Rekonstrukcja Bitwy Warszawskiej w Ossowie – 14 sierpnia 2010

W sobotę 14 sierpnia po raz szósty odbyła się na polach w Ossowie rekonstrukcja Bitwy Warszawskiej do której scenariusz napisali Jacek i Bożena Krzemińscy i Andrzej Michalik. W tym roku w rekonstrukcji uczestniczyło około 300 rekonstruktorów amatorów. W rolę ks. Ignacego Skorupki wcielił się aktor amator Wojciech Urbanowski z amatorskiej grupy teatralnej ?V Wymiar? działającej przy MDK w Wołominie. Rekonstrukcja została przygotowana na podstawie opracowań dr Marka Tarczyńskiego i Zbigniewa Michalskiego. Widowisko reżyserowali Andrzej Michalik i Jacek Krzemiński.

Jak czytamy na stronie organizatora: www.bitwawarszawska.pl inscenizacja jest hołdem oddawanym uczestnikom wydarzeń 1920 r., którzy stanęli do walki w obronie Warszawy, Polski oraz Europy przed zalewem bolszewizmu.

Upamiętnia również śmierć na polu bitwy ks. mjr Ignacego Skorupki. Przybliża współczesnemu widzowi historię, pogłębia jego wiedzę, chroni od zapomnienia bohaterów wydarzeń, które 90 lat temu zadecydowały o zwycięstwie Polski nad bolszewikami. Sprzyja również kształtowaniu postaw patriotycznych młodego pokolenia.

Z roku na rok na Rekonstrukcję Bitwy Warszawskiej w Ossowie przybywa coraz więcej osób.

TŁO HISTORYCZNE REKONSTRUKCJI

dr Marek Tarczyński, 10 lutego 2009 r.

Rekonstrukcja obejmuje przełomowy fragment boju pod Ossowem, jaki rozegrał się na

wschodnim skraju i w środkowej części wsi, 14 sierpnia 1920 r. między godz. 7.30 a 11.30.

W wyniku ataku 235 i 236 pułku strzelców 79 rosyjskiej brygady strzelców, od godz. 4.30 do 7.00 przełamana została polska pozycja obronna pod Leśniakowizną. Broniące jej 1 bp (por. Świątkowskiego) i 3 bp (por. Zdrojewskiego) z 33 pp oraz 1 bp majora K. Sawickiego z 36 pp zostały rozbite i cofały się całkowicie zdezorganizowane. W kontrataku na Leśniakowiznę ?rozsypał się? także 2 bp 33pp por. Michałowskiego. Cała ta zdeprymowana i przestraszona masa rozbitków ustępowała pod naporem Rosjan i spływała grupkami do Ossowa.

Z jednostek zwartych znajdowały się w Ossowie tylko cztery kompanie 1 bp 236 pp

(ochotniczego) por. Matarewicza i dwie kompanie marszowe 221 pp majora Dobrowolskiego, obozujące w środkowej części wsi, nad rzeką Długą.

Około godz. 7.00 na wschodnim skraju zwartej zabudowy Ossowa, tj. obecnie na rubieży drogi polnej, wiodącej od pomnika księdza Skorupki do Nowego Ossowa, utworzyła się cienka linia polskiej obrony, złożona z 3 i 4 kp. 236 pp. pod ogólnym dowództwem ppor. Szulje, resztek 3 bp 33 pp por. Zdrojewskiego oraz rozbitków innych pododdziałów, cofających się z Leśniakowizny.

W celu wsparcia tej pozycji ok. godz. 7.30 1 i 2 kp. 1 pp pod dowództwem ppor. Słowikowskiego i ppor. Wiśniewskiego podjęły na rozkaz ppłk J. Sawickiego kontratak. Wraz z kompanią ppor. Słowikowskiego, rozwiniętą w tyralierę po północnej stronie wsi, szedł ksiądz Ignacy Skorupka.

Kompania Słowikowskiego, przemieszczając się pod ogniem nieprzyjaciela, poniosła dotkliwe straty. (m.in. na wysokości obecnego krzyża padł ksiądz Skorupka), ale dotarła do linii obronnej.

Około godz.8.00 Rosjanom udało się odrzucić polską linię obronną jeszcze o sto kilkadziesiąt metrów na zachód i pod obustronnym silnym ogniem ustabilizował się front na tej wysokości.

O godzinie 11.00 rozpoczął się manewr 3 batalionu 13 pp (odwód 8 DP) por. Szewczyka z

rubieży rzeki Długiej (przy mostku na stawach) na skrzydło i tyły rosyjskie w Ossowie. Manewr ten doprowadził do całkowitej zmiany sytuacji. Rosjanie zaczęli w panice cofać się z Ossowa w kierunku Leśniakowizny. Zgromadzone w Ossowie kompanie 236 i 221 pp oraz tłumy rozbitków rzuciły się do gwałtownego, spontanicznego ataku.

Nastąpił przełom, odzyskanie utraconego terenu i zwycięstwo.

To zwycięstwo, okupione bohaterską śmiercią księdza Ignacego Jana Skorupki, uznawane jest za symboliczny przełom Bitwy Warszawskiej i całej wojny polsko-bolszewickiej. Obecnie jest często utożsamiane z określeniem ?Cud nad Wisłą?, choć ówcześnie określenie to miało zupełnie inne, wręcz pejoratywne znaczenie, mając zmarginalizować znaczenie strategii Józefa Piłsudskiego i ataku znad Wieprza.

W batalistycznym malarstwie i rzeźbie ksiądz Skorupka, biegnący z wzniesionym w ręce

krzyżem na czele tyraliery ochotników jest najczęstszym motywem symbolizującym obronę europejskiej demokracji przed eksportem bolszewickiej rewolucji w sierpniu 1920 r.

dr Jacek Krzemiński

więcej na: www.bitwawarszawska.pl