Zbliża się czas świąteczny, czas duchowy, lecz kojarzony także z prezentami. Prezent jest tym, co się komuś darowuje, prezent stanowi więc darowiznę. Umowa darowizny polega na tym, iż darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jak widzimy prawo otacza nas bardziej, niż myślimy i tkwi w najprostszych, dokonywanych czynnościach.
Przepisy stanowią, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Dla darowania nieruchomości nie wystarczy jednak notarialne oświadczenie darczyńcy, lecz wtedy cała umowa wymaga formy notarialnej. W umowie darowizny darczyńca może na obdarowanego nałożyć obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (jest to polecenie, np. sprawowania opieki nad jakąś osobą albo podjęcia nauki, czy świadczenia majątkowego).
Istnieją jednak sytuację, kiedy darczyńca może odwołać darowiznę. Są to następujące przypadki: (1) darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeśli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych; (2) darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.
Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie.
Czasami darczyńca popada w niedostatek, co też nie jest bez znaczenia dla obdarowanego. Wówczas bowiem obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
Okazuje się, że ?przebaczenie? to nie tylko akt powielany w oparach mydlanych, a ma też wymiar prawny. Otóż darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Co istotne darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Obdarowany może jednak wtedy zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. W pewnych sytuacjach odwołać darowiznę mogę też spadkobiercy darczyńcy, gdy ten już zmarł.
radca prawny
Mariusz Astasiewicz
?
Kancelaria Radcy Prawnego
ul. Powstańców 47 lok. 16,
05-091 Ząbki
tel. 694 315 734