Zbliża się czas zadumy związany ze wspominaniem osób, które od nas odeszły. Śmierć osób bliskich, to nie tylko emocjonalny trud, co też niestety trud związany z załatwianiem spraw majątkowych po zmarłym.
Jak wiemy od października 2015 r. w przypadku niepodjęcia decyzji o odrzuceniu spadku, spadkobiercy przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza składając wykaz inwentarza lub występując o sporządzenie spisu inwentarza. Czasem jednak nie chcemy mieć nic wspólnego ze spadkiem, czy dziedziczeniem długów, dlatego podejmujemy decyzję o odrzuceniu spadku.
Termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi 6 miesięcy i liczy się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Najczęściej jest to dzień otwarcia spadku, czyli śmierci bliskiego.
Termin ten jest tzw. terminem prekluzyjnym i nie podlega przywróceniu. Oświadczenie to może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Co ciekawe Sąd nie wydaje żadnego postanowienia, po prostu odbiera oświadczenie. Oświadczenie może być również składane w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku, byle zachować termin 6 miesięczny. S
Problem występuje w przypadku chęci odrzuceniu spadku w imieniu małoletnich dzieci. Rodzice bowiem, o ile sprawują zarząd majątkiem dziecka, nie mogą jednak bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku jest właśnie taką czynnością wymagającą zezwolenia Sądu.
Co zrobić jednak, gdy złożymy wniosek do sądu rodzinnego, a upływa nam nieprzywracalny termin 6 miesięczny, a zgody nadal brak?
Dotychczas orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych optowało za stanowiskiem, że po złożeniu wniosku do sądu opiekuńczego (jeszcze w otwartym terminie) termin do odrzucenia spadku ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym.
Niedawno jednak Sąd Najwyższy postanowił skomplikować zagadnienie wydając ?wielowarstwowe? postanowienie sygn. akt III CSK 329/15, zgodnie z którym:
Od chwili złożenia do sądu opiekuńczego wniosku o zezwolenie na złożenie w imieniu małoletniego oświadczenia o odrzuceniu spadku termin na odrzucenie spadku nie biegnie.
Gdy postanowienie ze zgodą uprawomocni się, rodzic powinien oświadczenie o odrzuceniu spadku złożyć bezzwłocznie. Jeśli zaś ustawowy termin jeszcze nie upłynął (uwzględniając czas trwania postępowania opiekuńczego) ? wtedy oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć, tak, byle zmieścić się w terminie ustawowym.
Z tą najnowszą koncepcją może wiązać się problem, co to znaczy w terminie bezzwłocznym. Sprawę tę już będzie oceniał Sąd. Dla bezpieczeństwa warto od razu po uprawomocnieniu się postanowienia sądu opiekuńczego złożyć oświadczenie w imieniu dzieci.
radca prawny Mariusz Astasiewicz
?
Kancelaria Radcy Prawnego, ul. Powstańców 47 lok. 16,
05-091 Ząbki, tel. 694 315 734