Dożywocie to forma przeniesienia własności, często stosowana wśród ludzi spokrewnionych. Ustawowa definicja dożywocia uregulowana w kodeksie cywilnym stanowi, że przez umowę dożywocia właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść jej własność na nabywcę, a nabywca w zamian za przeniesienie własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy lub osobie mu bliskiej dożywotnie utrzymanie.
Jak wynika z treści art. 908, strony mogą swobodnie kształtować treść obowiązków nakładanych na nabywcę nieruchomości w związku z umową dożywocia. Oznacza to, że strony określają pojęcie dożywotniego utrzymania, a dopiero w braku odmiennych postanowień umownych stosowane są świadczenia przewidziane w art. 908 kodeksu cywilnego. W braku takich uregulowań nabywca nieruchomości powinien zapewnić dożywotnikowi świadczenia w postaci wyżywienia, ubrania, mieszkania, opału, światła itd. Zdarza się też, że umowa o dożywocie ustanawia na rzecz dożywotnika użytkowanie, służebność mieszkania lub rentę. Co ważne, zbywcą nieruchomości może być tylko osoba fizyczna, natomiast nabywcą może być każdy podmiot. W sytuacji zbycia przez zobowiązanego nieruchomości tylko dożywotnik może domagać się zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę. Jak stanowi art. 913 § 2, umowa dożywocia może być rozwiązana przez sąd, jeżeli z żądaniem takim wystąpi zobowiązany lub dożywotnik. Z uprawomocnieniem się orzeczenia uwzględniającego powództwo prawo dożywocia wygasa i następuje przeniesienie własności nieruchomości z powrotem na dożywotnika.
Niektóre elementy umowy o dożywocie można znaleźć w tzw. umowie z następcą, polegającej na zobowiązaniu rolnika do przeniesienia własności gospodarstwa rolnego na młodszego od siebie o co najmniej 15 lat następcę i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty, pod warunkiem że następca, na którego zobowiązuje się przenieść gospodarstwo rolne, będzie do tego czasu na nim pracował. Znaczenie tej umowy jest niewątpliwe dla wszystkich, którzy chcą uzyskać rolnicze świadczenia emerytalne lub rentowe. Umowa ta jest rezultatem systemu emerytalno-rentowego rolników.
Po przejściu własności gospodarstwa rolnego na następcę wcześniejszy właściciel może żądać od niego takich świadczeń, jakie są przewidziane dla dożywotnika ? jest to podstawowe podobieństwo tej umowy do umowy dożywocia. Należy też rozważyć sytuację, w której przeniesienie własności gospodarstwa na następcę następuje jeszcze przed nabyciem przez rolnika prawa do emerytury lub renty. Wtedy to rolnik może wystąpić z żądaniem do swojego następcy o zaspokojenie względem niego świadczeń pieniężnych w wysokości połowy emerytury podstawowej miesięcznie, ale tylko do czasu nabycia przysługujących uprawnień emerytalnych lub rentowych.
Pani Aldono,
Zwracam się z uprzejmą prośbą o pełne publikacje, bez braków. Powołując się na dane art. należy podać też akt prawny do jakiego się Pani odwołuje.
Artykuł ten jest niepełny, co wskazuje na Pani braki w znajomości tematu. Stara szkoła mówi, iż nie mając odpowiedniej wiedzy na dany temat lepiej powstrzymać się od komentarzy, a zwłaszcza na łamach gazet.