30 kwietnia odbyło się symboliczne otwarcie skweru przy ul. Polnej w Radzyminie. Zaniedbana wcześniej działka zyskała nowe oblicze i stała się jedną z reprezentacyjnych stref wypoczynku w mieście i okolicy. Skwer łączy pamięć o historii z funkcją wypoczynkową.
Głównym założeniem projektowym przy rewitalizacji terenu byłego cmentarza ewangelickiego było połączenie przestrzeni wypoczynku i rekreacji z pamięcią historyczną. Dlatego skwer jest podzielony na dwie strefy, które spaja położona w centralnym punkcie fontanna. Prace budowlane były prowadzone pod nadzorem archeologicznym i według wytycznych konserwatora zabytków.
Zmieniamy gminę Radzymin i przywracamy mieszkańcom historyczne miejsca. Nad rewitalizacją parków pracowaliśmy kilka lat, a przygotowania przyniosły efekt m.in. w postaci rekordowego dofinansowania na projekt „Zielony Radzymin<. Dzięki temu dziś przekuwamy wizję w rzeczywistość. Zakończyliśmy budowę skweru pamięci i rekreacji przy ul. Polnej, trwają prace przy przebudowie i rewitalizacji Parku Czartoryskiej, a wkrótce zaczną się zmieniać parki na placach T. Kościuszki i Wolności w centrum miasta. Odnowione parki nie tylko stworzą zielone płuca miasta, ale będą przypominać o historii oraz staną się doskonałym miejscem do odpoczynku i rekreacji. – powiedział podczas otwarcia skweru burmistrz Krzysztof Chaciński.
Na renowację tego miejsca oraz pozostałych trzech parków gmina Radzymin uzyskała w 2017 r. z NFOŚiGW dofinansowanie unijne w kwocie blisko 14 mln złotych na projekt pn. ?Zielony Radzymin ? rozwój terenów zielonych w centrum miasta?. Oprócz skweru przy ul. Polnej samorząd prowadzi jeszcze trzy inwestycje w rewitalizaję parków ? największą w Parku Czartoryskiej oraz w parkach w centrum miasta.
Prace przy budowie skweru przy ul. Polnej w Radzyminie trwały od maja 2020 r. do kwietnia 2021 r. Inwestycję parkową przy ul. Polnej w Radzyminie wykonała firma SORTED z Piaseczna. Koszt wyniósł 1,7 mln zł. Powierzchnia zagospodarowanego terenu to blisko 3 tys. m2. W zakres umowy z wykonawcą wchodzi również 5-letnia pielęgnacja roślinności.
Skwer przy ul. Polnej – stan przed i po rewitalizacji
Przed przystąpieniem do prac rewitalizacyjnych teren byłego cmentarza ewangelickiego przy ul. Polnej w Radzyminie był nieużytkiem porośniętym przypadkowymi samosiejkami oraz niską roślinnością. Na terenie znajdowały się nieliczne pozostałości po nagrobkach oraz zdewastowane słupy bramy wejściowej z początków XX wieku.
Celem rewitalizacji terenu było zagospodarowanie przestrzeni do wypoczynku, rekreacji i pamięci. Prace na obszarze byłego cmentarza ewangelickiego przy ul. Polnej objęły budowę alejek, przy których umieszczono zabytkowe pozostałości po cmentarzu, oświetlenie terenu, budowę fontanny, a także monitoring i punkty dostępowe WiFi. Przy ścieżkach usytuowano stoliki do odpoczynku i gry w szachy, ławki, stojaki na rowery oraz metalowe pergole.
Strefy pamięci i rekreacji
Skwer przy ul. Polnej podzielono na dwie części. W pierwszej stworzono strefę pamięci historycznej, a w drugiej część rekreacyjną. Nie wprowadzono czytelnego podziału pomiędzy strefami celem zintegrowania części historycznej z częścią wypoczynkową. Wprowadzenie ścieżki przecinającej aleję główną, prowadzącej do wyjścia z parku, w sposób symboliczny oddzieliło kompozycyjnie obie strefy.
W ?strefie pamięci? znalazły się odrestaurowane zabytkowe słupy bramy cmentarnej, które wyposażono w kute skrzydła i furtki, a także pozostawiono fragmenty nagrobków, które umieszczono na kamiennych postumentach wzdłuż ?ścieżki historycznej?. Mają one za zadanie symbolizować upływ czasu i uświadamiać wpływ trudnej przeszłości historycznej na losy cmentarzy ewangelickich w Polsce.
W strefie rekreacyjno-wypoczynkowej zlokalizowano niewielką górkę o wysokości 1,2 m ponad poziomem terenu, która stanowi dominantę kompozycyjną. W części tej zlokalizowano również podświetlaną fontannę z okrągłym zbiornikiem o średnicy 5,6 m i poidełko. Klimatu miejscu dodaje oświetlenie drzew.
Na skwerze wybudowano ciągi piesze ? o nawierzchni mineralnej, przepuszczalnej oraz pieszo-rowerowe o nawierzchni asfaltowej. Alejki pełnią funkcję ścieżki wypoczynkowej i historycznej. Zielone zakątki i roślinność zachęcą do spacerów i relaksu.
Dostępność dla osób niepełnosprawnych
Skwer przy ul. Polnej w Radzyminie zagospodarowano w taki sposób, aby mogły z niego korzystać osoby niepełnosprawne poruszające się na wózkach inwalidzkich. Nie występują różnice w poziomach, brak jest wystających obrzeży i krawężników. Wybudowane alejki i zielone zakątki zachęcają do spacerów i pełnią funkcję ścieżki historycznej.
Historia
Dzieje społeczności ewangelickiej w Radzyminie przedstawia umieszczona w ?strefie pamięci? tablica informacyjna. Koloniści rolni z Niemiec zaczęli napływać na Mazowsze, w tym na tereny obecnej gminy Radzymin, w pierwszej połowie XIX w. W roku 1939 społeczność wyznania ewangelicko-augsburskiego w Radzyminie liczyła około pół tysiąca osób. Kościół ewangelicki znajdował się u zbiegu dzisiejszych ulic Norwida i al. Jana Pawła II. Istniały też dwa cmentarze ? przy ul. Polnej i mniejszy w Wiktorowie. Zbór w Radzyminie należał do diecezji warszawskiej, administrowanej przez parafię ewangelicko-augsburską pw. św. Trójcy w Warszawie.
Podczas II wojny światowej represje hitlerowskich okupantów dotknęły także wielu księży ewangelickich. Ostatni proboszcz radzymińskiej parafii, ks. Stefan Gumpert, został po Powstaniu Warszawskim wywieziony do obozu koncentracyjnego Stutthof, gdzie zmarł na początku 1945 r.
Szczątki ludzkie z cmentarza przy ul. Polnej ekshumowano po wojnie podczas budowy biegnącego częściowo pod obecnym terenem skweru gazociągu Polska-Litwa.
Źródło: UM Radzymin