Ustawa z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, określana ustawą o pozwach zbiorowych weszła w życie z dniem 19 lipca 2010 r. Firmy, które przyzwyczaiły się do silniejszej, dominującej pozycji w stosunku do konsumenta i bezwzględnie to wykorzystywały teraz muszą mieć się na baczności. Kiedyś nawet jeśli pojedyncza osoba wygrała w sądzie, to nie przekładało się to na inne poszkodowane osoby. Teraz wygrana w sądzie dotyczy automatycznie wszystkich osób w grupie.
Warto więc dowiedzieć się jak wygląda konstrukcja postępowania grupowego, będącego podstawowym instrumentem prawnym służącym najczęściej konsumentom w sprawach przeciwko wielkim koncernom. Ustawa daje możliwość większej grupie osób występowania z roszczeniem przeciw temu samemu dłużnikowi na podstawie tych samych lub takich samych zdarzeń. Minimalna liczba osób po stronie powodowej wynosi 10 osób.
Należy też podkreślić, że ustawa ma zastosowanie wyłącznie do spraw roszczeń konsumenckich, roszczeń z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych. Jak z tego wynika pozwy zbiorowe mogą zostać złożone przez np. poszkodowanych w wyniku zawalenia się hali wystawowej w Katowicach czy ofiary powodzi. W składanym pozwie należy wskazać zasady, w oparciu, o które dokonano ujednolicenia wysokości roszczeń.
W postępowaniu grupowym nie ma też niebezpieczeństwa niejednolitości orzecznictwa, co może zachodzić w przypadku indywidualnych procesów prowadzonych przez wierzycieli na tej samej podstawie prawnej. W postępowaniu nie może wziąć udział prokurator ani organizacja społeczna, nie można również zwolnić żadnej strony od kosztów sądowych. Ustawodawca w sposób korzystny uregulował wysokość opłaty sądowej, która wynosi 2 % wartości sporu lub zaskarżenia. W sytuacji gdy są dochodzone roszczenia niemajątkowe opłata sądowa wynosi 600 zł.
Po złożeniu pozwu sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego, a następnie po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym ogłasza o wszczęciu postępowania grupowego. Ogłoszenie to ma na calu umożliwienie przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym. Wierzyciele dochodzący swoich roszczeń, którzy przystąpili do grupy, mogą z niej wystąpić dopóki sąd nie wyda postanowienia o składzie grupy. Co ważne powództwo wytacza nie grupa wierzycieli, ale ich reprezentant, którym może być członek grupy albo powiatowy lub miejski rzecznik konsumentów. Charakterystyczne jest również to, że przed sądem może działać tylko reprezentant grupy, natomiast członkowie nie mogą dokonywać żadnych czynności gdyż nie są stroną postępowania.
Sąd wydając wyrok bierze pod uwagę roszczenie grupy, ale wskazuje jakie kwoty przypadają na członków tejże grupy. Następnie każdy z nich może wszcząć egzekucję na podstawie wyciągu z wyroku, w którym przyznane mu zostało świadczenie.