O odpowiedzialności małżonka przedsiębiorcy rozmawiamy z Pawłem Żółtkiem ? właścicielem biura rachunkowego z Kobyłki
? Proszę powiedzieć naszym Czytelnikom jak to jest z odpowiedzialnością za długi małżonka, który prowadzi działalność gospodarczą?
? Zacznę od krótkiego wprowadzenia. Przed zawarciem małżeństwa istnieją dwa majątki osobiste: majątek osobisty mężczyzny oraz majątek osobisty kobiety. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstają trzy majątki: wspólność majątkowa małżeńska, czyli majątek dorobkowy małżeński, majątek osobisty męża oraz majątek osobisty żony. Majątek osobisty męża i majątek osobisty żony to są te składniki majątku, które każde z małżonków posiadało jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Dla przykładu ? majątkiem osobistym męża będzie mieszkanie, które posiadał jeszcze przed zawarciem małżeństwa, a majątkiem osobistym żony będzie działka budowlana, której żona była właścicielką jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Wspólnym majątkiem małżeńskim będzie dom, który małżonkowie nabyli w trakcie trwania małżeństwa.
? No więc proszę nam wyjaśnić na powyższym przykładzie jak to będzie z odpowiedzialnością za długi?
? Załóżmy, że to mąż prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Na skutek różnych zdarzeń stało się tak, że firma zaczęła przynosić straty i przedsiębiorca popadł w długi. W przypadku, gdy nasi małżonkowie pozostają w majątkowej wspólnocie małżeńskiej, wierzyciele mogą dochodzić swoich roszczeń zarówno z mieszkania, które jest majątkiem osobistym męża jak i z domu, który jest majątkiem wspólnym dorobkowym małżonków. W tej sytuacji chroniony jest jedynie majątek osobisty żony, czyli w naszym przykładzie działka budowlana. Małżeńska wspólnota majątkowa oznacza, że w przypadku odpowiedzialności za długi małżonka prowadzącego działalność gospodarczą odpowiada w zasadzie cała rodzina, a wspólny majątek w ogóle nie jest chroniony. Warto pamiętać, że w życiu najczęściej jest tak, że ten największy majątek to wspólny majątek dorobkowy.
? Czy istnieje zatem sposób, aby chronić majątek wspólny?
? Z pewnością istnieje sposób, aby chronić majątek. Tym sposobem jest umowa majątkowa małżeńska, czyli intercyza. Intercyza to umowa zawierana przez małżonków, co ważne, przed notariuszem, która reguluje kwestie własności majątku posiadanego przez małżonków. W przypadku obowiązywania rozdzielności majątkowej małżeńskiej w trybie intercyzy istnieją tylko dwie masy majątkowe: majątek osobisty męża i majątek osobisty żony. Każdy z małżonków odpowiada za swoje zobowiązania tylko swoim majątkiem, oczywiście po uprzednim powiadomieniu wierzycieli. Takim wierzycielem może być np. Skarb Państwa, gdy długami są niezapłacone podatki, czy składki ZUS.
? A co z majątkiem wspólnym?
? Po ustanowieniu intercyzy nie ma już majątku wspólnego. Ponieważ nie ma majątku wspólnego, dorobkowego, dlatego wynagrodzenia za pracę lub za inne usługi świadczone przez któregokolwiek z małżonków należą już do ich majątków osobistych. Nie tylko majątki osobiste, ale także i dochody z tych majątków pozostają wyłączną własnością każdego z nich. Takie rozwiązanie uniemożliwia komornikowi egzekucję z pensji żony za długi męża i odwrotnie. Rodzi to sytuację, w której ewentualne niepowodzenia związane z działalnością gospodarczą, lekkomyślnymi lub ryzykownymi działaniami jednego z małżonków nie będą dotykać całej rodziny. Takie uregulowanie mienia małżeńskiego pozwala na wyeliminowanie ryzyka związanego z działalnością gospodarczą jednego z małżonków, tak aby nie obarczało ono całej rodziny. Należy jednak pamiętać, że skuteczność wyeliminowania odpowiedzialności współmałżonka uzależniona jest od udokumentowanej wiedzy wierzyciela, o tym, że małżonków obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej.
? A jak przedsiębiorca może powiadomić wierzycieli o zawarciu umowy intercyzy?
? Najprostsza droga to zamieszczenie takiej informacji w Centralnej Ewidencji Działalności i Informacji o Działalności Gospodarczej. CEIDG jest rejestrem publicznym i każdy ma dostęp do informacji tam zawartych.
Biuro Rachunkowe,
Kobyłka ul. Szeroka 6, tel. 22 786 06 11
www.mojerozliczenia.pl