Zaproponowana reforma systemu edukacji przyniesie zapewne wiele problemów w środowisku oświatowym. Wszystkie www.akty prawne liczą ok. 200 stron każdy odrębnie. Poprosiliśmy Halinę Bonecką o skrótowe przybliżenie naszym Czytelnikom istotnych zmian czekających nas w najbliższym okresie.
Mimo wielu kontrowersji wokół reformy systemu edukacji stała się ona faktem za sprawą ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe. Od 1 września 2017 r. będziemy korzystać z trzech dość obszernych aktów prawych:
- ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r., w której dokonano wielu zmian poprzez uchylenie niektórych zapisów i modyfikacje innych;
- ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. ? Prawo oświatowe;
- ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. przepisy wprowadzające ustawę ? Prawo oświatowe.
Taka konstrukcja w okresie przejściowym przyniesie zapewne wiele problemów w środowisku oświatowym. Wszystkie ww. akty prawne liczą ok. 100 – 200 stron każdy odrębnie.
W niniejszym artykule przybliżę czekające nas zmiany, oczywiście w pewnych skrócie, ale gwarantującym określenie istoty zmian.
SZKOŁA PODSTAWOWA
Z dniem 1 września 2017 r. dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa staje się ośmioletnią szkołą podstawową. Jeżeli dotychczasowa szkoła podstawowa obejmowała strukturą organizacyjną część klas sześcioletniej szkoły podstawowej, to staje się także ośmioletnią szkołą podstawową, obejmującą strukturą organizacyjną te same klasy szkoły podstawowej. Podobnie rzecz się ma ze szkołą filialną.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w terminie do 30 listopada 2017 r., w drodze uchwały, stwierdza jej przekształcenie w ośmioletnią szkołę podstawową. Uchwała ta stanowi akt założycielski ośmioletniej szkoły podstawowej w rozumieniu przepisów ustawy ? Prawo oświatowe.
UCZNIOWIE SP
Z dniem 1 września 2017 r. uczniowie klas ? ? V? dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej stają się uczniami odpowiednich klas ośmioletniej szkoły podstawowej. Uczniowie obecnych klas V? dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej, podlegają promocji do klasy V?? szkoły podstawowej.
REKRUTACJA DO ODDZIAŁÓW DWUJĘZYCZNYCH KLASY VII SP
Na zasadach dotychczasowym oddziały dwujęzyczne mogły funkcjonować w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej. Od roku szkolnego 2017/2018 można przeprowadzić postępowanie rekrutacyjne do oddziału dwujęzycznego utworzonego w klasie V?? ośmioletniej szkoły podstawowej, dla uczniów tej szkoły, którzy otrzymali promocję do klasy V?? i uzyskali pozytywny wynik sprawdzianu predyspozycji językowych przeprowadzany na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną. Na zasadach określonych w ustawie do tego oddziału mogą być przyjęci kandydaci niebędący uczniami tej szkoły, którzy przystąpili do postępowania, a w oddziale były wolne miejsca.
[pdf-embedder url=”https://www.zyciepw.pl/wp-content/uploads/2017/01/zebrane-o-reformie___.pdf”]
MOŻLIWA ZMIANA MIEJSCA REALIZACJI OBOWIĄZKU SZKOLNEGO
Organ prowadzący zyskuje również pewne możliwości co do wskazania miejsca realizacji obowiązku szkolnego w okresie przejściowym. Otóż, jeżeli w danej publicznej szkole podstawowej prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego (jst) są zorganizowane co najmniej dwa oddziały klasy III, organ stanowiący jst prowadzącej tę szkołę podstawową może wskazać uczniom niektórych oddziałów tej klasy miejsce realizacji obowiązku szkolnego od klasy IV do VIII, w latach szkolnych 2017/2018 – 2021/2022 w publicznej szkole podstawowej powstałej z przekształcenia gimnazjum, prowadzonej przez tę jednostkę.
Ustawodawca przewidział także pewną decyzyjność dla rodziców uczniów – jeżeli w danej publicznej szkole podstawowej są zorganizowane co najmniej dwa oddziały klasy III, jest możliwe, w latach szkolnych 2017/2018 – 2021/2022, przyjęcie niektórych uczniów tych oddziałów, do klasy IV, przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej, powstałej z przekształcenia gimnazjum, na wniosek rodziców tych uczniów. Wnioski będą mogły być składane w terminie określonym przez burmistrza/wójta/prezydenta.
Innym rozwiązaniem przejściowym jest możliwość wskazania uczniom oddziałów klasy VI szkoły podstawowej miejsce realizacji obowiązku szkolnego od klasy VII do VIII w latach szkolnych 2017/2018 ? 2022/2023, w publicznej szkole podstawowej powstałej z przekształcenia gimnazjum.
W latach szkolnych 2017/2018 ? 2022/2023 jest możliwe przyjęcie uczniów, którzy ukończyli klasę VI szkoły podstawowej do klasy VII przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej, powstałej z przekształcenia gimnazjum, na wniosek rodziców tych uczniów.
Ważnym rozwiązaniem dla organów prowadzących, z punktu wiedzenia racjonalizacji kosztów kształcenia, jest możliwość wskazania miejsca realizacji obowiązku szkolnego, jeżeli w danej szkole podstawowej, w latach szkolnych 2017/2018 ? 2023/2024, nie zorganizowano oddziału danej klasy, a w przypadku szkół podstawowych powstałych z przekształcenia gimnazjum ? w latach szkolnych 2017/2018 ? 2025/2026, uczniowi tej klasy zamieszkałemu w obwodzie tej szkoły w innej publicznej szkole podstawowej.
NAUCZYCIELE I PRACOWNICY NIEPEDAGOGICZNI SP
Nauczyciel i pracownicy obecnych sześcioletnich szkół podstawowych nie powinni mieć żadnych obaw co do kontynuacji zatrudnienia, ponieważ z dniem 1 września 2017 r. nauczyciele oraz pracownicy niebędący nauczycielami, zatrudnieni w dotychczasowej sześcioletniej szkole podstawowej, z mocy prawa stają się pracownikami zatrudnionymi w ośmioletniej szkole podstawowej. O tym fakcie zostaną poinformowania przez dyrektora w terminie do 15 maja 2017 r. na piśmie.
Spokojny może być również dyrektor dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej, ponieważ z dniem 1 września 2017 r. staje się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej (przepis stosuje się do wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w dotychczasowej sześcioletniej szkole podstawowej).
Natomiast w przypadkach uzasadnionych względami organizacyjnymi, organ prowadzący może przedłużyć powierzenie stanowiska dyrektorowi szkoły podstawowej, któremu kadencja kończy się w 2017 lub 2018 roku, ale na okres nie dłuższy niż do dnia 31 sierpnia 2019 r.
GIMNAZJUM
Likwidacja gimnazjum staje się faktem – z dniem 1 września 2017 r. likwiduje się klasę ?, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego gimnazjum.
Zgodnie z zapisami ustawy gimnazjum zostaje wygaszone.
Wygaszanie gimnazjum może być realizowane w różnych wariantach, tj. poprzez:
– przekształcenie dotychczasowego gimnazjum w ośmioletnią szkołę podstawowa lub
– włączenie gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej lub
– przekształcenie gimnazjum w liceum ogólnokształcące albo technikum lub
– włączenie gimnazjum do liceum ogólnokształcącego albo technikum lub
– przekształcenie dotychczasowego gimnazjum w branżową szkołę ? stopnia lub
– włączenie gimnazjum do branżowej szkoły ? stopnia.
Decyzja co do formy i czasu przekształcenia gimnazjum albo jego włączenia do innej szkoły należy do kompetencji odpowiednio organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego prowadzącego gimnazjum.
UCZEŃ NIEPROMOWANY
Uczeń klasy ? dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2016/2017 nie otrzymał promocji do klasy ??, z dniem 1 września 2017 roku staje się uczniem klasy V?? szkoły podstawowej, uczeń klasy ?? dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2017/2018 nie otrzymał promocji do klasy ???, z dniem 1 września 2018 r. staje się uczniem klasy V??? szkoły podstawowej, a uczeń klasy ??? dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2018/2019 nie ukończył tej szkoły, z dniem 1 września 2019 r. staje się uczniem klasy V??? szkoły podstawowej, z tym że dyrektor dotychczasowego gimnazjum, po uzgodnieniu z organem prowadzącym, informuje tego ucznia, w której szkole będzie realizował obowiązek szkolny.
KLASY DOTYCHCZASOWEGO GIMNAZJUM
W roku szkolnym odpowiednio 2017/2018 i 2018/2019 w szkole przekształconej z gimnazjum prowadzi się klasy dotychczasowego gimnazjum, aż do czasu likwidacji tych klas zgodnie z ustawą ? Przepisy wprowadzające ustawę ? Prawo oświatowe.
NAUCZYCIELE GIMNAZJUM
Nauczycieli gimnazjum, prowadzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego, zatrudnionych na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, których dalsze zatrudnienie w gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019 nie jest możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, przenosi się w stan nieczynny odpowiednio z dniem 1 września 2017 r. lub z dniem 1 września 2018 r. albo rozwiązuje się z nim stosunek pracy, jeśli nauczyciel nie wyrazi zgody na przejście w stan nieczynny. Nauczyciel może złożyć oświadczenie o odmowie przejścia w stan nieczynny albo, w przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia. W przypadku braku oświadczenia lub zgody, dyrektor przenosi nauczyciela w stan nieczynny albo rozwiązuje z nim stosunek pracy, jeżeli nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienia w stan nieczynny.
Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przysługują świadczenia określone w przepisach o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Natomiast w roku szkolnym 2018/2019 z nauczycielami gimnazjów definitywnie rozwiązuje się stosunek pracy.
STAŻ NA KOLEJNY STOPIEŃ AWANSU ZAWODOWEGO
Ograniczenie zatrudnienia nauczycielowi gimnazjum do wymiaru niższego niż ? obowiązkowego wymiaru zajęć nie powoduje przerwania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego, rozpoczętego przed dniem ograniczenia zatrudnienia. Nauczyciel dotychczasowego gimnazjum, który w okresie trwania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zmienił miejsce zatrudnienia, może kontynuować staż na kolejny stopień awansu zawodowego, jeżeli podjął zatrudnienie w szkole, bez względu na wymiar zatrudnienia, nie później niż 12 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy i za okres odbytego stażu otrzymał pozytywną ocenę dorobku.
URLOP DLA PORATOWANIA ZDROWIA
W roku szkolnym 2018/2019 urlopu dla poratowania zdrowia, o którym mowa w art. 73 ust. 1 ustawy ? Karta Nauczyciela, udziela się na okres nie dłuższy niż do dnia 31 sierpnia 2019 r.
DYREKTOR GIMNAZJUM
W przypadku przekształcenia gimnazjum w szkołę podstawową, dyrektor gimnazjum zajmuje stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum, jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2019 r.
NAUCZYCIELE DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW PRZEKSZTAŁCONYCH W SZKOŁĘ PODSTAWOWĄ – POSIADAJĄCY KWALIFIKACJE:
Nauczyciele dotychczasowego gimnazjum, którzy posiadają kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach podstawowych, z dniem przekształcenia albo włączenia gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej stają się nauczycielami ośmioletniej szkoły podstawowej.
NIEPOSIADAJĄCY KWALIFIKACJI:
Nauczyciele dotychczasowego gimnazjum, którzy nie posiadają kwalifikacji, przenosi się w stan nieczynny z dniem przekształcenia albo włączenia gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej albo rozwiązuje się z nim stosunek pracy, jeśli nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny.
DYREKTOR GIMNAZJUM STAJE SIĘ WICEDYREKTOREM SP
Dyrektor szkoły podstawowej z dniem włączenia gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej staje się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej, w której prowadzi się klasy dotychczasowego gimnazjum, i zajmuje to stanowisko do końca okresu na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora dotychczasowej szkoły podstawowej, a dyrektor dotychczasowego gimnazjum, z dniem włączenia gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej staje się wicedyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora dotychczasowego gimnazjum.
ODWOŁANIE WICEDYREKTORÓW I INNYCH OSÓB ZAJMUJĄCYCH STANOWISKA KIEROWNICZE W SP I GIMNAZJUM
Wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w szkole podstawowej oraz gimnazjum odwołuje się ze stanowiska z końcem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, z początkiem którego następuje włączenie gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej
ZESPOŁY ? SZKOŁA PODSTAWOWA I GIMNAZJUM
Z dniem 1 września 2017 r. zespół szkół, w skład którego wchodzi jedynie dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa i dotychczasowe gimnazjum staje się ośmioletnią szkołą podstawową. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowy zespół szkół, w terminie do dnia 30 listopada 2017 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w ośmioletnią szkołę podstawową. Uchwała stanowi akt założycielski ośmioletniej szkoły podstawowej.
Także z dniem 1 września 2017 r. nauczyciele oraz pracownicy niebędący nauczycielami, zatrudnieni w dotychczasowym zespole szkół stają się odpowiednio nauczycielami oraz pracownikami niebędącymi nauczycielami ośmioletniej szkoły podstawowej, a dyrektor zespołu szkół staje się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora zespołu szkół.
ZESPÓŁ SZKÓŁ ? GIMNAZJUM I LICEUM
Z dniem 1 września 2019 r. zespół szkół, w skład którego wchodzi jedynie dotychczasowe gimnazjum i liceum ogólnokształcące, staje się czteroletnim liceum ogólnokształcącym.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowy zespół w terminie do dnia 30 listopada 2019 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w odpowiednio czteroletnie liceum ogólnokształcące lub pięcioletnie technikum (jeżeli w skład zespołu wchodzi gimnazjum i technikum)
Z dniem 1 września 2019 r. nauczyciele i pracownicy niebędący nauczycielami, zatrudnieni w dotychczasowych zespołach szkół, stają się odpowiednio nauczycielami i pracownikami odpowiednio w liceum lub technikum, a dyrektorzy zespołów szkół stają się dyrektorem odpowiednio liceum ogólnokształcącego albo dyrektorem technikum i zajmują stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora zespołu szkół.