Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługuje tylko tym świadczeniobiorcom, którzy żyli w chwili odbioru świadczenia. Gdy świadczenie nie zostało jeszcze przekazane uprawnionemu, rodzina nie otrzyma go w postaci świadczenia niezrealizowanego.
Niezrealizowane świadczenie to takie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli więc np. członek naszej rodziny zmarł w listopadzie, a ZUS nie wypłacił przysługującego mu za ten miesiąc emerytury, ponieważ otrzymał informację o zgonie tej osoby, to niezrealizowane świadczenie za listopad urząd może wypłacić uprawnionym członkom rodziny tej osoby. Dzieje się to na ich wniosek.
Wypłata świadczenia niezrealizowanego odnosi się jednak wyłącznie do świadczenia podstawowego, takiego jak emerytura czy renta. Inaczej jest w przypadku dodatkowych świadczeń, które wypłacane są w postaci trzynastej czy czternastej emerytury. Wg przepisów te świadczenia niestety nie należą się najbliższej rodzinie zmarłego.
Łączny koszt wypłaty czternastych emerytur to jest ponad 11 mld zł. To dodatkowe świadczenie otrzyma w sumie ponad 9 mln osób, w tym prawie 8 mln w pełnej wysokości.
Czternasta emerytura jest przyznawana z urzędu, nie trzeba składać żadnego wniosku. Trafi ona do uprawionych wraz z wypłatą świadczenia za listopad.
Tzw. czternastka w 2021 r. to kwota najniższej emerytury, czyli 1250,88 zł brutto. Przysługuje osobom, które na dzień 31 października 2021 r. będą miały prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych wymienionych w ustawie, m.in. emerytury, renty, renty socjalnej, świadczenia przedemerytalnego. Czternastki nie otrzymają osoby, których prawo do tych świadczeń będzie zawieszone.
Pełną kwotę, czyli 1250,88 zł brutto, otrzymają te osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto. Pozostali otrzymają czternastkę pomniejszoną o kwotę przekroczenia. Ustala się wówczas różnicę między kwotą 1250,88 zł, a kwotą o jaką świadczenie przekracza 2900 zł. Świadczenie jest opodatkowane i oskładkowane na ogólnych zasadach, a także nie będą z niego dokonywane potrącenia i egzekucje.
Czternasta emerytura podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu na ogólnych zasadach, niezależnie od tego, czy jest wypłacana w zbiegu ze świadczeniem opodatkowanym lub zwolnionym z podatku. Co ważne, z kwoty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będą dokonywane potrącenia i egzekucje.