Plany rozwoju infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie

W nadchodzących latach realizowany będzie program inwestycyjny, dotyczący infrastruktury kolejowej, mający, przede wszystkim, na celu zapewnienie
dostępności Polski z obszaru pozostałych Państw Członkowskich Unii
Europejskiej, poprawę spójności terytorialnej kraju, a także podniesienie
parametrów techniczno – eksploatacyjnych sieci kolejowej i dostosowanie jej
do europejskich standardów.

Założenia te zostaną osiągnięte poprzez wykorzystanie środków pochodzących z Unii Europejskiej: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności. Kontynuowany będzie program modernizacji polskiej sieci kolejowej przewidziany na lata
2004-2006, na kierunkach Północ – Południe oraz Wschód – Zachód. Obecnie,
wysiłek inwestycyjny, związany z wykorzystaniem Funduszu Spójności,
skupiony jest na następujących projektach:
? modernizacja linii kolejowej E20: odcinki Mińsk Mazowiecki – Siedlce,
Rzepin – granica Państwa, Siedlce – Terespol I faza, pomoc techniczna dla
przygotowania projektu modernizacji linii kolejowej E20 i CE20 – pozostałe
prace; modernizacja węzła kolejowego w Poznaniu; modernizacja linii kolejowej E30: odcinki Węgliniec – Legnica, Węgliniec – Zgorzelec i Węgliniec – Bielawa Dolna, pomoc techniczna dla przygotowania
projektu modernizacji linii kolejowej E30/CE30 Opole – Katowice – Kraków; poprawa stanu infrastruktury kolejowej w Polsce – eliminacja tzw. wąskich
gardeł, realizowana na różnych liniach o największym natężeniu ruchu na
całej sieci kolejowej; modernizacja linii kolejowej E65: pomoc techniczna dla przygotowania
projektu modernizacji linii kolejowej E65 Warszawa – Gdynia, modernizacja
odcinka Warszawa – Gdynia etap I, modernizacja odcinka Warszawa – Gdynia
etap II, pomoc techniczna dla przygotowania modernizacji linii kolejowej
E65 Grodzisk Mazowiecki – Katowice – Zebrzydowice/Zwardoń – granica Państwa
etap I; modernizacja linii kolejowej E59: odcinek Wrocław – Poznań etap I,
modernizacja linii kolejowej CE59 Międzylesie – Wrocław – Kostrzyn –
Szczecin, przygotowanie dokumentacji przedprojektowej etap I; modernizacja linii kolejowej E75: pomoc techniczna dla przygotowania
projektu modernizacji linii kolejowej E75 Warszawa – Białystok – Sokółka –
Trakiszki Rail Baltica.
Ogółem, realizowanych jest obecnie 17 projektów w sektorze transportu
kolejowego, współfinansowanych z Funduszu Spójności. Całkowity koszt
kwalifikowany projektów wynosi 1,4 mld EUR, a dofinansowanie z Funduszu
Spójności 1,1 mld EUR.
W celu poprawy spójności terytorialnej kraju, a także podniesienia
parametrów techniczno – eksploatacyjnych sieci kolejowej, realizowane są
także projekty o istotnym charakterze regionalnym w ramach Sektorowego
Programu Operacyjnego – Transport:
? modernizacja linii kolejowej Warszawa – Łódź etap I: odcinek Skierniewice
– Łódź Widzew;
? modernizacja linii kolejowej nr 8, etap I: odcinek Warszawa Zachodnia –
Warszawa Okęcie i budowa łącznicy Warszawa Służewiec – lotnisko Okęcie,
faza II: roboty budowlane na odcinku Warszawa Zachodnia – Warszawa Okęcie;
? modernizacja linii kolejowej nr 8, etap I: odcinek Warszawa Zachodnia –
Warszawa Okęcie i budowa łącznicy Warszawa Służewiec – lotnisko Okęcie,
faza I: przygotowanie dokumentacji;
? modernizacja linii kolejowej nr 8, etap II: odcinek Warszawa Okęcie –
Radom – Kielce, faza I: przygotowanie dokumentacji.
Ogółem, koszty kwalifikowane infrastrukturalnych projektów kolejowych
realizowanych w ramach SPOT wynoszą ponad 1 mld PLN, a dofinansowanie z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 784,8 mln PLN.

Jednocześnie rozpoczęto wdrażanie Programu Operacyjnego Infrastruktura i
środowisko na lata 2007-2013. Program Operacyjny Infrastruktura i
środowisko pozostaje obecnie wiodącym dokumentem w odniesieniu do krajowych
planów modernizacji infrastruktury kolejowej. Głównym celem inwestowania w
infrastrukturę kolejową jest podnoszenie parametrów użytkowych linii
(maksymalna prędkość pociągów, przepustowość linii i węzłów kolejowych)
oraz redukcja czynników negatywnych (strat energii, zanieczyszczenia
środowiska, emisji hałasu, kolizji z drogami lub innymi sieciami).
W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i środowisko na lata
2007-2013 około 25% ogółu środków finansowych przeznaczono na transport
kolejowy, co stanowi kwotę 4,8 mld EUR (alokacja z Funduszu Spójności).
Razem z wkładem krajowym, środki finansowe przeznaczone na transport
kolejowy w Programie Operacyjnym Infrastruktura i środowisko wynoszą 5,6
mld EUR.
W ramach Programu, projekty kolejowe podzielono na dwie zasadnicze grupy –
podstawowe i rezerwowe. W obecnym kształcie Programu, 12 projektów stanowią
podstawowe oraz 7 rezerwowe. Niemal wszystkie projekty z listy podstawowej
mają związek z organizacją turnieju finałowego EURO 2012, którego
goszczenie zostało przyznane Polsce oraz Ukrainie. Inwestycjami tymi są:
? modernizacja linii E65: odcinki Warszawa – Gdynia, Katowice – Czechowice
Dziedzice – Zebrzydowice oraz Czechowice Dziedzice – Bielsko Biała –
Zwardoń;
? modernizacja linii E20 na odcinku Warszawa – Poznań (szlaki kolejowe);
pozostałe projekty przeznaczone do realizacji obejmują wdrożenie ETCS na
odcinku granica Państwa – Rzepin;
? modernizacja linii E59: zapewnienie sprawnego połączenia Wrocławia z
Poznaniem;
? modernizacja linii E75 Rail Baltica Warszawa – Białystok;
? modernizacja linii E30: połączenie Wrocławia z Krakowem oraz usprawnienie
dojazdu do Polski z Niemiec i Ukrainy; w ramach modernizacji linii E30
przewidywane jest również pilotażowe wdrożenie ERTMS w Polsce na odcinku
Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna oraz wdrożenie ETCS na odcinku Legnica
– Wrocław – Opole;
? modernizacja linii Psary – Kraków: odcinki przewidziane do modernizacji:
Psary – Kozłów oraz Kraków Batowice – Kraków Główny;
? modernizacja linii nr 8 na odcinku Warszawa – Kielce: w ramach projektu
przewidziane jest zakończenie budowy łącznicy do lotniska Okęcie oraz
modernizacja odcinka Warszawa Okęcie – Radom – Kielce;
? modernizacja linii Warszawa – Łódź;
? budowa i modernizacja kolejowych połączeń z portami lotniczymi w Krakowie
– Balicach oraz Katowicach – Pyrzowicach.

Ponadto, ze środków przewidzianych w Programie Operacyjnym Infrastruktura i
środowisko będą finansowane prace przygotowawcze do budowy linii dużych
prędkości. Wsparciem objęte będą również inwestycje mające na celu
wdrożenie systemu ERTMS w Polsce na wybranych odcinkach linii kolejowych,
zgodnie z Narodowym Planem Wdrażania ERTMS. Przewidywany termin realizacji
projektu określono na lata 2007 – 2009.
Program Operacyjny Infrastruktura i środowisko dopuszcza również możliwość
współfinansowania rewitalizacji wybranych dworców kolejowych o
strategicznym dla gospodarki charakterze. W tym kontekście, rozpatrywana
jest możliwość przebudowy następujących obiektów: Warszawa Centralna,
Wrocław Główny oraz Kraków Główny.
W związku z przyznaniem Polsce prawa do organizacji EURO 2012, nie
przewiduje się poza Programem Operacyjnym Infrastruktura i środowisko
2007-2013, innych mechanizmów finansowania zadań związanych z modernizacją
infrastruktury kolejowej. W tym zakresie, środki budżetowe zostaną w
niektórych przypadkach uzupełnione środkami finansowymi pochodzącymi z
Funduszu Kolejowego. W 2008 roku, z uwagi na wysokość środków, przewiduje
się dofinansować z Funduszu Kolejowego jedynie zadania inwestycyjne, w tym
kwotą ok. 230 mln zł modernizacje linii kolejowej E 65. Wstępne szacunki
Banku Gospodarstwa Krajowego określają kwotę jaką będzie dysponował Fundusz
Kolejowy w 2008 roku na 430 mln zł. Pozostałe środki z Funduszu będą
przeznaczone na inwestycje na lokalnych liniach kolejowych, dla których
nie ma żadnych innych źródeł finansowania.
Plany rozwojowe infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A.
zawarte są przede wszystkim na liście projektów indywidualnych dla POIiŚ.
Plany te, dotyczą głównie rozwoju w zakresie krajowej sieci TEN-R, a
szczególnie obejmują modernizację linii E 65/C-E 65, E 30, E 59, jak
również linii nie będących w sieci TEN-R, takich jak linia nr 8 Warszawa –
Radom – Kielce.
Na realizację zadań ze zweryfikowanej listy projektów kluczowych POIiŚ na
lata 2007-2013 (stan na 31.01.2008r), przewiduje się 6 849,09 mln euro.
W lipcu ubiegłego roku PKP PLK S.A. przygotowała opracowanie pn. Program
modernizacji sieci PKP PLK S.A. na lata 2007-2013, w którym to dokumencie
m. in. oszacowano nakłady finansowe niezbędne do realizacji projektów
priorytetowych wyszczególnionych na liście indykatywnej. Zgodnie z
posiadaną wiedzą na temat cen rynkowych obowiązujących w tym czasie wartość
projektów z listy podstawowej została określona na 11 mld euro.
Przedstawione wówczas wielkości kosztów inwestycji kolejowych w ramach
POIiŚ kształtowały się na poziomie około 12 mld euro.
Z uwagi na to, że PKP PLK S.A. jest w stanie pozyskać w latach 2009 – 2015
na realizację projektów kluczowych środki własne w wysokości około 1,25 mld
euro, kwestią otwartą pozostaje finansowanie niedoboru w wysokości około 6
mld euro.
W ramach POIiŚ, PKP PLK S.A. planuje również wdrożenie systemu ERTMS w
części dotyczącej ETCS. Natomiast ERTMS w części GSM-R zostanie wykonane
przez Telekomunikację Kolejową sp. z o. o. Powyższe prace będą zgodne z
przyjętym Narodowym Planem Wdrożenia ERTMS w Polsce.
W związku z tym, że na liście projektów dla POIiŚ w poz.113 przewidziano
80 mln euro, na przygotowanie budowy linii dużych prędkości, PKP PLK S.A.
przystąpiła do intensywnej realizacji tegoż zadania. Spółka planuje
powołanie Oddziału Linii Dużych Prędkości i umieszczenie w planie 2014-2020
budowy linii Wrocław/Poznań -Łódź -Warszawa.
Materiały PKP PLK na posiedzenie Sejmowej Komisji Infrastruktury
Janusz Piechociński WWW.piechocinski.pl janusz@piechocinski.pl