Powiat to jednostka podziału administracyjnego i samorządu terytorialnego II stopnia. Każdy powiat może być częścią tylko 1 województwa. Są 2 rodzaje powiatów – ziemskie (obejmujące kilka lub kilkanaście sąsiadujących ze sobą gmin) oraz grodzkie (miasta na prawach powiatu, np. Warszawa).
Powiaty w obecnym kształcie utworzono niedawno – w 1999 roku. Nie jest to jednak nowy pomysł. Na ziemiach polskich pierwsze zapiski dotyczące powiatów pochodzą z XIV wieku. Powiaty istniały także w Wielkim Księstwie Poznańskim, II Rzeczypospolitej oraz w PRL do 1975 roku. Właśnie w tym ostatnim okresie siedzibą powiatu był Radzymin.
Od 1999 roku gmina Radzymin leży w Powiecie Wołomińskim.
Kto rządzi powiatem?
Podobnie jak w przypadku samorządu wojewódzkiego, w powiecie również będzie występowała władza uchwałodawcza i kontrolna (Rada Powiatu) oraz władza wykonawcza (Zarząd Powiatu).
W skład Rady Powiatu wchodzi od 15 do 29 radnych (zależnie od liczby mieszkańców). W powiecie Wołomińskim jest to maksymalna liczba. Radni wybierani są na 4-letnią kadencję w wyborach bezpośrednich. Do głównych uprawnień rady należy powoływanie i odwoływanie Zarządu Powiatu oraz uchwalanie budżetu i podatków. O szczegółowych kompetencjach będzie mowa za tydzień. Na czele Rady stoi Przewodniczący wybrany spośród jej członków.
W skład Zarządu Powiatu wchodzi od 3 do 5 osób (w tym starosta) wybieranych przez Radę. Do uprawnień Zarządu należy: przygotowywani i realizacja projektów uchwał rady, gospodarowanie mieniem, wykonywanie budżetu. Z kolei Starosta odpowiada m.in. za sprawy bieżące oraz reprezentację powiatu na zewnątrz.
Powiat grodzki – tańszy?
Warto zauważyć, że w powiatach grodzkich (czyli miastach na prawach powiatu) nie ma Rady Powiatu ani Zarządu Powiatu. Ich rolę pełnią odpowiedni – Rada Miasta i Wójt, Burmistrz lub Prezydent.
Budżet powiatu – czyli skąd się biorą pieniądze?
W 2009 roku dochody Powiatu Wołomińskiego mają wynieść 104 mln zł. Kwota ta pochodzi z wielu źródeł:
Dochody własne (np. opłaty lokalne, opłaty za wydanie prawa jazdy, spadki, darowizny od innych jednostek samorządu terytorialnego – najczęściej gmin).
Subwencje – bezzwrotny ?zastrzyk gotówki” ze strony Budżetu Państwa. Powiat może przeznaczyć te środki na dowolny cel.
Dotacje celowe – środki finansowe przekazywane przez różne instytucje (np. budżet państwa, środki UE) na ściśle określony cel. Jeżeli powiatowi nie uda się ich wydać na ten właśnie cel, musi środki zwrócić.
Udział w PIT. Powiat ma także udział w płaconych przez jego mieszkańców podatkach. Każdy Kowalski płaci podatek dochodowy. Część tego podatku trafia do budżetu państwa, część do budżetu gminy, a część właśnie do kasy powiatu.
Udział w CIT. Powiat otrzymuje także określony procent z podatku CIT płaconego przez przedsiębiorców. Warunkiem koniecznym jest jednak to, żeby przedsiębiorca miał na terenie powiatu swoją siedzibę, a nie tylko 1 z oddziałów.
W budżecie powiatu Wołomińskiego największą część stanowi udział w podatku PIT i CIT, który w 2009 roku wynosi 50,5 mln zł – czyli niemal połowa wszystkich dochodów.
Pytanie konkursowe
Ilu radnych Rady Powiatu to reprezentanci gminy Radzymin? Odpowiedzi proszę przesyłać do 10 maja 2009 roku (włącznie) na adres: konkurs@radzymin.net lub pocztą na adres Stowarzyszenie ?Radzymińskie Forum” 05-250 Radzymin, ul. Weteranów 47.
Nagrody (do wyboru):
karnet na basen
karnet na fitness
karnet siłownię
podwójne zaproszenie do kina
podwójne zaproszenie do teatru
A nagrodę z zeszłego tygodnia wygrywa P. Dagmara Rosłon z Radzymina.
Poprawna odpowiedź na pytanie z zeszłego tygodnia to: W skład Sejmiku Województwa Mazowieckiego wchodzi 51 radnych.