Badania naukowe dowiodły, że niemożność wyspania się po okresie uczenia zaburza zapamiętywanie. Dlaczego? Ponieważ potrzebujemy utrwalenia nauczonych treści w pamięci.
Z czym nam się kojarzy higieniczny tryb życia? Najczęściej z unikaniem zarazków i zdrowym odżywianiem się. Raczej nie wiążemy higieny ze snem. Dlaczego ignorujemy zagadnienie snu? Może dlatego, że w szybko pędzącym współczesnym życiu, my dorośli przyzwyczailiśmy się lekceważyć sen. Brakuje nam na niego zwyczajnie czasu. Nasze dzieci również mają na niego coraz mniej czasu. Dlaczego warto, by dzieci (również dorośli) wysypiały się?
Uczenie się
we śnie
W fazie snu głębokiego ślady pamięciowe zostają przeniesione z małego, tymczasowego, nietrwałego magazynu, jakim jest hipokamp, do dużego i pewnego, czyli kory mózgowej. Następuje reorganizacja czy konsolidacja treści pamięciowych. Także w fazie marzeń sennych (tzw. faza REM) dochodzi do ponownego odtworzenia tego, co działo się w ciągu dnia. Uporządkowane współdziałanie snu głębokiego i fazy marzeń sennych służy przetwarzaniu nowo nauczonych treści: kopiowaniu, zagęszczaniu, przekodowywaniu, sortowaniu, kojarzeniu, grupowaniu danych. Badania zwierząt pokazały, że sen pełni ważną rolę w rozwoju mózgu. Aby to, co dzieci (i dorośli) poznają w ciągu dnia, także z zakresu języka, na trwałe pozostało w ich głowach, musimy zadbać o higienę snu.
Co to jest
higiena snu?
Są to wszelkie działania umożliwiające występowanie naturalnego i nieprzerwanego snu. Wiele czynników ekonomicznych, kulturowych szkodzi spaniu. Światło elektryczne, hałas, telewizja, komputer, długi czas pracy lub nauki, liczne zajęcia dodatkowe skracają czas na sen, pogarszają jego jakość. Dzieci w wieku przedszkolnym powinny spać w nocy około 11 ? 13 godzin, a w wieku szkolnym 10 ? 11. Poszczególne fazy snu, wyrażające się różnym typem fal mózgowych występują w stałym układzie, tworząc cykl, który powtarza się w czasie nocy kilkakrotnie. Całkowicie naturalny sen bez budzików i innych zakłóceń zawiera pełne, nieprzerwane cykle. Osoba, która nie ma możliwości dokończenia każdego cyklu, bo została przed ich zakończeniem obudzona, będzie czuła się zmęczona, zostaną zaburzone jej procesy psychofizyczne. Dlatego ważne jest, by dzieci spały dostatecznie długo i spokojnie, nieprzerwanie. Naukowcy z University of Auckland po przeprowadzeniu badań długości snu dzieci w wieku 7 lat, 3,5 oraz rocznych i noworodków wykazali, że maluchy śpiące mniej niż 9 godzin mają tendencję do nadwagi i otyłości, a także są mniej stabilne emocjonalnie. Według badań długość snu zależy też od pory roku (zimą zwiększa się o 40 minut).
Rutyna
zasypiania
Jakość snu dzieci może, zdaniem naukowców, poprawić przestrzeganie stałych zasad związanych z wieczornym kładzeniem się do łóżka. Czynności tej nie powinno się przeciągać powyżej 30 minut. Inne wskazówki: – spokojny i relaksujący koniec dnia – spędzanie z dzieckiem wieczoru, zamiast pozostawiania go przed telewizorem lub komputerem – pilnowanie, by to, co dzieci oglądają w telewizji, było odpowiednie dla ich wieku – niepodawanie napojów i żywności zawierającej kofeinę, również czekoladek, napojów gazowanych i lekarstw pobudzających w tym przeciwkaszlowych.Pozwólmy się dzieciom wysypiać, by mogły dobrze zapamiętywać to, czego się nauczyły, by były stabilne emocjonalnie i zdrowe.
Izabela Kieś, logopeda
w Przedszkolu nr 2 w Wołomine
tel. kom 501 830 289