Od 2017 roku 24 marca to święto państwowe. Tego dnia obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest on obchodzony w rocznicę śmierci ośmioosobowej rodziny Ulmów z Markowej, rozstrzelanej przez niemieckich żandarmów. Ulmowie dawali w czasie wojny schronienie ośmiorgu Żydom – Saulowi Goldmanowi oraz członkom jego rodziny.
Jesień 1943 r. Do domu Państwa Banaszków, w którym ukrywani są Żydzi, dociera sygnał o możliwej rewizji niemieckiej żandarmerii. Zarówno dla jednych i drugich to ogromne zagrożenie. W tej sytuacji goście opuszczają schronienie w Pustelniku. Rodzina Banaszków liczy, że to wystarczy, by niebezpieczeństwo zostało zażegnane. Jednak następnego dnia Niemcy dokonują przeszukania, znajdują opuszczoną kryjówkę i mordują 50-letnią Mariannę, 17-letnią Stanisławę i 20-letniego Władysława. Matkę, córkę i syna.
Aby pamięć o czynach Rodziny Banaszków i tragicznych konsekwencjach, które poniosła, przetrwała, 15 września 2020 roku na terenie parafii pod wezwaniem św. Izydora została odsłonięta pamiątkowa tablica w ramach projektu ?Zawołani po imieniu? realizowanego przez Instytut Pileckiego. Ma on na celu upamiętnienie w lokalnych społecznościach Polaków, którzy ratując Żydów pod niemiecką okupacją zapłacili za to najwyższą cenę.
To właśnie przez takie postawy jako społeczeństwo zdaliśmy egzamin z naszego człowieczeństwa. Hitlerowskie Niemcy nie były w stanie wyrwać chrześcijańskich korzeni Europy, na których wyrósł nasz naród. Korzeni, z których wypływała nauka o wzajemnym poszanowaniu i konieczności niesienia pomocy osobom znajdujących się w potrzebie ? podkreśla Jacek Orych, burmistrz Marek.
24 marca 2022 roku o godzinie 10:00 zapraszamy do udziału w mareckich obchodach Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką organizowanych w porozumieniu z Instytutem Pileckiego. Pod tablicą ?Zawołanych po imieniu? złożymy wspólnie kwiaty oddając Im hołd. Następnie na Skwerze Żołnierzy Wyklętych odsłonimy wystawę poświęconą ofiarom niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady i obozu pracy w Treblince oraz społeczności żydowskiej zamieszkującej gminę Marki, w tym Polakom niosącym pomoc Żydom przed Holocaustem – czytamy na stronie ratusza