06. Samorząd z zasadami

W niedzielę 24 października 2004 r. o 13.00 na Placu Zamkowym w Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja akcji społecznej „Przejrzysta Polska”, której celem jest poprawa jakości życia publicznego, promowanie uczciwości oraz rzetelności w działaniu samorządów lokalnych. Już od prawie roku dziesiątki gmin, powiatów i miast starają się dobrowolnie wypełniać kryteria akcji, tak aby przynajmniej w tym obszarze Polska stała się naprawdę przejrzysta.

Program społeczny „Przejrzysta Polska” nakłada na uczestników obowiązek realizacji 6 zadań: przejrzystości, przewidywalności, rozliczalności, fachowości, braku tolerancji dla korupcji oraz partycypacji społecznej. Dodatkowo jest możliwa realizacja zadań fakultatywnych., ale tylko jeśli uczestnicy wyraża na to zgodę. Ważne jest, że organizatorzy nie czerpią z tego żadnych zysków a skutki działań samorządów wpływają pozytywnie również na świadomość lokalną zwykłego obywatela – pracownika – podatnika. Wiemy na co wydawane są nasze pieniądze i dlaczego, gdzie zgłosić się gdy chcemy załatwić określoną sprawę oraz jakie przysługują nam prawa w konfrontacji z danym urzędem publicznym. „Efekty realizacji zadań w ramach tej akcji to obopólna korzyść mieszkańców gminy i pracowników urzędu. Usprawnienie relacji urzędnik – interesant poprzez promowanie uczciwości, sumienności i skuteczności, a także dokładnej informacji – mówi Pani Elwira Kasprzak z Biura Informacji i Promocji Urzędu Miasta Gminy Wołomin.
W naszym powiecie w akcji biorą udział m.in.: gmina Wołomin oraz gmina Zielonka. Postaram się skrótowo opisać przebieg realizacji działań „Przejrzystej Polski” w tych jednostkach. W ramach realizacji zadania „Przejrzystości” obie gminy stoją na równym poziomie wykonania. Chodzi tu o utworzenie: samorządowego serwisu informacyjnego czy opracowanie gminnego katalogu firm. „Przewidywalność” oznacza opracowanie z udziałem społeczności lokalnej (!) strategii rozwoju społeczno-ekonomicznego gminy oraz krótkiego materiału przybliżającego strategię mieszkańcom. Gmina Zielonka dodatkowo zobowiązała się do wprowadzenia stałych terminów obrad rady gminy (harmonogram) oraz umieszczenie tam kluczowych dla społeczności decyzji (budżet, dotacje dla organizacji pozarządowych) oraz rocznych raportów jednostek organizacyjnych.
Zadanie „Rozliczalności” również zostało wykonane poprzez wydanie informatora (m.in. w gazetach lokalnych) „Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy”. „Fachowość” czyli wprowadzenie uniwersalnej procedury naboru na każdy wakat w urzędzie gminy urzeczywistnione w Zielonce, zostało dodatkowo rozbudowane w Wołominie o systemu podnoszenia kwalifikacji pracowników, obejmującego szkolenia i samokształcenie. „Walka z korupcją” w obu gminach polega na wydaniu i wdrożeniu kodeksu etycznego pracowników urzędu gminnego. Rada miasta Zielonka ma zamiar wprowadzić również kodeks etyczny radnego. „Partycypacja społeczna” w obu gminach przybiera formę opracowania i wdrożenia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi a ponadto w ramach działań fakultatywnych: stworzenie „mapy aktywności” organizacji pozarządowych i inicjatyw na terenie gminy.
Pełna realizacja powyższych zdań z pewnością poprawi sytuację mieszkańca a także usprawni system pracy w określonym urzędzie. Jest jednym z nielicznych pozytywnych działań, które mają realną szansę zmiany patologicznych przyzwyczajeń do „naginania” prawa w naszym kraju. Szczegóły akcji są dostępne pod adresem: http://www.przejrzystapolska.progressframework.com a także na stronach wymienionych gmin. Chciałbym podziękować za współpracę Pani Elwirze Kasprzak z Urzędu Miejskiego w Wołominie oraz Pani Anecie Piotrowskiej z Urzędu Miejskiego w Zielonce. W programie „Przejrzysta Polska biorą udział również inne podmioty z naszego powiatu, ale z nieznanych mi pobudek ich przedstawiciele nie byli w stanie odpowiedzieć na moje pytania.
Łukasz Marek