Od dłuższego czasu media informują nas o zniesieniu obowiązku meldunkowego, ale czy rzeczywiście o jego istnieniu możemy mówić w czasie przeszłym?
Obowiązek meldunkowy uregulowany jest ustawą z dnia 24 września 2010 roku o ewidencji ludności (Dz.U. 2015. 388) i polega na konieczności zameldowania się lub wymeldowania z miejsca pobytu stałego lub czasowego, zgłoszenia wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej z zamiarem stałego pobytu, jak i bez takiego zamiaru, ale na okres dłuższy niż 6 miesięcy oraz powrotu z takich wyjazdów. Obowiązek ten ciąży zarówno na obywatelach polskich jak i na cudzoziemcach.
O tym, że obowiązek meldunkowy ma zniknąć, zapowiadano już 4 lata temu. Stanowił o tym art. 74 przywołanej powyżej ustawy, który wskazywał, że ?od dnia 01 stycznia 2016 roku znosi się obowiązek meldunkowy?. Gdyby nic się nie wydarzyło, obowiązek ten zniknąłby definitywnie
z nadchodzącym rokiem ? tak się jednak nie stanie.
W dniu 27 sierpnia 2015 r. została podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o ewidencji ludności (Dz. U. z 2015 r. poz. 1337), która już weszła w życie. Kluczową zmianą jaką wprowadziła nowelizacja to przesunięcie terminu zniesienia obowiązku meldunkowego na dzień 1 stycznia 2018 r. Jak wskazano w uzasadnieniu nowelizacji przesuwającej zniesienie obowiązku: ?wprowadzenie tej zmiany jest podyktowane koniecznością zapewnienia, dodatkowego czasu, niezbędnego do wprowadzenia kompleksowych zmian
w przepisach opartych na obowiązku meldunkowym oraz dostosowania systemów teleinformatycznych obsługujących rejestry państwowe?. Rzeczywiście jest bowiem tak, że obowiązek meldunkowy rzutuje na szereg praw i obowiązków administracyjnych obywateli. Wśród obszarów administracji publicznej, które wymagają dostosowania i przeprowadzenia istotnych zmian prawnych i technicznych, w związku ze zniesieniem obowiązku meldunkowego, należy wymienić: organizację wyborów, powszechny obowiązek obrony, kontrolę i egzekwowanie realizacji obowiązku nauki oraz właściwe planowanie obwodów szkolnych, statystykę publiczną, realizację zadań z zakresu zabezpieczenia społecznego, a także realizację zadań ustrojowych (cyt. za uzasadnieniem do projektu nowelizacji).
W przedmiotowej sprawie istotne jest jednak to, że niewykonanie obowiązku meldunkowego nie jest karane – karalność została zniesiona w styczniu 2013, nie wykonanie obowiązku nie jest więc już wykroczeniem, za które groziła dotychczas kara ograniczenia wolności, grzywny lub nagany.
W kontekście powyższego może rodzić się pytanie, jaki wpływ na stosunki cywilnoprawne tj. prawo własności lub prawo do zamieszkania ma posiadanie meldunku w określonym lokalu, jak można doprowadzić do wymeldowania osoby nieprzebywającej w danym lokalu. W powyższych kwestiach prawnych pomóc może nasza Kancelaria.
Justyna Kuś-Jakubowska
Radca Prawny, Partner w Kancelarii Radcy prawnego
i Doradcy Podatkowego
Justyna Kuś-Jakubowska,
Dariusz Skłodowski
spółka partnerska