Ustawa o samorządzie gminnym wymienia wśród zadań własnych gminy prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi. Jest to jedna z najtrudniejszych kwestii w funkcjonowaniu miasta.
Czynniki zewnętrzne determinują wiele problemów dla samorządów, zarówno w zakresie wdrażania obowiązkowych rozwiązań dla segregacji i odbioru odpadów, jak i kosztów z tym związanych.
Wszelkie wymogi dla gmin wynikają przede wszystkim z wymagań unijnych co do poziomu recyklingu, które już zaczynają obowiązywać.
W lipcu 2019 roku, Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą obowiązkową segregację odpadów, co w praktyce oznacza, że każdy mieszkaniec musi segregować odpady. Według nowego prawa ci, którzy śmieci nie segregują, mają płacić kary.
Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, miasto ma pokrywać koszty odbioru odpadów i ich zagospodarowania z opłat wnoszonych przez właścicieli nieruchomości. Tymczasem koszty systemu gospodarowania odpadami rosną cały czas. Jest to podyktowane przede wszystkim wysokimi opłatami za korzystanie ze środowiska, ponoszonymi przez podmioty gospodarcze, w tym za składowanie i magazynowanie odpadów w instalacjach komunalnych. Ponadto, na terenie województwa mazowieckiego jest niewystarczająca liczba instalacji komunalnych, jak też występuje brak konkurencyjności wśród podmiotów gospodarczych zajmujących się odbiorem i zagospodarowaniem odpadów oraz małe zaangażowanie producentów opakowań w ograniczenie rosnących ilości poszczególnych frakcji odpadów
Dzisiaj odbyło się otwarcie ofert złożonych w postępowaniu przetargowym na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu miasta Zielonka.
Wpłynęło 5 ofert:
MZO Wołomin – 5 303 233 zł
Imperf – 6 124 680 zł
Kobe – 6 690 600 zł
Byś – 5 340 600 zł
Jurant – 5 784 480 zł
Nie jest to jeszcze ostateczne rozstrzygnięcie przetargu, wydział merytoryczny sprawdzi oferty pod względem formalnym, oceni je też zgodnie z przyjętymi kryteriami i dopiero wówczas wyłonimy wykonawcę. W zeszłorocznym przetargu na zagospodarowanie odpadów, w takim samym zakresie usługi, jak obecnie, najtańsza oferta była na kwotę 4 033 800 zł.
Zatem już dzisiaj wiemy, że opłata za odbiór odpadów z naszego miasta wzrośnie, co z obserwacji bardzo dynamicznej sytuacji na rynku śmieciowym było do przewidzenia. Niestety, samorządy mają bardzo małe pole manewru, jeśli chodzi o zmniejszanie kosztów. Nie ma z czego rezygnować, można by było zmniejszyć częstotliwość odbioru, ale wtedy będzie uciążliwy zapach oraz inne problemy wynikające z przechowywania większych ilości śmieci na posesjach. Nie możemy też zmniejszyć liczby frakcji, na które sortujemy odpady, bo byłoby to niezgodne z ustawowymi zasadami selektywnej zbiórki.
Termin obowiązywania umowy z firmą obecnie odbierającą odpady upływa z końcem marca 2020 roku. Wspólnie z radnymi w najbliższych dniach będziemy ustalać wysokość opłaty śmieciowej, w odniesieniu do wygranej w przetargu oferty.
Ze wstępnych kalkulacji wynika, iż opłata za wywóz śmieci będzie oscylować blisko kwoty 28 zł od osoby. W 2019 roku płaciliśmy 22 zł od osoby w gospodarstwie domowym prowadzącym zbiórkę selektywną odpadów i 44 zł w przypadku niesegregowania śmieci.
Podwyżki, mówiąc kolokwialnie, bolą nas wszystkich i wszyscy jesteśmy temu przeciwni. Jednak w tym przypadku, nie mamy pola manewru, odpady muszą być odbierane z miasta, a samorząd zobowiązany jest kosztami wynikającymi z rozstrzygnięcia przetargu. Jednak, porównując Zielonkę do okolicznych samorządów, nasza sytuacja nie jest najgorsza. Do tej pory gmina Wołomin mocno odstawała z wysokością opłaty od pozostałych miejscowości, z racji iż posiada na swoim terenie Miejski Zakład Oczyszczania z instalacjami do kompostowania i składowania odpadów. Jednak i tutaj sytuacja ulega zmianie. Mieszkańców Wołomina czeka od kwietnia tego roku znaczny wzrost kosztów odbioru, już od kwietnia będą płacić 26,50 zł od osoby, a było 13 zł. Przykłady kolejnych gmin:
Kobyłka – 32 zł osoba
Marki – 32 zł osoba
Ząbki – gospodarstwo jednoosobowe 45 zł/ gospodarstwo wieloosobowe 70 zł
Izabelin – 33 zł osoba/ 27 zł osoba, która kompostuje odpady zielone
Wołomin – 26,5 zł osoba/ 26 zł osoba która kompostuje odpady zielone
Warszawa – zabudowa wielorodzinne 65 zł/ zabudowa jednorodzinna 94 zł
Legionowo – 28 zł osoba
Łomianki – 33,80 zł osoba
Wieliszew – zabudowa jednorodzinna – 29 zł osoba/ zabudowa wielorodzinna – 9,70 za 1 m3 zużytej wody
Radzymin – zabudowa wielorodzinna – 8,95 za 1 m3 zużytej wody/ -zabudowa jednorodzinna – 32 zł osoba
Samorządy nie mają praktycznie żadnych możliwości prawnych, by przeciwstawić się tak zdecydowanej tendencji wzrostowej w zakresie kosztów miejskiej gospodarki odpadami komunalnymi. Od dłuższego czasu sygnalizujemy organom na szczeblach rządowych i wojewódzkich, by podjęto działania zmierzające do uspokojenia dynamiki na rynku odpadowym i co najmniej ograniczenia obciążania mieszkańców gmin coraz wyższymi opłatami za efekty nie najlepiej funkcjonującego systemu w skali całego kraju.
Samorząd Zielonki przyłączył się do apelu jednostek samorządów terytorialnych w związku z drastycznymi podwyżkami kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Podczas lutowej sesji, radni przyjęli uchwałę wyrażającą stanowisko, dotyczące trudnej sytuacji w sektorze gospodarki odpadami oraz potrzeby wprowadzenia zmian ustawowych w tym zakresie. Uchwała ma być przekazana m.in. do najwyższych organów władzy państwowej.
Kamil Michał Iwandowski
Burmistrz Miasta Zielonka