Zofia Piwniak
Nauczyciel j. angielskiego w ZS Nr 5 w Wołominie
Nauczania języków obcych sprawność pisania jest umiejętnością najmniej potrzebną w posługiwaniu się językiem obcym, czyli możemy powiedzieć używaną znacznie rzadziej niż mówienie, czytanie i słuchanie. Trudno się z tym nie zgodzić. Ja, jako nauczycielka języka angielskiego, stwierdzam prawdziwość tego twierdzenia w mojej codziennej pracy z uczniami gimnazjum. Celem nauczania języka obcego w gimnazjum jest, bowiem, zdobycie przez uczniów umiejętności posługiwania się językiem obcym w zakresie komunikacyjnym, a zatem uczeń powinien potrafić wykorzystać swoje umiejętności w sytuacjach życiowych. Powinien również mieć stworzone podstawy do dalszej nauki języka w szkole średniej i wyższej oraz być otwartym na świat i poszerzanie swoich doświadczeń poprzez kontakt z kulturą i obyczajami kraju, którego języka się uczy.
Pisanie znajduje się, zatem, na końcu nauczanych sprawności językowych. Nie powinno jednak być, w żadnym razie, zapomniane, szczególnie teraz, gdy każdy uczeń szkoły średniej, by otrzymać świadectwo maturalne musi zdać egzamin pisemny oraz ustny przynajmniej na poziomie podstawowym. Moim zdaniem, jeśli sprawność pisania zostanie całkowicie pominięta w gimnazjum, nie będzie łatwo nauczyć tej umiejętności w liceum. Może to się udać, ale prawdopodobnie tylko na poziomie podstawowym. Nie mamy, co nawet marzyć o poziomie rozszerzonym, albowiem 3 lata w szkole średniej to nie jest wystarczająco długi czas dla przeciętnego ucznia.
Co o nauce sprawności pisania myślą uczniowie? Oto wyniki anonimowej ankiety przeprowadzonej wśród 95 uczniów klas I,II i III gimnazjum.
Czego uczniowie uczą się najchętniej.
1. Uczniowie najbardziej lubią się uczyć czytania.
2. Drugie miejsce zajmuje nauka mówienia.
3. Na trzecim miejscu jest są nauka pisania i nowego słownictwa.
4. Miejsce przedostatnie zajęła nauka słuchania.
5. Ostatnie miejsce przypadło nauce gramatyki.
Na pytanie, co potrafisz napisać samodzielnie uczniowie odpowiedzieli:
1. Tylko proste zdanie potrafi napisać 10,3% badanych.
2. Tylko krótki tekst jest w stanie stworzyć 31,92% badanych.
3. Krótki tekst i list prywatny jest w zakresie umiejętności 27,7% uczniów.
4. Krótki tekst, list prywatny i list formalny potrafi napisać 10,7%.
5. List prywatny, list formalny oraz opowiadanie jest w stanie napisać 16,3%.
6. Wszystko powyższe i esej 3,08%.
Zadałam moim uczniom również pytanie czy nauka sprawności pisania jest potrzebna. Większość z nich, bo aż 63,08%, uznała, że tak. Za bardzo potrzebą wypowiedziało się 32,3%. Za tylko trochę potrzebną uznało tę sprawność niewielu badanych – 4,62%.
Swoje odpowiedzi uczniowie uzasadniali:
1. Przydatnością w dorosłym życiu i tu najczęściej wymieniali pracę – 48,68%.
2. Przydatnością w komunikowaniu się z ludźmi -21,53%.
3. Niezbędnością w opanowywaniu innych sprawności – 10,8%.
4. Egzaminem maturalnym – 3,08%.
5. Nie uzasadniło w ogóle – 15,91%.
Nie ulega, więc wątpliwości, że uczenie sprawności pisania jest dla uczniów ważne i potrzebne. Swoje opinie uzasadniają bardzo racjonalnie i logicznie. Spróbujmy, my nauczyciele, stanąć na wysokości zadania i mądrze zacznijmy wplatać uczenie tej umiejętności w szkolne programy nauczania zgodnie z zasadą, że muszą one być zintegrowane z uczeniem wszystkich sprawności językowych.
Zapraszam do przeczytania mojego następnego artykułu, który będzie bezpośrednio dotyczył roli nauczyciela w uczeniu sprawności pisania.