Ma 415 cm obwodu pnia, 20 metrów wysokości i rośnie przy ul. Legionowej 100 w Markach. Mowa o dębie szypułkowym, który decyzją Rady Miasta Marki z 30 listopada został uznany pomnikiem przyrody i objęty nadzorem Burmistrza Miasta Marki.
Wniosek o ustanowienie dwunastego pomnika przyrody (przy czym pomnikiem przyrody w Markach są również skupiska drzew) na terenie miasta wpłynął do urzędu 4 października 2021 r. od właściciela działki. Wnioskodawca wskazał, że drzewo z uwagi na swój wiek było świadkiem wielu wydarzeń i faktów związanych z historią Marek. Dąb – pomimo wieku – jest w dobrej kondycji. Jest drzewem okazałym o wielkiej wartości przyrodniczej oraz bardzo dużej wartości dendrologicznej i krajobrazowej.
Drzewo, pomimo niezaprzeczalnego piękna, nie wyróżnia się znacząco wśród wielu występujących w okolicy, lecz można go uznać za drzewo pomnikowe na podstawie jego znaczących rozmiarów.
Objęcie drzewa z Legionowej 100 ochroną prawną pozwoli na jego zachowanie dla przyszłych pokoleń, zwiększy świadomość ekologiczną mieszkańców, przyczyni się do kształtowania wizerunku Gminy Miasto Marki jako miasta aktywnie prowadzącego działania na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
Pomysł społecznika spotkał się z aprobatą urzędników, którzy w 2021 roku rozpoczęli działania zmierzające do przygotowania dokumentacji nowego pomnika przyrody oraz mareckich radnych, którzy podczas listopadowej sesji podjęli uchwałę w sprawie ustanowienia dębu z ulicy Legionowej pomnikiem przyrody.
– Zgodnie z uchwałą, koszty wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych drzewa będą w przyszłości pokrywane ze środków miejskich – informuje burmistrz Jacek Orych.
Wokół pomnika przyrody obowiązuje strefa 15 metrów (obszar o takim właśnie promieniu), w którym ustala się m.in. zakaz niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru, zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu oraz uszkadzania i zanieczyszczania gleby. Wszelkie zakazy zostały szczegółowo opisane w uchwale.
Najstarszym pomnikiem przyrody na terenie Marek jest „Dąb Gajos”. Drzewo liczy około 350 lat. Jest też największym pod względem obwodu dnia oraz jednym z najstarszych na Mazowszu. Wysokość drzewa to około 33 metrów, a rozpiętość korony to około 29 metrów. Z drzewem związanych jest kilka historycznych wydarzeń m.in.: podczas II Wojny Światowej w korzeniach dębu wykonano wykop, w rodzaju małej, zamaskowanej ziemianki, w której schronienie przed wojskami niemieckimi znalazło kilku miejscowych Żydów.