W ubiegłym roku sejm RP ogłosił rok 2021 r. Rokiem Cypriana Norwida. W całej Polsce odbyło się tysiące uroczystości i różnego rodzaju inicjatyw upamiętniających postać polskiego czwartego wieszcza. W gminie Strachówka strażnikami tej pamięci i lokalnej historii, której chwalebną częścią jest Norwid i jego rodzina, jest Stowarzyszenie Rzeczpospolita Norwidowska i Szkoła Podstawowa im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej. Członkowie stowarzyszenia i nauczyciele byli organizatorami kilku ważnych wydarzeń.
?Vademecum ? w korowodzie weselnym rodziców Cypriana Norwida?
W czerwcu odbyła się (po raz szesnasty) nasza sztandarowa impreza ?Vademecum- w korowodzie weselnym rodziców Norwida?. Nawiązujemy w niej do ślubu rodziców Cypriana Ludwiki Zdzieborskiej i Jana Norwida, który odbył się 25 kwietnia 1818 r. w Sulejowie. Wesele w dworze babci Hilarii Sobieskiej w Strachówce. Wspominając tamten dzień, początek rodziny Norwidów, w której 23 września 1821 r. przyszedł na świat Cyprian drugi syn a trzecie dziecko z kolei, wozami i bryczkami konnymi orszak ślubny i nasi goście wyruszyli do Sulejowa. Tam na grobie ks. Jakuba Dosta złożyliśmy kwiaty, temu, który był światkiem przysięgi małżeńskiej Jana i Ludwiki. Gościem szczególnym tegorocznych uroczystości był jego ekscelencja biskup diecezji warszawsko-praskiej ks. Romuald Kalinowski. Ksiądz biskup w kościele, w Strachówce odprawił uroczystą Mszę Świętą, następnie odbył się koncert Piotra Kajetana Matczuka, który po mistrzowsku śpiewa poezję Norwida. Dzieci i młodzież przepięknie wykonały poloneza, kujawiaka. Taneczne układy spotkały się z niemałym zachwytem starosty wołomińskiego Adama Lubiaka, jego żony oraz wielu samorządowców. W nowej sali teatralnej (powstała z inicjatywy naszego stowarzyszenia i środków Fundacji BGK w programie Moja Mała Ojczyzna) w budynku SP odbyła się premiera przedstawienia ?Szlacheckie zaślubiny Jana i Ludwiki?. Oklaskom dla młodych aktorów nie było końca. Pan starosta, pani Hanna Skrzypczak naczelnik Wydziału Edukacji i Kultury w powiecie wołomińskim wręczyli młodzieży przepiękne albumy „Cyprian Norwid. Wierny portret”. Końcowym akcentem uroczystości był oczywiście urodzinowy tort
Międzypowiatowy XIII Konkurs wiedzy o życiu i twórczości Cypriana Norwida
W tym jubileuszowym roku postanowiliśmy zaprosić do konkursu nie tylko uczniów szkół podstawowych, ale także licealistów. Zgłosiło się 16 trzyosobowych zespołów z klas siódmych
i ósmych. 26 października w interdyscyplinarnych potyczkach wzięło udział 13 drużyn. Zwycięska drużyna ze Szkoły Podstawowej im. Adeli Goszczyńskiej we Wszeborach otrzymała zegarki Mi Watch Lite i album „Cyprian Norwid. Wierny portret” oraz statuetką dla szkoły. Drugie miejsce zajęli uczniowie Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Stanisławowie. Nagrodą był głośnik JBL i książka „Bucket list. 1000 pomysłów na przygody życia”. Na trzecim stopniu podium znalazł się zespół ze Szkoły Podstawowej im. Ks. Jana Twardowskiego w Stryjkach. W nagrodę uczniowie dostali słuchawki bezprzewodowe i płyta Piotra Kajetana Matczuka. Cieszyły nas głosy jury i nauczycieli przygotowujących uczniów o bardzo wysokim poziomie konkursu i świetnej organizacji.
Z organizacją konkursu dla licealistów mieliśmy trochę problemów. Wszystko przez Covid-19, przez który co chwila jakaś klasa wędrowała na kwarantannę i zdalne nauczanie. Trzeba było przesunąć konkurs niemal o cały miesiąc, a i w listopadzie do ostatniej chwili nie było wiadomo ilu uczestników przyjedzie. Zgłosiło się 10 drużyn przyjechało siedem, ale za to z czterech powiatów; wołomińskiego, węgrowskiego, wyszkowskiego (to ?norwidowskie? powiaty) i mińskiego. Statuetkę zwycięzców odebrali licealiści z Zespół Szkół Ekonomicznych w Mińsku Mazowieckim, drugie miejsce Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Węgrowie, trzecie Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Sadzewiczowej w Łochowie.
Wystawa ?Norwid odczytany? i konkurs literacki pod tym samym tytułem.
Stowarzyszenie Rzeczpospolita Norwidowska najpierw jako grupa nieformalna, a od 2009 r. jako organizacja pozarządowa popularyzuje związki Cypriana Norwida i jego rodziny ze Strachówką. Nie ulega wątpliwości, że w Strachówce mieszkała jego prababcia Hilaria Sobieska, dziadek Józef Sobieski, babcia Anna Dybowska, rodzice Poety. W Strachówce urodził się starszy brat Ludwik i siostra Paulina. Cyprian, jako małe dziecko, po śmierci matki przyjeżdżał do Strachówki, do prababci Hilarii. Przez dwadzieścia lat pokazujemy tę piękną i nieznaną lokalną historię. Odkryliśmy ją, a miejsca z nią związane nazwaliśmy Rzeczpospolitą Norwidowską. Wystawa ?Norwid odczytany? miała być tylko zebraniem naszych działań ostatnich dwóch dekad (rok 2021 to także dla naszego Stowarzyszenia swoisty jubileusz), a stała się mostem łączącym gorzką myśl Norwida z przed 200 lat o ojczyźnie, która go nie rozumiała i nie przyjęła z Polską współczesną.
Wystawa została pokazana na wydarzeniu, które stało się ostatnim akordem, może nieoczywistym, ale jakże symbolicznym Roku Norwidowskiego w Rzeczpospolitej Norwidowskiej. Było nim spotkanie w 40-lecie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce i założenia NSZZ RI ?Solidarność? w gminie Strachówka. Uroczystość odbyła się 10 grudnia. Wzięło w niej udział trzech starostów powiatu wołomińskiego – dwóch byłych; Kazimierz Rakowski i Konrad Rytel, i urzędujący wicestarosta Piotr Borczyński. Dyskusję panelową ze świadkami i uczestnikami wydarzeń 1981 r. panem Rakowskim, Rytlem, Kazimierzem Orzechowskim i Józefem Kapaonem prowadził Marcin Ołdak nauczyciel, miłośnik lokalnej historii, wydawca ?Gońca tłuszczańskiego?. Tłem poruszających wspomnień rozmówców stały się tablice wystawy i słowa Norwida m.in. ?Gorzki to chleb jest polskość?, ?Kto prawdę mówi ten niepokój wszczyna?, ?Głosem narodu jest harmonia czysta, mieczem ? jedność i zgoda, celem ? prawda?. Młodzież klasy VIII pod kierunkiem polonistki SP w Strachówce pani Emilii Badurek przygotowała poruszający program okolicznościowy. Licealiści z LO w Łochowie odebrali nagrody za prace literackie na temat: Norwid powiedział ?Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek?,
a czym dla Ciebie jest ojczyzna. Słowa Norwida współbrzmiały z koncertem Piotra Kajetana Matczuka, który śpiewał piosenki wielkich bardów tamtych czasów Jacka Kaczmarskiego, Piotra Gintrowskiego.
Zamknęliśmy obchody Roku Norwidowskiego w Rzeczpospolitej Norwidowskiej, ale nasza ?przygoda? z Norwidem trwa. Odkrywamy jego twórczość ciągle na nowo zachwyceni głębią i aktualnością.
Dziękuję wszystkim Nauczycielom, członkom Stowarzyszenia dzięki którym to wszystko się wydarzyło.
Grażyna Kapaon
Wszystkie działania zostały sfinansowane ze środków Powiatu Wołomińskiego i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, za które serdecznie dziękujemy.