Co mam zrobić, jeśli nie stać mnie na ponoszenie kosztów postępowania? Przebywam na zasiłku dla bezrobotnych, moja żona również nie ma pracy. Jak powinienem sformułować wniosek, żeby sąd przychylił się do mojej prośby?
Jeśli nie stać Pana na poniesienie kosztów postępowania, może złożyć Pan do sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Podstawą prawną jest ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005 r. nr 167, poz. 1398 ze zm.) i ustawa z 17 listopada 1964 r. ? kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
Wniosek taki powinien zawierać m.in.: datę, oznaczenie sądu, do którego jest wnoszony, tytuł pisma (wniosek o zwolnienie od kosztów postępowania z zaznaczeniem, czy zwolnienie ma nastąpić z całości czy z części kosztów), dane podmiotów postępowania. Szczególnie istotne jest uzasadnienie we wniosku okoliczności, że nie jest Pan w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Należy dołączyć do wniosku szczegółowe informacje o stanie rodzinnym, Pana dochodach i źródłach utrzymania. W Pana sytuacji konieczne będzie przedstawienie zaświadczenia z Urzędu Pracy ? potwierdzające wysokość pobieranego zasiłku. Proszę też dodać, iż nie ma Pan innych źródeł dochodu. Okoliczności te powinny być na tyle precyzyjne, by sąd miał podstawy do rozpatrzenia wniosku zgodnie z Pana oczekiwaniami. Na końcu pismo należy podpisać i dołączyć załączniki. Podpis powinien być własnoręczny, gdyż w przeciwnym razie sąd nie będzie rozpoznawał pisma. Złożenie wniosku jest wolne od opłaty sądowej i może obejmować część lub całość kosztów sądowych. W zakresie, w jakim zostałby Pan zwolniony od kosztów sądowych ? koszty te obciążają chwilowo Skarb Państwa. Jest to tylko tymczasowe, gdyż kosztami tymi sąd ostatecznie obciąży przeciwnika strony zwolnionej od kosztów w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.
Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych może Pan złożyć również w sądzie ustnie do protokołu. Niemniej oświadczenie na poparcie powoływanych dowodów będących przyczyną zwolnienia od kosztów powinno bezwzględnie zostać sporządzone pisemnie.
Jednakże w przypadku, gdy okoliczności, na podstawie których przyznano Panu zwolnienie od kosztów sądowych, nie istniały lub przestały istnieć, wówczas sąd może cofnąć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Wtedy będzie musiał Pan ponieść wszystkie opłaty i wydatki, których do tej pory nie musiał Pan uiszczać. Trzeba też pamiętać, iż zwolnienie od kosztów na podstawie świadomego podania w sądzie nieprawdziwych informacji jest karalne. Sąd może skazać taką osobę na grzywnę do wysokości 1000 zł (art. 110, 111 u.o.k.s.).