wniosek winien być złożony nie później niż przed upływem 90 dni od dnia zwolnienia żołnierza rezerwy z ćwiczeń wojskowych, a w przypadku pełnienia przez żołnierza rezerwy okresowej służby wojskowej ? nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po miesiącu pełnienia tej służby,
Kwota świadczenia wypłacana jest jednorazowo za czas odbywania danego rodzaju ćwiczenia wojskowego, a w przypadku okresowej służby wojskowej – za dany miesiąc jej pełnienia; jeżeli czas trwania okresowej służby wojskowej obejmuje niepełny miesiąc, świadczenie to wypłaca się proporcjonalnie do liczby dni pełnienia tej służby w danym miesiącu.
NSR ? obowiązki pracodawcy żołnierza NSR
1. Na wniosek pracownika, któremu doręczono kartę powołania do okresowej służby wojskowej, pracodawca jest zobowiązany udzielić zwolnienia od pracy na dwa dni bez zachowania prawa do wynagrodzenia; jeżeli ćwiczenia wojskowe trwają powyżej 30 dni, zwolnienie wynosi 1 dzień; zwolnienia nie udziela się, jeżeli karta powołania zobowiązuje do natychmiastowego stawiennictwa.
2. Na wniosek pracownika, który odbył ćwiczenia wojskowe trwające powyżej 30 dni, pracodawca obowiązany jest udzielić 1 dniowego zwolnienia od pracy bez prawa do wynagrodzenia.
Ponadto pracodawca jest obowiązany Pracownika, którego zatrudniał w dniu powołania na ćwiczenia wojskowe lub do okresowej służby wojskowej, zatrudnić na poprzednio zajmowanym stanowisku lub stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz wynagrodzenia, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby pracownik zgłosił się do zakładu w celu podjęcia pracy; niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.
Stan prawny na dzień 30.04.2016 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej ( dz. U. z 2015 r. poz. 827),
Rozporządzenie MON z dnia 7 kwietnia 2015 r. w sprawie przydziałów kryzysowych ( Dz. U. z 2015 r., poz. 575),
Rozporządzenie MON z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie świadczenia pieniężnego przysługującego pracodawcom zatrudniającym żołnierzy rezerwy posiadających nadany przydział kryzysowy za okres odbywania przez tych żołnierzy ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej ( Dz. U. z 2015 r. poz. 842
Opracowała:
Halina Raszka vel Rzepa
Kancelaria Podatkowa
Skłodowscy
