Inwestycja, która zmieniła stolicę. Wystawa Kolej na Pragę w Muzeum Warszawskiej Pragi

Inwestycja, która zmieniła stolicę. Wystawa Kolej na Pragę w Muzeum Warszawskiej Pragi

W swoich początkach kolej była nowoczesnym wynalazkiem, który zmienił Europę. W drugiej połowie XIX wieku odegrała kluczową rolę w rozwoju prawobrzeżnej Warszawy. Obecnie, ze względu na proekologiczną politykę Unii Europejskiej, znów zyska na znaczeniu. 27 kwietnia w Muzeum Warszawskiej Pragi została otwarta wystawa Kolej na Pragę, która opowiada o prawobrzeżnych dworcach i liniach kolejowych, kolejarzach i pasażerach, którzy z nich korzystali, oraz mieście, które rosło wokół torów. Zwiedzający będą mieli okazję przyjrzeć się przedziałowi z fin de siècle’u lub usiąść w fotelu maszynisty pociągu i zobaczyć, jak wygląda jazda z perspektywy lokomotywy.

Pierwsze pociągi jeździły z prędkością około 50 km/h. Na stacjach zatrzymywały się nawet na 15 minut, robiły też przerwy na uzupełnienie wody i węgla. W 1865 roku podróż z Warszawy do Wilna trwała 14 i pół godziny (dziś, z przesiadkami, około 9 i pół), do Petersburga – 38 godzin (dziś, z przesiadką, 22). W 1901 roku wąskotorowa Kolejka Jabłonowska jeździła po terenie zabudowanym z prędkością 13 km/h, a poza miastem do 21,5 km/h. Najwolniejsza była podróż Koleją Nadwiślańską przez Wisłę. Wahadłowy ruch pociągów wystawiał cierpliwość pasażerów na próbę.

Uruchomienie dalekobieżnych dróg żelaznych połączyło Warszawę ze wschodem – Petersburgiem, Terespolem i Wilnem – oraz uczyniło z warszawskiej Pragi ważny węzeł kolejowy. Tańszy import i eksport towarów oraz możliwości transportowe przyciągnęły przemysł, a nowo powstałe kolejki wąskotorowe dowoziły nowych warszawiaków i ułatwiały dostęp do podwarszawskich letnisk w Otwocku i Świdrze. Dostarczały też cegłę z podwarszawskich cegielni na budowę na praskich domów. Dziś transport kolejowy powraca jako ekologiczna alternatywa dla samolotów i samochodów. Najnowsze plany rozbudowy miasta stawiają właśnie na rozwój transportu szynowego.

Kolej na Pragę przybliży zwiedzającym historię kolei w prawobrzeżnej Warszawie od 1862 roku, czyli od uruchomienia tu pierwszej linii kolejowej, do 1974 roku, gdy wąskimi torami odjechał ostatni pociąg do Marek. Opowie o dalekobieżnych drogach żelaznych: Petersbursko-Warszawskiej, Terespolsko-Warszawskiej, Nadwiślańskiej i Obwodowej oraz podmiejskich kolejkach: Jabłonowskiej i Mareckiej.

Opowieść o dawnych dworcach, pociągach, klimacie podróży i perspektywach przyszłych pasażerów stworzą zbiory Muzeum Warszawy, Stacji Muzeum i Muzeum Narodowego w Warszawie. Na wystawę złożą się unikalne portrety, rysunki i fotografie, dokumenty, skrzynie podróżne rodziny Różyckich, nietypowe bilety – w tym na Kolej Konną, aplikacja umożliwiająca spacer po kolejarskim Nowym Bródnie, wspomnienia pasażerów i nagrane opowieści kolejarzy, m.in. z okresu II wojny światowej. Zwiedzający będą mieli okazję poznać realia podróży, dowiedzą się, jak ubierał się w XIX wieku kolejarz, co pakowała do kufrów elegancka dama oraz jak wyglądały dawny przedział I klasy czy poczekalnia III klasy.

Ostatnia część wystawy to spojrzenie w przyszłość. Obecnie europejski transport odpowiada za ponad 30% emisji dwutlenku węgla do atmosfery, kolejowy to zaledwie 0,4% tej emisji. Unia Europejska stawia na zrównoważoną i inteligentną mobilność. Dlatego, w myśl unijnych założeń, do 2050 roku Europę połączy sieć kolei dużych prędkości. Siatka szybkich, często nocnych połączeń kolejowych oraz wzrost dostępności i wygody kolei ma sprawić, że ograniczymy korzystanie z samolotów i samochodów.

Na warszawskiej Pradze prawdopodobnie wzrośnie znaczenie Warszawy Wschodniej jako najważniejszego prawobrzeżnego dworca przesiadkowego, a istniejąca linia średnicowa, łącząca prawy i lewy brzeg stolicy, zostanie rozbudowana. Niedawno ogłoszono, że pod torami na wysokości planowanej ulicy Tysiąclecia powstanie tunel, a tym samym nowe połączenie drogowe między Pragą Północ i Południe – na co prażanie czekali od dawna.

Na wystawie zwiedzający, szczególnie najmłodsi, będą mogli przyjrzeć się modelom pociągów, w tym specjalnie wypożyczonemu, niedostępnemu zazwyczaj podświetlanemu modelowi Pendolino. Podczas lekcji muzealnych dzieci odbędą swego rodzaju podróż w czasie, pozwalającą na przegląd środków lokomocji oraz warunków i motywów podróży. Wystawa została zrealizowana przy wsparciu SNCF Réseau.

Wystawie towarzyszy bogaty program wydarzeń – oprowadzania, warsztaty, spacery i wycieczki. Uczestniczki i uczestnicy będą mogli pieszo, rowerem lub z okien pociągu przyglądać się architekturze zabytków kolejowych i eksplorować rejony, które czasy świetności przeżywały dzięki pojawieniu się kolei, a także wziąć udział w spotkaniach z byłymi i obecnymi kolejarzami oraz pasjonatami kolejowych podróży. W czerwcu w Muzeum Warszawskiej Pragi odbędzie się Modelarski Weekend – dwa dni warsztatów dla początkujących i doświadczonych pasjonatów modelarstwa.

Dla fanów samodzielnego odkrywania miasta Muzeum przygotowało Kolejowy geocaching na Pradze – specjalną grę terenową zachęcającą do poznawania Pragi poprzez odnajdywanie skrytek z ciekawostkami i wspomnieniami związanymi z historią kolei. Gra dostępna od maja, do zabawy potrzebna jest bezpłatna aplikacja na telefony: geocaching.com.

Wystawa Kolej na Pragę potrwa od 27 kwietnia do 15 października 2023 roku. Zapraszamy do Muzeum Warszawskiej Pragi przy ul. Targowej 50/52. Muzeum jest czynne we wtorek, środę i piątek w godzinach od 9.00 do 17.00, w czwartek od 9.00 do 18.00, w sobotę i niedzielę od 10.00 do 18.00. Bilety: 10 zł / 8 zł. W czwartek wstęp bezpłatny.

Inwestycja, która zmieniła stolicę. Wystawa Kolej na Pragę w Muzeum Warszawskiej Pragi Inwestycja, która zmieniła stolicę. Wystawa Kolej na Pragę w Muzeum Warszawskiej Pragi

Źródło: Muzeum Warszawy

Więcej informacji z Mazowsza

Nowi ochotnicy w szeregach 5 Mazowieckiej Brygady OT

Nowi ochotnicy w szeregach 5 Mazowieckiej Brygady OT

W piątek, 15 listopada br. bramę koszar 5 Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej przekroczyło blisko 100 ochotników z północnego Mazowsza. Wśród nich znalazła się [...]
0 komentarzy

Innowatorzy Mazowsza wybrani

Znamy już tegorocznych „Innowatorów Mazowsza”. Wśród nich są dwie firmy oraz pięciu naukowców. Samorząd Mazowsza od lat wspiera przedsiębiorców i naukowców w pracy [...]
0 komentarzy
III Edycja Plebiscytu Ekologicznego – zgłoszenia do 31 stycznia 2025 r.

III Edycja Plebiscytu Ekologicznego – zgłoszenia do 31 stycznia 2025 r.

Departament Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie i UKSW zapraszają do wzięcia udziału w III Edycji Plebiscytu Ekologicznego [...]
0 komentarzy
IPN zainaugurował ogólnopolską kampanię „Pamięć przetrwa dzięki Tobie"

IPN zainaugurował ogólnopolską kampanię „Pamięć przetrwa dzięki Tobie”

Instytut Pamięci Narodowej zainaugurował ogólnopolską kampanię „Pamięć przetrwa dzięki Tobie”, której celem jest zaangażowanie społeczeństwa w tworzenie i uzupełnianie bazy straty.pl – cyfrowego [...]
0 komentarzy
Planowane wyłączenia prądu

Planowane wyłączenia prądu w Powiecie Legionowskim i Nowodworskim

W dniach od  21 do 29 listopada planowane są przerwy w dostawie energii elektrycznej na terenie Powiatu Legionowskiego i Nowodworskiego. Obszar Data rozpoczęcia [...]
0 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.