Rozpoczął się nowy rok szkolny, ponad 4,9 mln uczniów ruszyło do szkół wszystkich typów. Wiele się zmieniło w systemie oświaty, podnoszone są różne głosy, niemniej chciałbym dziś przedstawić najważniejsze obowiązki rodziców, prawa uczniów i uprawnienia gmin w stosunku do rodziców i uczniów.
Co ciekawe zgodnie z prawem oświatowym sieć publicznych szkół podstawowych powinna być zorganizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać 3 km – w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych; 4 km – w przypadku uczniów klas V-VIII szkół podstawowych. Natomiast, jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka przekracza te odległości obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7 lat – także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej. Jeśli droga dziecka do szkoły nie przekracza tych odległości gmina może (więc nie musi) zorganizować bezpłatny transport, zapewniając opiekę w czasie przewozu.
Jakie są główne obowiązki rodzica dziecka? Otóż rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do zgłosić dziecko do szkoły; zapewnić regularne uczęszczanie dziecka na zajęcia szkolne; zapewnić dziecku warunki umożliwiające przygotowywanie się do zajęć; informować w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego za granicą lub przy placówce konsularnej i dyplomatycznej.
Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi nauki, na żądanie wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta), na terenie której dziecko mieszka, są obowiązani informować go o formie spełniania obowiązku nauki przez dziecko i zmianach w tym zakresie. Wójt (burmistrz) ma więc prawo zwrócić się do konkretnego rodzica z zapytaniem, czy dziecko realizuje obowiązek szkolny.
Dyrektorzy publicznych szkół podstawowych kontrolują spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodach tych szkół, a gmina kontroluje spełnianie obowiązku nauki przez młodzież zamieszkałą na terenie tej gminy, np. kontrolują wykonywanie wyżej wymienionych obowiązków, współdziałają z rodzicami w realizacji obowiązków , także dotyczących zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć;
Dyrektorzy także prowadzą ewidencję spełniania obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki.
Natomiast Wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany przekazywać dyrektorom publicznych szkół podstawowych na obszarze gminy informacje o aktualnym stanie i zmianach w ewidencji dzieci i młodzieży w wieku 3-18 lat.
Co ciekawe, niespełnianie obowiązku przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przez niespełnienie tych obowiązków ustawa rozumie nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% dni zajęć w przedszkolu, szkole, placówce.
Mariusz Astasiewicz: Nowy rok szkolny a obowiązki rodziców, prawa ucznia i uprawnienia gmin
