Z końcem 2014 r. weszły w życie przepisy zmieniające ustawę Prawo upadłościowe i naprawcze w zakresie tzw. upadłości konsumenckiej, czyli postępowania upadłościowego osób nieprowadzących działalności gospodarczej.Zmiana ta ułatwiła możliwość składania wniosków o ogłoszenie upadłości konsumentów, a także ich ogłaszania oraz wprowadziła możliwość zawarcia przez niewypłacalnych konsumentów układu ze swoimi wierzycielami.
Podstawową przesłanką upadłości konsumenckiej jest niewypłacalność. Jest nią sytuacja, w której dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, np. nie ma pieniędzy na jednoczesny zakup pożywienia oraz spłatę kredytów, chwilówek, etc. Postępowanie sądowe zmierza do oddłużenia niewypłacalnego dłużnika, ale też zaspokojenia w pewnym stopniu wierzycieli. Oddłużenie zmierza do umorzenia zobowiązań, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości, a nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym lub w wyniku wykonania planu spłaty. Wyjątkowo możliwym jest oddłużenie konsumenta bez wykonywania planu spłaty.
Postępowanie upadłościowe prowadzi do sprzedaży całego albo części majątku konsumenta, zaś uzyskane środki pokrywają roszczenia wierzycieli, którzy zgłoszą swoją wierzytelność do sędziego-komisarza. Wówczas syndyk dokonuje spisu całego majątku, weryfikuje zgłaszane przez wierzycieli wierzytelności; spienięża majątek; uzyskane środki przekazuje poszczególnym wierzycielom.
Aby rozpocząć procedurę konsument musi zgłosić wniosek na specjalnym formularzu, dostępnym choćby na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości. Co istotne, wniosku nie może złożyć łącznie małżeństwo, albowiem takie prawo przysługuje osobno każdemu z małżonków. Sąd bada ów wniosek, jeśli zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, wydaje postanowienie o jej ogłoszeniu.
Postępowanie upadłościowe po likwidacji majątku obejmuje ustalenie przez sąd planu spłaty. Obejmuje on część wierzytelności niezaspokojonych z likwidacji majątku upadłego powstałych przed ogłoszeniem upadłości oraz wszystkie wierzytelności przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości.
W postanowieniu sąd musi określić czas nie dłuższy niż 36 miesięcy (wyjątkowo 54 miesiące), w którym konsument jest obowiązany spłacać zobowiązania wynikające z listy wierzytelności, a jaka część zostanie umorzona. Po wykonaniu planu spłaty sąd umarza pozostałe zobowiązania konsumenta, czyli dochodzi do oddłużenia.
Zamiast sporządzania planu spłaty, dłużnik może przedstawić propozycje układowe i zawrzeć układ z wierzycielami. Zawarcie przez dłużnika układu z wierzycielami musi być co najmniej uprawdopodobnione, ale też ekonomicznie zasadne i realne do wykonania. Do zawarcia układu dochodzi w wyniku głosowania wierzycieli większością głosów. W układzie konsument i wierzyciele określą także warunki oddłużenia czyli umorzenia wierzytelności
Jeśli konsument ani nie posiada majątku, ani nie jest w stanie wykonywać planu spłaty Sąd oddłuża dłużnika, umarzając jego zobowiązania.
Do najważniejszych skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej należą:
-majątek dłużnika masą upadłości, którą zarządza syndyk, przez co dłużnik nie może swobodnie rozporządzać (np. sprzedawać, darować) składników majątkowych;
– do masy upadłości wchodzi też wynagrodzenie za pracę w części niepodlegającej zajęciu
– wraz z ogłoszeniem upadłości w stan wymagalności stawiane są wszelkie zobowiązania konsumenta ? np.: kredyty;
– dłużnik będzie mógł zawierać w tym czasie tylko drobne umowy życia codziennego;
ogłoszenie upadłości wstrzymuje postępowania sądowe i egzekucyjne prowadzone przeciwko upadłemu, wtedy w miejsce dłużnika będzie mógł wstąpić syndyk działający na rzecz dłużnika.
Na zakończenie należy pamiętać, że ogłoszenie upadłości nie odbywa się automatycznie i nie jest to sprawa prosta. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, np. jeśli konsument umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa doprowadził do swojej niewypłacalności albo istotnie zwiększył jej stopień (wziął chwilówkę wiedząc, że jej nie spłaci, porzucił pracę, rezygnując ze źródła dochodu, itd.).
radca prawny
Mariusz Astasiewicz
?Kancelaria Radcy Prawnego
ul. Wojska Polskiego 1 lok. 1.05
05-091 Ząbki
tel. 694 315 734