13. Jak uratować przyrodę w powiecie?

Sylwia Kowalska

Przyroda powiatu wołomińskiego jest bogata i zaskakująco zróżnicowana. Odnosi się to zarówno do świata roślinnego, jak i fauny.

O walorach przyrodniczych tego rejonu świadczy m.in. prawna ochrona różnego rodzaju obiektów.

Wśród obiektów przyrody na terenie naszego powiatu, obiętych prawną ochroną, znajdują się między innymi rezerwaty przyrody, obejmujące zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, określone gatunki roślin i zwierząt, elementy przyrody nieożywionej, mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych lub krajobrazowych.

Atrakcją turystyczną Wołomina jest rezerwat przyrody „Grabicz” oraz torfowiska „Białe Błota

W powiecie wołomińskim można spotkać również obszary chronionego krajobrazu – obejmują one wyróżniające się tereny o różnych typach ekosystemów. W obszarach tych znajdują się prawie wszystkie tereny leśne.

Możemy również poszczycić się wieloma pomnikami przyrody. Ochroną są objęte także zabytkowe aleje i inne skupiska drzew, a także głazy narzutowe.

Pod ochroną jest wiele gatunków roślin i zwierząt. Na terenie gminy Wołomin można spotkać, będące pod ochroną, liczne gatunki ptaków, płazów, gadów i ssaków.

Mimo stosunkowo wielu form i bogatej listy obiektów objętych ochroną przyrody niezbędne jest podjęcie szeregu działań zmierzających do ochrony lub też umożliwienia przyrodzie „samoodtwarzania się”. Związane z takimi działaniami korzyści mogą pojawić się szybciej i przynieść zaskakujące efekty w postaci rozwoju regionu na skutek jego atrakcyjności turystycznej, wypoczynkowej, a także szereg niewymiernych skutków, takich jak przywrócenie przyrodzie należnego jej miejsca w życiu człowieka.

W okresie przedwojennym Wołomin wraz z najbliższą okolicą był miejscem o funkcji wypoczynkowo-rekreacyjno-uzdrowiskowej. Wtedy to nad Białe Błota przyjeżdżało wiele ludzi, zakładane były domki wczasowe.

Uważam, że należało by powrócić dziś do dawnej funkcji. W tym celu należy oczyścić lasy ze wszelkich śmieci, uporządkować roślinność leśną, by zbytnio nie odbiegała od naturalnej. Można usunąć samosiewy, a ubytki w zadrzewieniach uzupełnić roślinnością charakterystyczną dla borów mieszanych. Gdy teren będzie już uporządkowany można wybudować domki letniskowe i wynajmować je turystom, a uzyskane w ten sposób pieniądze przydadzą się w dalszym zagospodarowanie terenów gminy.

Turystyczną funkcję gminy może wzmocnić większa reklama istniejącego na terenie Wołomina Muzeum Zofii Nałkowskiej (tzw. „Dom nad łąkami”) . Rozgłosić można odbywające się tam spotkania poetów, organizować rozmaite imprezy kulturalne. Na wzgórzu przeciwległym do Muzeum znajduje się pałac „Laurentium” z 1915 roku. Ta murowana willa stoi obecnie odnowiona i pusta. Można by było przystosować ją do funkcji hotelu (tym bardzie, że willa znajduje się przy trasie prowadzącej z Warszawy).

Należałoby też zastanowić się nad kolejnym problemem gminy. Obecnie jest to generalny brak kompleksowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami, w tym brak odpowiednich obiektów, tj. składowisk, kompostowni, a także firm prowadzących selektywną zbiórkę odpadów i odbiorców większości surowców wtórnych.

Na terenie powiatu brak też składowiska odpadów niebezpiecznych, lub przeznaczonego na ten cel, wyznaczonego miejsca na składowisku odpadów komunalnych.

W obecnych warunkach, składowiska jeszcze długo pozostaną dominującym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Z tego też względu istotne jest ustalenie miejsc ich lokalizacji na terenie gminy. Przy czym najważniejszym czynnikiem branym pod uwagę przy ich lokalizacji powinna być całkowita eliminacja możliwości zagrożeń zasobów wodnych, przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę.

Wobec kosztownych lub mało efektywnych technik segregacji odpadów komunalnych, odzysku surowców wtórnych, ich kompostowania lub spalania, racjonalnym rozwiązaniem jest podejmowanie działań mających na celu wprowadzanie podstawowej segregacji odpadów miejscu ich powstawania. Główną zasadą, umożliwiającą stosowanie dalszych technik, jest podział odpadów na tzw. „mokre” (organiczne) i „suche” (pozostałe). Głównym czynnikiem motywującym mieszkańców do przestrzegania wprowadzonych zasad powinna być cena usług wywozu odpadów oraz wzmożenie kontroli służb komunalnych i edukacja ekologiczna.

Warto zacząć dbać o walory ekologiczne naszego powiatu. Osoby, które chciałyby podjąć współpracę z kołem Polskiego Klubu Ekologicznego w Wołominie i stanąć przed możliwością rozwiązania wielu problemów powiatu, proszone są o kontakt mailowy: pke-wolomin@wp.pl.

Autorka jest architektem krajobrazu oraz członkiem Wołomińskiego Koła Ekologicznego