Spółka jawna jest spółką osobową prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą i niebędąca inna spółką handlową. Jest jednostką prawna nieposiadającą osobowości prawnej (ułomna osoba prawna). Spółka jawna posiada swój majątek, stanowiący wkłady wniesione do spółki, a także mienie, które zostało nabyte przez spółkę w trakcie jej istnienia.
Warunkiem legalności spółki jawnej jest jej zarejestrowanie w rejestrze handlowym i przestrzeganie reguł oznaczenia firmy. Nazwa spółki ? czyli firma, musi zwierać nazwiska wszystkich jej wspólników. Dopuszczalne jest również zawarcie w firmie nazwiska i pierwszej litery imienia jednego lub kilku członków spółki ze wskazaniem spółki. Najczęstszym powodem zawiązania spółki jawnej jest prowadzenie działalności gospodarczej na większą skalę. Z uwagi jednak na koszty rejestracji częściej spotykaną formą prowadzenia działalności jest spółka cywilna.
Wniesienie wkładu do spółki jawnej jest podstawowym obowiązkiem każdego ze wspólników. Jest to bardzo ważny element umowy spółki. Wkładem w spółce jawnej mogą być : pieniężne oraz niepieniężne.
Wkłady pieniężne to nic innego jak określona suma pieniężna wniesiona w sposób dowolny i niekoniecznie musi być wyrażona w walucie polskiej o ile umowa spółki tak stanowi.
Z wkładem niepieniężnym jest trochę trudniej, ponieważ posiada dosyć obszerną definicję. Wkładem niepieniężnym może być każda rzecz, prawo lub inne świadczenie mające jakąkolwiek wartość majątkową. Wkładem do spółki jawnej może być świadczenie przez wspólnika pracy lub usług na rzecz spółki jawnej. Możliwość wniesienia takiego wkładu została wyłączona w przypadku spółek kapitałowych ? spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej. Aportem może być objęte prawo własności rzeczy ruchomych oraz nieruchomości, a także prawo do korzystania z rzeczy na zasadzie najmu, użyczenia, użytkowania wieczystego itp. , gdzie wspólnik nie pobiera opłat z tego tytułu. Wkładem do spółki mogą być również inne prawa, takie jak prawa z zakresu własności intelektualnej lub przemysłowej ? znak towarowy, pełne autorskie prawa majątkowe do utworu, czy też udzielenie licencji, prawa udziałowe w innych spółkach , czy prawa wynikające z papierów wartościowych. Wspólnik sam określa wartość swojego wkładu, wyceny wkładów nie kontroluje ani biegły rewident, ani sąd rejestrowy podczas procesu rejestracji spółki jawnej. Co ważne, żaden wspólnik nie może się zwolnić z obowiązku wniesienia wkładu do spółki jawnej.
Wkłady wniesione do spółki jawnej stanowią podstawę obliczenia udziału kapitałowego ? wyznaczającego między innymi majątek należny wspólnikowi w przypadku wystąpienia ze spółki jawnej.
Zatem spółka jawna jest korzystnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, którzy zamiast wkładu pieniężnego chcą wnieść swoją pracę, co nie jest możliwe w spółkach kapitałowych. Jednak należy pamiętać, że wspólnicy ponoszą odpowiedzialność subsydiarną za zobowiązania spółki.