Niejednokrotnie spotykamy się w życiu codziennym z sytuacją, w której ? jako konsumenci ? kupujemy produkt w sklepie i okazuje się, że jest wadliwy. Częstokroć też nie chce nam się walczyć o swoje prawa z uwagi na dysproporcje pomiędzy ceną a ilością czasu i sił, jakie trzeba poświęcić na walkę ze sprzedawcą. Jednakże bywają takie sytuacje, gdy powodowani rozczarowaniem, podejmujemy próbę zgłoszenia reklamacji i przechodzimy przez tę drogę, nie zawsze z satysfakcjonującym skutkiem.
Na ogół w codzienności w relacjach ze sprzedawcą występujemy w roli konsumenta. Konsumentem jest ten, kto dokonuje z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Kiedy występuje wada fizyczna kupionego towaru? Taka wada, to niezgodność rzeczy sprzedanej z umową, w szczególności, gdy:
1. nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
Co istotne zakupiona rzecz ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.
Prawo ułatwia konsumentom dochodzenie swoich praw, bo konstruuje domniemanie, że jeśli wadę stwierdzimy przed upływem roku od dnia wydania rzeczy, to przyjmuje się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego (np. w chwili wydania). Takie domniemanie musi obalić sprzedawca. Trzeba pamiętać, że sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.
Gdy konsument stwierdzi wadę może złożyć u sprzedawcy reklamację z tytułu rękojmi i zażądać jednego z następujących czynności: wymiany rzeczy na nową; naprawy rzeczy, obniżenia ceny; a gdy wada jest istotna, także odstąpienia od umowy.
To konsument dokonuje wyboru uprawnienia, które chce realizować. Jeżeli sprzedawca się nie zgadza może niekiedy zaspokoić inne uprawnienie, ale np. gdy w grę wchodzi łatwość i szybkość wymiany lub naprawy towaru; charakter wady ? istotna czy nieistotna; albo to, czy towar był wcześniej reklamowany.
Reklamację można złożyć w dowolnej formie, natomiast najlepiej oczywiście dla celów dowodowych uczynić to na piśmie i to listem poleconym, bądź za pokwitowaniem doręczenia. Termin na zgłoszenie reklamacji to rok od dnia wykrycia wady, zaś termin, w jakim sprzedawca odpowiada za wadę ? co do zasady to 2 lata, a przy zakupie nieruchomości 5 lat od dnia odbioru rzeczy. Sprzedawca a obowiązek rozpatrzyć reklamację w terminie 14 dni, jeśli tego nie zrobi, uznaje się, że reklamację uznał.
Gdy składamy reklamację, towar doręczamy sprzedawcy na jego koszt. Koszty wymiany lub naprawy ponosi oczywiście sprzedawca. Konsument może żądać od sprzedawcy naprawienia szkody, którą poniósł z powodu nabycia wadliwej rzeczy. Szkodą może więc być koszt m.in. odebrania rzeczy (np. dojazd do sklepu), odesłania towaru, jego przewozu, a nawet ubezpieczenia takiej przesyłki.
Częstokroć jednak pozostaje nam tylko droga sądowa. Ale wówczas można zwrócić się do powiatowych rzeczników konsumentów o pomoc prawną, a nawet wytoczenie w imieniu konsumenta powództwa przeciwko sprzedawcy. Gdy pozew wytacza rzecznik, odpada więc koszt poniesienia opłaty sądowej od pozwu.
radca prawny
Mariusz Astasiewicz
?Kancelaria Radcy Prawnego
ul. Wojska Polskiego 1 lok. 1.05
05-091 Ząbki
tel. 694 315 734