Ponad 37 tys. projektów o wartości ponad 200 mld zł zrealizowanych na Mazowszu, z czego aż 14 tys. z programów regionalnych – to mazowiecki bilans 20-lecia członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Przed nami kolejne konkursy w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza, a także szansa na skorzystanie ze środków z Krajowego Planu Odbudowy.
Dynamiczny i równomierny rozwój Mazowsza w ostatnich latach to w dużej mierze zasługa funduszy unijnych. W 2000 r. PKB województwa mazowieckiego wynosiło 153 tys. zł na mieszkańca, co dawało łącznie 20 proc. PKB kraju. Dziś województwo mazowieckie wytwarza prawie 25 proc. PKB Polski. Jak podkreśla marszałek Adam Struzik od wejścia Polski do Unii Europejskiej Mazowsze rozwinęło się pod względem gospodarczym, społecznym i kulturowym. – Nie byłoby tak dużej zmiany bez funduszy unijnych. Ostatnie 20 lat to ponad 112 mld zł z Unii Europejskiej, które pozwoliły na realizację ponad 37 tys. projektów. Po środki unijne chętnie i skutecznie sięgają beneficjenci z całego województwa, zarówno przedsiębiorcy, ośrodki naukowe i badawcze, jak i samorządy lokalne.
W sumie na Mazowszu w ciągu ostatnich 20 lat udało się zrealizować ponad 37 tys. projektów, których wartość to aż 200 mld zł. Unijne dofinansowanie do tych projektów wyniosło ponad 112 mld zł. Samorząd województwa mazowieckiego odpowiada m.in. za wdrażanie programów regionalnych na Mazowszu. Dzięki tym programom udało się zrealizować blisko 14 tys. projektów. Powstało blisko 1,5 tys. km nowych lub przebudowanych dróg powiatowych i gminnych, a także 1,4 tys. km ścieżek rowerowych, 700 budynków użyteczności publicznej przeszło termomodernizację, środki unijne wsparły również rozwój lotniska w Modlinie i Kolei Mazowieckich.
Krajowy Plan Odbudowy
Województwo mazowieckie zamierza również sięgnąć po środki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). W lutym do programu zostały zgłoszone projekty o łącznej wartości ponad 4,7 mld zł. Aleksandra Szwed, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich w urzędzie marszałkowskim zaznacza, że w większości są to projekty już zrealizowane lub w trakcie realizacji. – Projekty finansowane w ramach KPO muszą być zrealizowane i rozliczone do końca sierpnia 2026 r. W ramach czterech obszarów zgłosiliśmy do sfinansowania ponad 60 różnych projektów, m.in. utworzenie ośrodków udarowych w regionie, modernizacje i wyposażenie szpitali czy zakup pociągów dla Kolei Mazowieckich.
Województwo mazowieckie zgłosiło do KPO projekty w ramach czterech obszarów:
- efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia – zgłoszone zostały projekty o wartości ponad 1,2 mld zł, m.in.: budowa ośrodka radioterapii w Płocku, budowa Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego w Radomiu, przebudowa i rozbudowa budynku Oddziału Zakaźnego w Specjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim w Ciechanowie, utworzenie ośrodków udarowych;
- zielona energia i zmniejszenie energochłonności – zgłoszone zostały projekty o wartości ponad 149 mln zł, m.in.: poprawa efektywności energetycznej budynków należących do Mazowieckiego Szpitala Wojewódzkiego im. św. Jana Pawła II w Siedlcach, Mazowieckiego Specjalistycznego Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie, Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego w Radomiu, termomodernizacja budynku Oficyny Pałacowej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze;
- transformacja cyfrowa – zgłoszone zostały projekty o wartości ponad 40 mln zł, m.in.: rozbudowa elementów Mazowieckiego Systemu Informacji Przestrzennej, Barometr Kompetencji Cyfrowych czy aplikacja rolna zintegrowana z Mobilnym Centrum Badania i Analizy Gleby;
- zielona energia i inteligentna mobilność – zgłoszone zostały projekty o wartości ponad 3,3 mld zł, m.in.: zakup 6 sztuk pojazdów elektryczno-akumulatorowych, 16 sztuk dwuczłonowych Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych czy Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych.
20 lat Mazowsza w Unii Europejskiej podsumowanie
- blisko 14 tys. zrealizowanych projektów;
- ponad 19 mld zł unijnego dofinansowania;
- blisko 1,5 tys. km nowych lub przebudowanych dróg powiatowych i gminnych;
- ponad 1,4 tys. km ścieżek rowerowych;
- ponad 700 termomodernizacji budynków użyteczności publicznej;
- ponad 270 zakupionych lub zmodernizowanych pojazdów kolejowych;
- rozwój lotniska w Modlinie i Kolei Mazowieckich.
– Dwadzieścia lat po akcesji Polski, a w tym Mazowsza do Unii Europejskiej to czas ogromnych zmian, które widać w każdym miejscu naszego regionu. To przeszło 10,3 mld zł przeznaczone na najważniejsze potrzeby i przedsięwzięcia w jednostkach samorządowych oraz ponad 4,6 mld zł na rozwój i budowanie silnych przedsiębiorstw w naszym województwie – podkreśla Ilona Soja-Kozłowska, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych.
Szansa na nowe inwestycje w regionie
Jednym z większych sukcesów samorządu województwa mazowieckiego w ostatnich latach było przeprowadzenie statystycznego podziału województwa. – Dzięki naszym zabiegom i staraniom Unia Europejska traktuje Mazowsze jako dwa oddzielne regiony – warszawski stołeczny oraz mazowiecki regionalny – wyjaśnia marszałek Adam Struzik. – W ten sposób beneficjenci z całego regionu mogą sięgać po fundusze europejskie w obecnie trwającej perspektywie. To ponad 2 miliardy euro w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027. 1,6 mld euro trafi na inwestycje i projekty w regionie mazowieckim regionalnym, a 501 mln euro na inwestycje w regionie warszawskim stołecznym. Nabory trwają praktycznie cały czas. Zachęcam do składania wniosków.
Obecnie trwające nabory w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027 to m.in.:
- do 22 maja br. z zakresu poprawy dostępności szkół dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w regionie mazowieckim regionalnym;
- do 27 maja br. z zakresu mobilności miejskiej dla regionu mazowieckiego regionalnego;
- do 28 maja br. z obszaru kultury i do 22 czerwca br. turystyki dla regionu warszawskiego stołecznego oraz mazowieckiego regionalnego.
Wszystkie aktualne nabory znajdują się na stronie: https://funduszeuedlamazowsza.eu/informacje-o-naborach.
PODSUMOWANIE
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013 i Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013
Do beneficjentów trafiło ponad 10,7 mld zł. Środki przeznaczone zostały przede wszystkim na działania infrastrukturalne (EFRR) oraz projekty społeczne (EFS). Wdrażanie RPO WM 2007-2013 i PO KL 2007-2013 podzielone było na obszary wsparcia i priorytety.
- Innowacyjność i przedsiębiorczość (Priorytet I ponad 1,8 mld zł dofinansowanie z UE)
Zrealizowano ponad 1,2 tys. projektów przyspieszających rozwój innowacyjności i przedsiębiorczości na Mazowszu z obszaru B+R (badania i rozwój). W efekcie powstało ponad 4 tys. nowych miejsc pracy, a dzięki dofinansowaniu z UE beneficjenci wykreowali nowe inwestycje przy dużo mniejszym zaangażowaniu własnych środków. W dofinansowanych przedsiębiorstwach nastąpił wzrost nakładów na działalność B+R w wysokości 121,7 mln euro.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Utworzenie Laboratorium Badawczego Innowacyjnych Technologii i Materiałów w Płocku;
- Rozbudowa Laboratoriów Centrum Inżynierii Biomedycznej Wojskowej Akademii Technicznej, Beneficjent: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego;
- Centrum Badań Biomedycznych, Beneficjent: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego;
- Wzmocnienie potencjału innowacyjnego ośrodka w Świerku w zakresie rozwoju technologii wykorzystujących promieniowanie jonizujące, Beneficjent: Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku.
Dzięki mechanizmom zwrotnym takim jak JESSICA czy JEREMIE udało się na Mazowszu zrealizować wiele ważnych dla mieszkańców projektów.
- e-Rozwój (Priorytet II 790 mln zł dofinansowanie z UE)
Dzięki realizacji projektów w ramach tego priorytetu udało się wdrożyć e-usługi w urzędach, szpitalach i przychodniach, a dostęp do internetu uzyskało blisko 900 tys. osób oraz blisko 200 podmiotów.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Elektroniczna Platforma Wymiany i Obiegu Dokumentów Administracji Rządowej Województwa Mazowieckiego (EPWiOD), Beneficjent: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie;
- E-zdrowie dla Mazowsza, Beneficjent: Samorząd Województwa Mazowieckiego;
- Kompleksowa informatyzacja Płockiego Zakładu Opieki Zdrowotnej dzięki budowie infrastruktury teleinformatycznej oraz platform elektronicznych, zwiększeniu poziomu wykorzystania technologii TIK oraz wdrożeniu zintegrowanego systemu zarządzania, Beneficjent: Płocki Zakład Opieki Zdrowotnej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
- Przasnyskie okno na świat. Szerokopasmowy Internet w Przasnyszu jako przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu, Beneficjent: Gmina Miasto Przasnysz.
- Transport (Priorytet III ponad 2,4 mld zł dofinansowanie z UE)
Nabór wniosków na budowę lub modernizację dróg gminnych i powiatowych cieszył się ogromnym powodzeniem. Dofinansowanie uzyskało ponad 280 projektów, co pozwoliło wybudować aż 113,12 km nowych dróg, a zmodernizować kolejne 1216,81 km. Dzięki środkom z UE dofinansowano również projekty inwestycyjne w kolejnictwie. Zakupiono lub zmodernizowano ponad 200 pojazdów.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Poprawa regionalnego systemu transportowego przez budowę w Ciechanowie pętli łączącej drogi krajowe nr 50 i 60, drogi wojewódzkie nr 617 i 615 oraz siedem dróg powiatowych, Beneficjent: Gmina Miejska Ciechanów;
- Uruchomienie lotniska komunikacyjnego poprzez modernizację istniejącej infrastruktury oraz budowę nowej związanej z obsługą samolotów i pasażerów na terenie byłego lotniska wojskowego w Modlinie (Nowy Dwór Mazowiecki), Beneficjent: Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin sp. z o.o.
- Budowa i przebudowa drogi gminnej – ulicy Dębowej oraz przebudowa drogi gminnej – ulicy Lustrzanej w Radomiu wraz z obsługą Cmentarza Rzymskokatolickiego od strony północnej, Beneficjent: Gmina Miasta Radomia;
- Przebudowa drogi gminnej Babiec Piaseczny – Łukomie, Beneficjent: Gmina Rościszewo.
- Środowisko (Priorytet IV ponad 768 mln zł dofinansowanie z UE)
Realizowane projekty dotyczyły rozbudowy i modernizacji infrastruktury elektroenergetycznej i ciepłowniczej regionu oraz zwiększenia wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych i kogeneracyjnych o wysokiej sprawności. Udało się zrealizować ponad 100 projektów energetycznych, które cały czas generują oszczędności. Dzięki podpisanym umowom wzrosła również długość sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej na Mazowszu. Wybudowano 681,04 km sieci wodociągowej, co pozwoliło na przyłączenie do niej 30 617 osób. Powstały również 922, 73 km sieci kanalizacyjnej, do której przyłączono 43 765 osób.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Rozbudowa sieci wodociągowej na terenie gminy Długosiodło, Beneficjent: Gmina Długosiodło;
- Zapewnienie odpowiedniej jakości i ilości wody pitnej dla poprawy warunków życia mieszkańców oraz rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Warka, Beneficjent: Gmina Warka;
- Podniesienie jakości życia mieszkańców i stanu środowiska naturalnego, dzięki rozbudowie sieci kanalizacji oraz sieci wodociągowej w Gminie Teresin, Beneficjent: Gmina Teresin;
- Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej na terenie gminy Mszczonów, Beneficjent: Gmina Mszczonów.
- Rewitalizacja miast (Priorytet V ponad 364 mln zł dofinansowanie z UE)
Udało się zrealizować ponad 60 projektów zapewniających zrównoważony rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast. Na powierzchni 20 ha miast prowadzono procesy rewitalizacyjne, utworzono ponad 100 nowych miejsc pracy.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Rewitalizacja Rynku Mariackiego w Węgrowie, Beneficjent: Miasto Węgrów;
- Poprawa stanu technicznego zabytkowego Pałacu Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim wraz ze wzbogaceniem oferty kulturalnej Miejskiego Domu Kultury, Beneficjent: Miejski Dom Kultury w Mińsku Mazowieckim;
- Wioska kulinarna w Podcierniu – utworzenie kompleksowej oferty turystycznej Gminy Cegłów, Beneficjent: Gmina Cegłów;
- Zagospodarowanie otoczenia ZALEWU ŁOSICKIEGO, jako miejsca rekreacji i pobytu turystów odwiedzających Subregion Nadbużański – 2014, Beneficjent: Miasto i Gmina Łosice;
- Zwiększenie dostępności do kultury – rozwój oferty kulturalnej Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – etap V, Beneficjent: Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.
- Rynek pracy otwarty dla wszystkich (Priorytet VI ponad 620 mln zł dofinansowanie z UE)
Regionalne kadry gospodarki (Priorytet VIII ponad 861 mln zł dofinansowanie z UE)
Działania polegające na aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i trwale bezrobotnych pomogły mieszkańcom Mazowsza podjąć pracę. Blisko 5,5 tys. osób brało udział w specjalistycznych szkoleniach, a ponad 4 tys. otrzymało dotacje bezzwrotne na założenie działalności gospodarczej wraz ze wsparciem pomostowym. Z przeprowadzonej ewaluacji okazało się, że było to najskuteczniejsze narzędzie w obszarze zatrudnienia i rynku pracy. Liczba utworzonych miejsc pracy w ramach udzielonych bezzwrotnych dotacji to ponad 4,3 tys.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- „Zostań w Polsce – swoim szefem!”, Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa;
- „Pełnosprawna firma” Beneficjent: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego;
- „ZAWÓD KOBIETA – POZOSTAŃ KOBIETĄ„ Beneficjent: Powiat Siedlecki/Powiatową Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Stoku Lackim;
- Nowoczesne zarządzanie MŚP – szkolenia dla małych i średnich firm z województwa mazowieckiego, Beneficjent: Nowe Motywacje Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
- Służba zdrowia (Priorytet VII ponad 766 mln zł dofinansowanie z UE)
Zrealizowano również ponad 50 projektów w mazowieckich placówkach zdrowia. Udało się zmodernizować 19 szpitali lub przychodni oraz zakupić tysiące specjalistycznego sprzętu (np. aparaty RTG, endoskopy).
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Doposażenie Zakładu Diagnostyki Obrazowej w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Płocku;
- Zakup urządzeń medycznych do SPZZOZ w Wyszkowie, Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Wyszkowie;
- Wyposażenie w aparaty i urządzenia medyczne oraz dostosowanie stanu technicznego do możliwości rozpoczęcia funkcjonowania pierwszej w Polsce Kliniki „Budzik” dla dzieci w śpiączce, Beneficjent: Fundacja Ewy Błaszczyk „Akogo?”;
- Zakup wyposażenia do szpitala Powiatowego w Garwolinie w celu podniesienia jakości usług medycznych oraz zwiększenie możliwości diagnozowania i leczenia, Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Garwolinie.
- Edukacja (Priorytet IX 1 mld zł dofinansowanie z UE)
Wsparcie finansowe otrzymało w sumie 306 placówek edukacyjnych, w tym 191 przedszkoli i szkół podstawowych, 108 szkół średnich oraz 7 szkół wyższych. 89 projektów dotyczyło poprawy infrastruktury edukacyjnej dla 97 831 uczniów i studentów.
Przykłady zrealizowanych projektów w tym obszarze:
- Poprawa warunków edukacyjnych dzieci i młodzieży w gminie Jednorożec, Beneficjent: Gmina Jednorożec;
- „Szkoły zawodowe drogą do sukcesu” – wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty edukacyjnej Technikum Odzieżowego i Fryzjerskiego im. Marii Bratkowskiej, Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa / Dzielnica Mokotów m.st. Warszawy;
- Mamo idę do przedszkola, Beneficjent: Gmina Szydłowo;
- Kreatywna świetlica, Beneficjent: Miejski Ośrodek Kultury w Kobyłce.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 zrealizowano ponad 5,7 tys. projektów, a wsparcie z Unii Europejskiej wyniosło około 8 mld zł. Z dofinansowania skorzystały m.in. samorządy, przedsiębiorcy, instytucje kultury, uczelnie i instytuty badawcze, a także organizacje pozarządowe.
Jak z pozyskiwaniem funduszy unijnych radzili sobie beneficjenci?
- organizacje pozarządowe zrealizowały ponad 470 projektów, wsparcie z UE wyniosło ponad 705 mln zł;
- przedsiębiorcy zrealizowali ponad 3600 projektów, wsparcie z UE wyniosło ponad 2,4 mld zł;
- gminy zrealizowały ponad 980 projektów, wsparcie z UE wyniosło ponad 1,8 mld zł;
- powiaty zrealizowały ponad 640 projektów, wsparcie z UE wyniosło ponad 1,7 mld zł;
- uczelnie zrealizowały 35 projektów, wsparcie z UE wyniosło ponad 310 tys. zł.
Efekty RPO WM 2014-2020
- przebudowano ponad 240 km dróg gminnych, powiatowych oraz wojewódzkich;
- wybudowano blisko 55 km nowych dróg gminnych, powiatowych oraz wojewódzkich;
- blisko 30 zakupionych jednostek taboru kolejowego;
- blisko 140 zakupionych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej;
- zakupiono ponad 1,7 tys. urządzeń aparatury medycznej/sprzętu medycznego;
- ponad 70 wybudowanych obiektów „parkuj i jedź”;
- ponad 7,6 tys. miejsc postojowych w wybudowanych obiektach „parkuj i jedź”;
- blisko 16 siedlisk lub zbiorowisk roślinnych objętych wsparciem;
- blisko 160 obiektów zabytkowych objętych wsparciem;
- ponad 70 instytucji kultury objętych wsparciem.
Wsparciem zostały objęte osoby zagrożone wykluczeniem społecznym – m.in. osoby z niepełnosprawnościami, bezrobotni, osoby niesamodzielne oraz osoby starsze.
- ponad 20 tys. dzieci zostało objętych dodatkowymi zajęciami zwiększającymi ich szanse edukacyjne w ramach edukacji przedszkolnej;
- ponad 17 tys. uczniów szkół i placówek kształcenia zawodowego zyskała możliwość uczestniczenia w stażach i praktykach u pracodawców;
- ponad 16 tys. nauczycieli objętych wsparciem w programie;
- ponad 13 tys. osób o niskich kwalifikacjach zawodowych otrzymała wsparcie;
- ponad 12,7 tys. osób z niepełnosprawnościami objętych wsparciem;
- ponad 4,1 tys. uczniów objętych wsparciem w zakresie rozwijania kompetencji kluczowych lub umiejętności uniwersalnych w programie;
- ponad 4 tys. uczniów otrzymało wsparcie stypendialne.
Jak poradziły sobie poszczególne subregiony?
- subregion ciechanowski – ponad 340 umów na kwotę ponad 520 mln zł z UE;
- subregion ostrołęcki – ponad 350 umów na kwotę ponad 520 mln zł z UE;
- subregion płocki – blisko 300 umów na kwotę ponad 480 mln zł z UE;
- subregion radomski – blisko 480 umów na kwotę ponad 670 mln zł z UE;
- subregion siedlecki – ponad 370 umów na kwotę ponad 560 mln zł z UE;
- subregion żyrardowski – ponad 180 umów na kwotę ponad 240 mln zł z UE;
- subregion warszawski wschodni – ponad 530 umów na kwotę 760 mln zł z UE;
- subregion warszawski zachodni – ponad 600 umów na kwotę blisko 690 mln zł z UE;
- Warszawa – ponad 2300 umów na kwotę ponad 4 mld zł z UE.
Wybrane inwestycje zrealizowane w ramach RPO WM 2014-2020
- Udogodnienia transportowe dla mieszkańców:
- Budowa obwodnicy Gąbina (Beneficjent: Województwo Mazowieckie/Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie) oraz zachodniej obwodnicy Grodziska Mazowieckiego (Beneficjent: Województwo Mazowieckie);
- Modernizacja i zakup nowych składów pociągów Kolei Mazowieckich (Beneficjent: Koleje Mazowieckie);
- Zakup niskoemisyjnych autobusów w Płocku, Radomiu czy Ciechanowie (Beneficjenci: Gmina Miasto Płock, Gmina Miasta Radomia, Gmina Miejska Ciechanów);
- Rozwój sieci ścieżek rowerowych m.in. w Warszawie i w sąsiednich gminach (Beneficjenci: Miasto Stołeczne Warszawa; Gmina Miasto Marki);
- Budowa parkingów „Parkuj i Jedź” m.in. w Piasecznie, w Radzyminie oraz w Lipinkach (Beneficjenci: Gmina Piaseczno, Gmina Radzymin, Gmina Wołomin).
- Lepsza opieka medyczna:
- Utworzenie udowa Siedleckiego Ośrodka Onkologii (Beneficjent: Mazowiecki Szpital Wojewódzki im. św. Jana Pawła II w Siedlcach);
- Utworzenie innowacyjnego Centrum operacji naczyniowych i onkologicznych mózgu z zastosowaniem wysoko zaawansowanych technologii neurochirurgicznych (Mazowiecki Szpital Bródnowski w Warszawie).
- Szersza dostępność oferty kulturalnej:
- Adaptacja historycznego budynku „Jatki” w Ostrowi Mazowieckiej na cele kulturalne (Beneficjent: Miasto Ostrów Mazowiecka);
- Modernizacja i renowacja zabytkowego skansenu na terenie Muzeum Wsi Radomskiej (Beneficjent: Muzeum Wsi Radomskiej);
- Adaptacja budynku dworca kolejowego w gminie Teresin na cele kulturalne (Beneficjent: Gmina Teresin);
- Modernizacja wystawy w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce (Beneficjent: Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce).
- Wsparcie innowacji
- Utworzenie Centrum Analiz Geoprzestrzennych i Obliczeń Satelitarnych CENAGIS (Beneficjent: Politechnika Warszawska);
- Rozwój Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów (Beneficjent: Przemysłowy Instytut Motoryzacji PIMOT);
- Utworzenie Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego (Beneficjent: Centrum Nauki Kopernik);
- Budowa Mazowieckiego Centrum Badawczo-Rozwojowe Diagnostyki Matki i Dziecka (Beneficjent: Instytut Matki i Dziecka).
- Ochrona środowiska i bioróżnorodności
- Utworzenie kompleksu leśnego „Dolina Wkry w Pomiechówku” (Beneficjent: Gmina Pomiechówek);
- Ochrona siedlisk w mazowieckich rezerwatach, m.in. Kalinowa Łąka, Łosiowe Błota czy Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego (Beneficjent: Miasto Stołeczne Warszawa).
Więcej informacji z Mazowsza
Bilet wycieczkowy KM na Święta Bożego Narodzenia
Mamy budżet i patronów Mazowsza 2025
Czarna, brązowa, a może kolorowa? Oto jak dobrać idealny odcień kurtki skórzanej
Z Mazowsza do Watykanu
