Rada Gminy Poświętne uchwałą Nr V/38/2019 z dnia 29 stycznia 2019 r. zdecydowała o wyodrębnieniu Funduszu Sołeckiego od 2020 roku.
Fundusz sołecki to środki finansowe w budżecie gminy zagwarantowane dla sołectwa na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków życia mieszkańców. Fundusz Sołecki powołany został do życia Ustawą z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. z 2014 r. poz. 301. z późn. zm.), która weszła w życie 20 marca 2014 r., zastępując Ustawę o funduszu sołeckim z 20 lutego 2009 roku (Dz.U. z 2009 r. nr 52. poz. 420. z późn. zm.), która weszła w życie 1 kwietnia 2009 roku.
Wysokość kwoty przeznaczonej dla sołectwa jest uzależniona od zamożności gminy. W ustawie o funduszu sołeckim zawarto wzór, za pomocą którego oblicza się wysokość środków przypadających na dane sołectwo. Rada Gminy może przeznaczyć dla danego sołectwa więcej środków finansowych. Wójt corocznie do 31 lipca przekazuje informację sołtysom o wysokości środków, które będą do wykorzystania przez dane sołectwo w następnym roku.
Aby otrzymać środki z funduszu sołeckiego, powinno odbyć się zebranie wiejskie, na którym zostanie uchwalony wniosek o przyznanie środków z funduszu sołeckiego. Wniosek może być uchwalony z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. We wniosku należy wskazać potrzeby mieszkańców (wraz z uzasadnieniem słuszności podjętych działań) oraz podać przewidywany koszt tych prac. Należy pamiętać, aby wysokość kosztów wskazanych we wniosku nie była wyższa niż ta, która została określona dla danego sołectwa. Informacja o wysokości przysługujących na sołectwo środków będzie przekazana przez wójta sołtysom w terminie do 31 lipca każdego roku. Uchwalony wniosek sołtys przekazuje wójtowi, w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok, w którym chcemy otrzymać środki finansowe. O przeznaczeniu funduszu sołeckiego decydują bezpośrednio mieszkańcy sołectwa na zebraniu wiejskim.
Podstawą do ustalenia katalogu dopuszczalnych działań realizowanych w ramach funduszu sołeckiego jest ustawa o samorządzie gminnym.
Zgodnie z art.7 ustawy z dnia 8 marca 1990r o samorządzie gminnym zadania własne gminy obejmują:
1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
2. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;
3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz;
3a) działalności w zakresie telekomunikacji;
4. lokalnego transportu zbiorowego;
5. ochrony zdrowia;
6. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych;
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
7. gminnego budownictwa mieszkaniowego;
8. edukacji publicznej
9. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków opieki nad zabytkami;
10. kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;
11. targowisk i hal targowych;
12. zieleni gminnej i zadrzewień;
13. cmentarzy gminnych;
14. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego;
15. utrzymania gminnych obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;
16. polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;
17. wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenie warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
18. promocji gminy;
19. współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art.3 ust.3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ( Dz.U. z 2018 r.poz.450, 650 i 723)
20. współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
Ponadto ustawa przewiduje, że środki funduszu mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków na działania, które zmierzają do usunięcia skutków klęski żywiołowej na podstawie ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.
Zgodnie z art. 2 ust. 6 ustawy o funduszu sołeckim ?środki funduszu przeznacza się na realizacje przedsięwzięć, które zgłoszone we wniosku są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodnie ze strategią rozwoju gminy?
Powyższe warunki muszą być spełnione łącznie.
Oznacza to w praktyce, że jeżeli warunek ten nie będzie dochowany – wójt zobowiązany jest odrzucić wniosek.
Informuję, że sołectwa mogą realizować wspólne przedsięwzięcia, wówczas każde z sołectw zamierzających wspólnie realizować przedsięwzięcie odrębnie uchwala wniosek.
Wniosek powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze danego lub innego sołectwa w gminie.
Przygotowanie wniosków do funduszu sołeckiego powinno mieć charakter wspólnego działania społeczności danego sołectwa i Urzędu Gminy, a wynika to z konieczności uwzględnienia uwarunkowań prawnych, sprawdzenia celowości zadania z gminnymi dokumentami planistycznymi, wyceny kosztów działania itd.
Dodatkowe ograniczenia w realizacji zadań planowanych w ramach funduszu sołeckiego mogą być związane z koniecznością posiadania odpowiednich zezwoleń przewidzianych prawem i zabezpieczenia środków na ten cel.
Przy planowaniu wydatków z funduszu sołeckiego należy pamiętać, iż realizacja większych zadań inwestycyjnych wiąże często z koniecznością sporządzania dokumentów pod uzyskanie niezbędnych zezwoleń, kosztorysu zadania, prowadzenia nadzoru poprzez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia.
Środki finansowe z funduszu sołeckiego można przeznaczyć na realizację tych zadań gminy, które będą służyły poprawie życia mieszkańców danego sołectwa np.:
* budowa lub remont placu zabaw dla dzieci,
* budowa lub naprawa chodnika,
* zadbanie o ład i porządek we wsi (np. postawienie koszy na śmieci),
* posadzenie drzew, krzewów
* remont wiaty przystankowej
Mieszkańcy mogą również wspomóc wykonanie konkretnych zadań, nad którymi głosowali, chociażby poprzez pracę społeczną.
Wniosek o przyznanie środków z funduszu sołeckiego, sołtys przekazuje wójtowi.
Jeżeli wójt oceni, że wniosek jest prawidłowo sporządzony, to przekazuje go radzie gminy. Wójt nie może oceniać, czy mieszkańcy sołectwa wybrali słuszne lub popierane przez niego zadania. O tych sprawach decyduje zebranie wiejskie, a wójt może sprawdzić, czy sołectwo prawidłowo uchwaliło i sporządziło i uchwaliło wniosek.
Jeżeli natomiast wniosek nie jest prawidłowy to wójt:
* w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku informuje o tym sołtysa,
* sołtys może zgodzić się z oceną wójta (i nic dalej nie robić, wtedy sołectwo nie otrzyma pieniędzy), lub
* w terminie 7 dni od otrzymania tej informacji – przekazać ponownie wniosek, (który można poprawić, uzupełnić) do rady gminy za pośrednictwem wójta,
* w przypadku złożenia ponownie wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni od jego otrzymania. Wójt musi uwzględnić rozstrzygnięcie rady gminy w tym zakresie, – dlatego jest obowiązany wpisać środki finansowe na realizację zadań wskazanych we wniosku – w odpowiednich pozycjach projektu budżetu gminy.
Wójt może odrzucić wniosek (stwierdzić, że jest nieprawidłowy), gdy nie spełnia on określonych warunków (zawiera błędy), o których jest mowa w ustawie o funduszu sołeckim.
Możliwe błędy to np.:
* wniosek nie jest uchwalony przez zebranie wiejskie,
* we wniosku nie wskazano, na co mają zostać przeznaczone środki finansowe,
* wniosek nie zawiera uzasadnienia,
* nie podano przewidywanych kosztów lub koszty przewyższają wartość, która została określona dla danego sołectwa,
* wniosek został przekazany do wójta po dniu 30 września roku poprzedzającego rok, w którym mają być otrzymane środki finansowe.
Rada gminy nie musi przyjąć wszystkich wniosków sołectw. Rada, uchwalając budżet gminy, może odrzucić wniosek sołectwa, w przypadku, gdy uzna, że zadania, które sołectwo chce realizować nie spełniają warunków, które zostały określone w ustawie o funduszu
sołeckim (np. wniosek dotyczy remontu prywatnego ogrodzenia, pogłębienia lub udrożnienie rowów melioracyjnych dotyczących gruntów mieszkańców sołectwa, budowa – remont parkingu lub ogrodzenia należącego do parafii). Środki finansowe z funduszu sołeckiego mają służyć realizacji zdań gminy, które będą służyły poprawie życia mieszkańców. Przeznaczenie funduszu na inny cel spowoduje odrzucenie wniosku przez Radę Gminy.
Wójt dysponuje środkami funduszu sołeckiego.
Fundusz sołecki jest częścią budżetu gminy. Wójt dysponuje środkami finansowymi funduszu sołeckiego, jednak od aktywności mieszkańców, sołtysa i radnych zależy, kiedy, (w którym miesiącu danego roku) gmina uruchomi środki finansowe na zakup materiałów, towarów i usług ujętych we wniosku.
Sołectwo winno wydatkować otrzymane środki finansowe w ciągu roku budżetowego tj. do dnia 31 grudnia 2020 roku. Środków tych nie można wydać w następnym roku.
Sołtys sam nie będzie regulował zobowiązań finansowych – zapłata faktur i rachunków należy do kompetencji urzędu gminy.
Dane do wystawienia faktury, rachunku:
Gmina Poświętne ul. Krótka 1 05-326 Poświętne
NIP: 125-16-27-895, Regon: 711582693
Pierwsze fundusze sołeckie zostaną utworzone w 2020 r., czyli sołtysi powinni do 30 września 2019 r. złożyć wnioski do wójta o przyznanie środków z funduszu sołeckiego. Taki termin umożliwia uwzględnienie tych wniosków na etapie przygotowania budżetu gminy na rok 2020.
Biorąc pod uwagę powyższe informację proszę mieszkańców poszczególnych sołectw o rozsądne wyceny planowanych przedsięwzięć.
Termin na zgłaszanie wniosków upływa z dniem 30 września 2019 r.
Źródło: UG Poświętne