Dusza ?Piątego wymiaru”

O najnowszych przedstawieniach i pracy z aktorami rozmawiamy z reżyserem oraz autorem scenariuszy, a zarazem opiekunem i duszą ?Piątego Wymiaru” – Robertem Grzelakiem.

– Czym jest dla Pana ?Piąty Wymiar”?
– Teatr ?Piąty Wymiar” to formacja artystyczna, którą mam zaszczyt kierować już od siedmiu lat. Jest ona dla mnie odskocznią od zawodowej codzienności – szarej, monotonnej i nużącej… Na deskach sceny, wraz z młodzieżą, realizuję swoje artystyczne cele. Mogę wyrazić emocje, przemyślenia lub bunt przeciwko temu, czego w obecnym świecie nie akceptuję i z czym nie potrafię się pogodzić. Staram się odnieść do różnych problemów, takich, jak np. niepełnosprawność, nieprzewidywalność torów naszego życia oraz samotność.

– ?Widok na tory” oraz ostatnio wystawiany trzykrotnie na deskach MDK ?Pasek”, to poruszające dramaty, które dotykają trudnych tematów takich, jak samotność czy poczucie zagubienia w nieprzyjaznym świecie… Dlaczego na warsztat ?Piątego Wymiaru” trafia tak trudna do zobrazowania tematyka?
– Wynika to z mojej wewnętrznej potrzeby przedstawienia, przy pomocy odpowiednio dobranych metafor oraz stosownej symboliki, elementów naszej złożonej egzystencji. Zawsze chodzi mi o właściwe i mocno ukierunkowane oddziaływanie na widza, który ma zapamiętać przedstawienie lub jego fragmenty do końca życia!
Praca z młodymi entuzjastami sztuki scenicznej nad tak poważną tematyką, okraszoną niejednokrotnie odpowiednimi dawkami groteski i kpiarstwa, daje mi wiele niekłamanej satysfakcji. Z zadowoleniem obserwuję ich zmagania z problematyką egzystencjalną. Czasem napotykają trudności z wcieleniem się w osobę o skomplikowanej psychice lub mającą za sobą traumatyczne przeżycia. Mimo to świetnie dają sobie z tym radę, o czym świadczy świetna kreacja Więźnia i Dziennikarki w ?Pasku” czy Malarki w ?Widoku na tory”.

– Jak wygląda praca nad nowym przedstawieniem?
– Młodzi wykonawcy, po wstępnym zaakceptowaniu trudnych ról, jakie im proponuję, a następnie po głębokim przemyśleniu ich charakterów i osobowości, z oddaniem i dużą dozą wewnętrznej dojrzałości, przystępują do pracy. Chciałbym dodać, że wcześniej cała grupa musi zgodnie przyjąć do realizacji przedstawioną przeze mnie koncepcję artystyczną. Muszą z własnej woli podjąć wyzwanie ciężkiej pracy. Bliskie, wręcz przyjacielskie relacje w zespole, przekładają się na zbliżone pojmowanie świata, mimo różnic wynikających z wieku i doświadczenia.
Moje spojrzenie na rzeczywistość niewątpliwie odbija się na doborze repertuaru. Ale oczekuję również propozycji ze strony zespołu. W ubiegłym roku Radek Lubiak przedstawił w bardzo ciekawy sposób swoją interpretację dzieła Gombrowicza ?Biesiada u hrabiny Kotłubaj”. Myślę, że niedługo przyjdzie czas na nowe inicjatywy.

– Czy łatwiej jest reżyserować sztukę będącą adaptacją scenariusza innego pisarza, czy też np. ?Widok na tory”, do którego scenariusz napisał Pan osobiście?
– Myślę, że stopień trudności jest podobny. Różnice widoczne są na wstępnym etapie realizacji przedstawienia. Po pierwsze, postacie z własnego scenariusza są mi bardzo dobrze znane – to osoby o ?prześwietlonych” przeze mnie osobowościach oraz charakterach. Po drugie, pisanie własnego scenariusza daje mi większą swobodę w tworzeniu szczegółów charakterologicznych postaci. Z kolei bohaterów scenariuszy innych autorów muszę dopiero poznać poprzez lekturę sztuki, a później podczas budowania koncepcji interpretacyjnej.

– Ostatnio wystawione przedstawienie to….
– Z okazji kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3-go Maja przygotowaliśmy inscenizację historyczną pt. ?Ojczyznę moją wszelkimi…sposobami ratować…”. Trzonem przedstawienia były fragmenty Ustawy Rządowej, odczytane przez osobistości tamtego okresu: Stanisława Augusta Poniatowskiego, Stanisława Małachowskiego, Hugo Kołłątaja i Ignacego Mościckiego. Reprezentowani byli oni przez ubranych w piękne stroje historyczne młodych aktorów Piątego Wymiaru. Historyczny tekst okraszony został na początku i na końcu inscenizacji przez fragmenty tekstów poetyckich tamtego okresu, wygłoszonych przez cztery piękne Damy.

– W przedstawieniu pt. ?Widok na tory” można było znaleźć kilka elementów komicznych, choć jest to poważny dramat. Kiedy doczekamy się komedii?
– Komedie czekają w kolejce już od dawna! Zaczynamy właśnie pracę nad… trzema! Będą to jednoaktówki nacechowane czarnym humorem.

Rozmawiała Elwira Bonisławska